Header opleiding Vaktherapie - richting Spraak & drama

Vaktherapie: voltijd

  • Voltijd
  • Nederlandstalig
  • 4 jaar
  • Bachelor of Arts

In het kort

Kind, jongere of volwassene: als vaktherapeut kijk je naar wat iemand nodig heeft. Vaktherapie is een ervaringsgerichte therapievorm waarbij je kunst inzet als middel om de psychische, sociale en emotionele gezondheid van cliënten te verbeteren. Tijdens je vaktherapie-opleiding focus je minder op het praten over de problemen. In plaats daarvan ga je op een creatieve manier actief aan de slag met de cliënt. 

Hbo Vaktherapie studeren in Leiden

Bij de opleiding Vaktherapie van Hogeschool Leiden leer je hoe je mensen kunt helpen in hun ontwikkeling met behulp van kunstzinnige therapieën uit de antroposofische gezondheidszorg. Direct bij de start van je vaktherapie-opleiding kies je voor een van de drie afstudeerrichtingen: Spraak- en dramatherapie, Muziektherapie of Beeldende therapie. Wil je meer zien van de opleiding en proeven van de sfeer van de opleiding Vaktherapie? Bezoek een Open Dag en bekijk de pagina Hulp bij je studiekeuze!

Topopleiding Keuzegids én goud in EW Beste studies

Op basis van haar hoge scores in de Keuzegids hbo 2024 mag de opleiding Vaktherapie zich een ‘topopleiding’ noemen. Vooral op docenten en sfeer scoort de studie uitstekend en de inhoud geldt als bovengemiddeld. Kortom, je studeert straks aan een opleiding die als één van de beste uit de bus komt.

Want ook EW Beste studies heeft de opleiding Vaktherapie voor de derde keer op rij als 'Beste studie' aangemerkt. In 2023 krijgt de opleiding zelfs de gouden medaille na twee eerdere bronzen medailles. Een resultaat waar we trots op zijn!

Hogeschool Leiden

Jouw toekomst

Het beroep van vaktherapeut is volop in ontwikkeling. Er zijn verschillende manieren om werk te vinden of werk te creëren. Een actieve profilering van jezelf en inzicht in de mogelijkheden van het beroep zijn daarom onmisbaar. Het is ook goed om je te realiseren dat er weinig fulltime banen zijn in de richting van vaktherapie, waardoor de meeste therapeuten naast een parttime functie binnen het vakgebied nog een andere invulling zoeken. Sommige vaktherapeuten werken bij bedrijven als loopbaanbegeleider, of doen re-integratie en teambuildingstrainingen. Je kunt er ook voor kiezen om je als zelfstandig therapeut te vestigen. Dan ga je actief op zoek naar cliënten en werk je samen met anderen in de gezondheidszorg.

Aan de basis van ieder behandeltraject ligt een hulpvraag. In overleg stel je als vaktherapeut een behandeldoel vast en je maakt een therapieplan. Hierbij horen oefeningen die zijn afgestemd op de vraag en/of de klacht van de cliënt.

De vaktherapeut biedt ondersteuning bij:

  • lichamelijke of psychische klachten/problemen
  • ontwikkelingsvragen en verwerkingsprocessen
  • werkgerelateerde vraagstukken

Naast individuele therapieën kunnen vaktherapeuten ook groepstrainingen geven, die meestal meer op ontwikkeling en begeleiding gericht zijn.

Nieuwsgierig naar de verschillende kanten die je als vaktherapeut op kunt? Roos, student muziektherapie en Serina, student muziektherapie, vertellen je over de toekomstmogelijkheden en hun ervaringen tijdens de stage en opleiding.

Je kunt als vaktherapeut werken in de reguliere of antroposofische gezondheidszorg. Bijvoorbeeld in gezondheidscentra, de psychiatrie of verpleeghuizen. Maar je kunt ook gaan werken in het (speciaal) onderwijs. Daar help je kinderen hun 'ik' te versterken. Hierdoor kunnen ze beter leren, socialer omgaan met anderen en worden ze emotioneel stabieler.

Er zijn diverse werkgebieden te onderscheiden:

  • Psychiatrische instellingen en centra voor ambulante geestelijke gezondheidszorg of verslavingsproblematiek
  • Zorgcentra voor mensen met een (verstandelijke) beperking
  • Ouderenzorg, bijvoorbeeld in dagopvang in wijkcentra of in verpleeg- of verzorgingstehuizen
  • (Passend) onderwijs en jeugdzorg
  • Ondersteuning en begeleiding van mensen met ernstige ziekten
  • Arbeid en organisatie, bijv. bij loopbaanbegeleiding, teambuilding en (preventie van) burn-out
  • Gezondheidscentra/therapeutica
  • Zelfstandige praktijk

Benieuwd naar wat er allemaal komt kijken bij het opstarten van je eigen praktijk? Lees het verhaal van Floor.

Met de titel Bachelor of Arts kun je in het hoger beroepsonderwijs of in het wetenschappelijk onderwijs verder studeren voor een mastergraad. Voor veel hbo-masters dien je wel al enige jaren werkervaring te hebben.

Als afgestudeerd vaktherapeut beschik je over de competenties van een beginnend beroepsbeoefenaar. In sommige werkvelden kun je daarmee direct zelfstandig aan de slag, in andere werkvelden doe je eerst onder begeleiding meer werkervaring op. Ook als meer ervaren beroepsbeoefenaar blijf je aan jezelf werken middels nascholingen en intervisie.

Meer lezen over de actuele ontwikkelingen in het vakgebied en de beroepsmogelijkheden? Bekijk de websites van de Federatie Vaktherapeutische Beroepen (FVB) en de Nederlandse Vereniging voor Kunstzinnige Therapieën (NVKT).

Hulp bij jouw studiekeuze

Hoe kom je erachter of de hbo-opleiding Vaktherapie echt bij je past? Bekijk de pagina Hulp bij je studiekeuze. Ook heeft iedere richting een eigen Studiekeuzecheck die jou helpt bij het maken van je keuze. 

Hogeschool Leiden

Voor handige hulpmiddelen die ondersteunen bij je studiekeuze, maar ook voor cijfers over het arbeidsmarktperspectief, studenttevredenheid en studiesucces, kun je terecht op de website van studiekeuze123

Is hbo Vaktherapie van Hogeschool Leiden iets voor jou?

Ben jij creatief en graag bezig met kunstzinnige vormen zoals beeldende kunst, muziek of toneel? Lijkt het je boeiend om in de gezondheidszorg of hulpverlening te werken? Heb jij een sociale én ondernemende houding? Dan is Vaktherapie op hbo-niveau misschien wel een interessante opleiding voor jou.

Bij onze vaktherapie-opleiding in Leiden leer je om op een andere manier te kijken naar gezondheid, ziekte en menselijke ontwikkeling. Vanuit een antroposofische oriëntatie  onderzoek je hoe je mensen kunt helpen om een betere balans te vinden tussen ‘hoofd, hart en handen’. Zo kunnen bijvoorbeeld lichamelijke klachten samenhangen met te veel piekeren of in je hoofd zitten. Samen onderzoek je wat er nodig is om daar verandering in te brengen.

Vaktherapie is een zelfstandig en verantwoordelijk beroep. Een verschil met veel andere beroepen in de zorg is dat je op je werkplek vaak de enige vaktherapeut bent. Ook zijn banen na je hbo Vaktherapie vaak in deeltijd.

Vergelijkbare opleidingen

Leg vergelijkbare opleidingen naast elkaar en kijk waar ze in verschillen. Oriënteer je bijvoorbeeld ook bij opleidingen die een raakvlak hebben met Vaktherapie. Klinkt het antroposofische mensbeeld interessant en werk je graag met kinderen? Misschien is de Vrijeschool Pabo dan een goede match. Lijkt het je leuk om kinderen te helpen bij de ontwikkeling met beweging en muziek, bekijk dan de mogelijkheden van de opleiding Docent Dans/Euritmie of Docent Muziek. Ben je geïnteresseerd in de hulpverlening, maar spreekt de inzet van kunstzinnige begeleiding jou minder aan? Misschien voel je je dan meer thuis bij Sociaal Werk

Studieopbouw

Nog voordat je begint aan de opleiding Vaktherapie van Hogeschool Leiden kies je jouw specialisatierichting. Wordt het Spraak- en dramatherapieMuziektherapie of Beeldende therapie? Welke van deze creatieve vormen van therapie je ook kiest, bij alle drie de richtingen werk je aan jouw therapeutische methodiek en jouw ontwikkeling als professional. Bovendien verdiep je je in menskunde. Je krijgt verschillende onderwijsvormen zoals groepsopdrachten, colleges, kunstzinnige vaardigheden, trainingen en zelfstudie. Daarnaast loop je natuurlijk stage, want in de praktijk leer je het meest. De antroposofische visie van de opleiding vind je terug in alle studieprogramma’s.

Wil je een beeld krijgen van hoe de opbouw van de opleiding eruitziet? Bekijk de kennisclip van docent Rozemarijn op Youtube, een voorbeeld van je weekrooster en het programma-overzicht Beeldend, programma-overzicht Muziek en programma-overzicht Spraak- en drama van het lopende studiejaar.

Je gaat veel interactief aan de slag. Je hebt voornamelijk werkcolleges, waarbij je in kleinere groepen met medestudenten samenwerkt. Een deel van de opdrachten werk je uit buiten de school in contact met doelgroepen die je tegen kan komen in je toekomstige beroep. Een flink deel van de opleiding bestaat uit zelfstudie. Dan leer je zelfstandig, oefen je kunstzinnige vaardigheden en maak je verslagen of werkstukken.

Jezelf ontwikkelen tot vaktherapeutisch professional

Vaktherapie is de overkoepelende naam voor beeldende therapie, danstherapie, dramatherapie, muziektherapie, psychomotorische therapie, psychomotorische kindertherapie en speltherapie. Bij onze opleiding werken we vanuit een landelijk domeinprofiel waarin is vastgesteld welke competenties een beginnend vaktherapeutisch professional nodig heeft. Zo weet jij zeker dat je straks alles in huis hebt om jouw werk van vaktherapeut succesvol uit te oefenen.

Benieuwd naar de ervaringen van onze studenten? Lees het verhaal van Roos over haar ervaringen en stages of lees het verhaal van Serina over de lesstof

Bij je aanmelding voor de opleiding Vaktherapie kies je al voor een van de drie studierichtingen. Deze keuze bepaalt voor een groot deel wat je gaat doen, zowel tijdens als na je opleiding.

Let op: iedere richting kent zijn eigen aanmeldprocedure. Lees meer hierover op de pagina Inschrijving en toelating.

Spraak- en dramatherapie

Je houdt van verhalen vertellen, gedichten, beweging en toneelspelen. Je bent benieuwd hoe je met deze middelen mensen in een therapeutische proces kunt begeleiden. Bij de richting Spraak- en dramatherapie ligt het accent op de kunstzinnige vorming via stem en spreken, gebaar en fysieke expressie. Je hoeft geen podiumkunstenaar te zijn om te worden toegelaten, maar je bent wel bereid je ook buiten de opleiding verder te scholen in toneel en/of spreekkunst. Je onderzoekt de werking van spraak en gebaar, spel en improvisatie op (geestelijke) gezondheid en leert hoe je oefeningen kunt inzetten na de opleiding als spraaktherapeut of dramatherapeut.

Ben je nieuwsgierig naar deze richting? Bekijk het filmpje van student Calvin waarin docenten en studenten vertellen wat je leert bij de studierichting Spraak- en dramatherapie.

Muziektherapie

Hou je van zingen en muziek maken en wil je je muzikale vermogen inzetten bij het werken met anderen? Dan is Muziektherapie wellicht iets voor jou. Je leert hoe je muziek kunt gebruiken bij verschillende hulpvragen en werkt met snaar-, blaas- en percussie-instrumenten (zoals gitaar, fluit en djembé), zang en beweging. Tijdens je muziektherapieopleiding onderzoek je de samenhang tussen psychische en vitale processen enerzijds en muzikale processen anderzijds. Naast de verschillende instrumenten waarmee je tijdens de studie kennismaakt, kies je voor een eigen hoofdinstrument. Als het nodig is volg je privélessen los van de opleiding. Je vaardigheid op dit instrument wordt wel tijdens de opleiding getoetst.

Beeldende therapie

Bij de opleidingsrichting Beeldende therapie ligt de nadruk op schilderen, tekenen en boetseren, vormen, kleuren en materiaal. Jij hebt artistieke aanleg en je vindt het leuk om zelf beeldend te werken. Ook ben je geïnteresseerd in beeldend werk van anderen. Je hoeft geen volleerd kunstenaar te zijn, maar je kunt uit de voeten met basistechnieken en je wilt je hierin verder scholen.

Tijdens het eerste jaar (de propedeuse) oriënteer je je vooral op het beroep van vaktherapeut en op je eigen vaardigheden. Je stelt jezelf de vraag "Is dit wat ik wil en kan ik het?". In dit jaar leg je de basis voor de rest van je opleiding.

Je gaat aan de slag in de creatieve vorm van therapie die je hebt gekozen en volgt vakken en trainingen in therapeutische methodiek. Je begint je ontwikkeling als professional, onder andere door studieloopbaanbegeleiding en beroepsoriëntatie. Daarnaast staat menskunde op het programma. Je gaat in op menskunde thema’s zoals gezondheids- en ziekteleer, ontwikkelingspsychologie en geestelijke gezondheidszorg. Je leert medische, psychologische en pedagogische kennis en de antroposofische visie daarop. Ook leer je hoe je kunstzinnige activiteiten kunt inzetten voor individuele loopbaanbegeleiding of groepsactiviteiten zoals teambuilding.

Bekijk een voorbeeld van je weekrooster

Bindend studieadvies

Aan het eind van het eerste jaar krijg je een bindend studieadvies. Heb je tussen de 46 en 60 EC behaald én alle essentiële studieonderdelen succesvol afgerond, dan krijg je een positief studieadvies waarmee je kunt doorstromen naar de hoofdfase van de opleiding. Bij een afwijzend advies kun je de opleiding aan Hogeschool Leiden niet voortzetten. Als blijkt dat een Vaktherapie-opleiding toch niet de juiste opleiding voor je is, dan helpen we je om een alternatief te vinden.

Na je propedeuse start je in de hoofdfase van jouw vaktherapie-opleiding. Hierin ontwikkel je jezelf verder als professional. Je verdiept je kennis en vaardigheden, loopt stage en werkt toe naar het afstuderen.

Jaar 2

Na de propedeuse begint de hoofdfase. Je gaat dieper in op de oorzaken en behandeling van stoornissen en je werkt hierbij met realistische voorbeelden uit de beroepspraktijk. Vooral de therapeutische methodiek krijgt veel aandacht, omdat hierin alles wat je nodig hebt aan bod komt: kennis, vaardigheden en beroepshouding. Je maakt ook kennis met de grondbeginselen van praktijkgericht onderzoek.

Jaar 3

In het derde jaar ga je drie dagen per week op stage. Je bent dus het hele jaar bezig in de praktijk. Je oefent hierbij in het begeleidend en therapeutisch uitvoeren van kunstzinnige activiteiten. Verder is er aandacht voor cliëntbesprekingen en krijg je twee dagen per week aanvullend onderwijs op school. Je wisselt ervaringen uit met andere studenten en docenten. Dit gebeurt onder andere in kleine groepjes onder begeleiding van een supervisor. Daarnaast oefen je jouw onderzoekende vaardigheden door het opstellen van een doelgroepanalyse en de gedetailleerde beschrijving van één van de behandelingstrajecten die je op je stage uitvoert.

Ben je benieuwd naar een voorbeeld van een stage? Lees het verhaal van Camille over haar stage in het LUMC.

Jaar 4

In het vierde jaar besteed je het eerste halfjaar aan een of meer keuzevakken (minors). Binnen de opleiding en faculteit worden zowel verdiepende als verbredende minoren aangeboden. In overleg met je studieloopbaanbegeleider bepaal je welke keuze voor jou het beste past en bijdraagt aan de voorbereiding op de afstudeerfase in het tweede halfjaar. Soms is het wenselijk en mogelijk de minorruimte bij een andere faculteit of hogeschool, of in het buitenland te besteden. Hiervoor is tijdige afstemming en toestemming nodig, omdat je jouw bachelorstudie wel binnen vier jaar af moet kunnen ronden.

De afstudeerfase in de tweede helft van het vierde jaar bestaat uit een combinatie van stage, praktijkgericht onderzoek en de module Sterk starten als vaktherapeut.

Tijdens de opleiding krijg je begeleiding van een studieloopbaanbegeleider. Bij hem of haar kun je met vragen terecht. Met behulp van opdrachten en gesprekken ga je op zoek: waar ben je goed in, wat zijn je interesses, eigenschappen en resultaten? Met je studieloopbaanbegeleider bespreek je je vooruitgang, je sterke en zwakke punten, je stageplaats en keuzevakken.

Studeren met een functiebeperking

Voor meer informatie over studeren met een functiebeperking en welke voorzieningen de hogeschool biedt, kun je terecht bij de Studentendecaan.

Word ook vaktherapeut

Heb jij nu een goed beeld van de opleiding en kijk je ernaar uit om zelf aan de slag te gaan in een van de drie creatieve richtingen van Vaktherapie?

Hbo vaktherapie in Leiden

Bij onze hogeschool kun je meer dan alleen je studie volgen. Zo bieden we een Honoursprogramma aan en extra ruimte voor ondernemerschap. Ook kun je een bijdrage leveren aan de kwaliteit van het onderwijs door lid te worden van je opleidingscommissie of de Studentenraad.

Praktische zaken

Voordat je aan je opleiding bij Hogeschool Leiden kunt beginnen is het belangrijk om een aantal praktische zaken te regelen. Je moet je om te beginnen inschrijven. Onze opleidingen kennen verschillende toelatingseisen. Controleer of jij de juiste vooropleiding hebt.