naar over de hogeschool
Zoë Haveman

"Er was echt dringend behoefte aan meer diagnostisch materiaal over genderidentiteit''

Zoë (26) kwam als student Vaktherapie terecht bij Youz Amsterdam. Een ambulante specialistische ggz-instelling met een eigen genderpoli. Ze ontwierp een toolkit met beeldende oefeningen die inzicht kunnen bieden in de genderidentiteit van pubers.

Zoë Haveman

Een aantal jaar geleden ben ik afgestudeerd als vormgever en op reis gegaan naar Nieuw-Zeeland en Australië. Hier ontmoette ik iemand die muziektherapie had gestudeerd en daar echt heel erg gepassioneerd over vertelde. Na wat googelen kwam ik erachter dat Vaktherapie hier ook in Nederland bestond en dat ik hier zelfs kon kiezen voor een Beeldende richting, iets waar ik affiniteit mee had. Ik heb me aangemeld voor de Open Dag, mij direct ingeschreven en ben in september gelijk gestart. Het is heel snel gegaan. 

Je leert tijdens deze opleiding veel over kunstzinnige materialen en technieken en over de werking die die kunnen hebben op jezelf en anderen.

Gendertoolkit als handvatten

Omdat er bij Youz Amsterdam net een genderpoli is opgestart, ontstond de vraag naar meer diagnostisch materiaal. Tijdens mijn onderzoek heb ik gekeken naar wat beeldende therapie voor inzichten kan geven in de genderidentiteit van pubers en wat het hen kan brengen. Uiteindelijk heeft dit geresulteerd in een gendertoolkit. 

Deze toolkit bevat diagnostische oefeningen die zowel beeldende therapeuten als anderen uit het team kunnen inzetten en die kunnen bijdragen aan zelfinzicht en inzicht voor de behandelaar. Het is een toolkit voor intern gebruik binnen de genderpoli van Youz Amsterdam en bedoeld voor pubers tussen de 12 en 17 jaar met genderproblematiek en met twijfels over de eigen genderidentiteit. Door middel van dit product kan de cliënt diens eigen genderidentiteit onderzoeken door te experimenteren met de beeldende oefeningen. 

Het is belangrijk om als behandelaar te beseffen dat genderidentiteit fluïde is en dus ook weer kan veranderen. Soms is er geen antwoord. Het gaat vooral om zelfacceptatie, rust en om het leren kennen van jezelf.

Verloop van het onderzoek

Ik moet eerlijk zeggen dat ik het allemaal best lastig vond. Ik heb allereerst gekeken naar wat gender is. Wat is genderidentiteit? Genderexpressie? Seksualiteit? Uiteindelijk heb ik besloten mij in dit onderzoek te richten op genderidentiteit, omdat het anders te groot werd en niet meer behapbaar was. Ik kon vrij veel vinden over het onderwerp, maar niet veel over de relatie met Vaktherapie. Om die reden heb ik veel scripties uit het buitenland gelezen, onderzoek gedaan naar meetinstrumenten en verschillende vaktherapeuten en psychologen geïnterviewd die werken met deze doelgroep. 

Actualiteit

Ik vind het mooi dat ik onderzoek heb mogen doen naar een heel actueel onderwerp waar nog niet veel onderzoek naar gedaan is. Hopelijk draagt mijn scriptie nu toch weer een stukje bij aan de kennis hierover. Het biedt echt handvatten bij jeugdigen die twijfelen over hun eigen genderidentiteit. Mogelijk kunnen deze handvatten bijdragen aan eventuele verdere behandelingen.

Aan de slag als therapeut

Nu ik afgestudeerd ben, ben ik begonnen met werken. Ik werk 4 dagen per week op de spoedeisende psychiatrie als beeldende therapeut waar ik groepstherapie geef en creatief aan de slag ben met mensen die daar in behandeling zijn. Ik zou graag nog 1 dag per week met jeugd aan de slag gaan op een genderpoli en mijn onderzoek dus verder gebruiken. Uiteindelijk zou ik graag nog een master willen doen om mij meer te richten op onderzoek om hier toch echt mijn steentje aan bij te dragen. Dat ik dat belangrijk vind is toch wel iets dat ik dankzij mijn afstudeerperiode weet.

Bedenk van tevoren wat je wil onderzoeken en wat je aanspreekt. Stel niet uit en begin gewoon. Zoek vroegtijdig respondenten en vergeet vooral niet om plezier te hebben. Dat is ook heel belangrijk.

Gouden tip van Zoë

Meer weten?

Wil je meer lezen over de HL-Prijswinnaars van 2022 en de opleiding: