“We praten tegenwoordig met trots over verpleegkundigen”
16 juli 2020 - Jan de Graaf is docent op Hogeschool Leiden en daarnaast ook werkzaam als verpleegkundige op de Intensive Care (IC). In dit interview praat hij over het docentschap en zijn vakgebied, in het bijzonder in tijden van corona.
Jan had zijn droombaan al op jonge leeftijd gevonden. "Ik ben als 17-jarige begonnen als verpleeghulp in de zwakzinnige zorg en vervolgens ben ik via het verpleeghuis in het ziekenhuis beland. Van jongs af aan wist ik dat ik dit beroep wilde uitoefenen. Later heb ik de docentenopleiding gevolgd."
Jan werkt al lang in de zorg en heeft daarom al veel gezien en meegemaakt. Zoals zijn eerste reanimatie, die zal hij nooit vergeten. "Ook zijn er soms sterfgevallen waarbij de patiënt jouw leeftijd heeft en jonge kinderen nalaat. Het is een prachtig vak, maar als je er niet meer emotioneel bij betrokken bent moet je, naar mijn inzicht, stoppen met het vak."
Werkzaam zijn als verpleegkundige en als docent zijn op het eerste gezicht twee hele verschillende dingen. Toch zijn deze twee banen volgens Jan goed te combineren; zo gebruikt hij regelmatig praktijkvoorbeelden in zijn lessen om de stof duidelijker te maken.
Het hebben van praktijkervaring als docent is erg belangrijk. Je weet waar je het over hebt en je kunt bij elke les terugverwijzen naar de praktijk. Op deze manier laat je de student zien dat je weet waar je het over hebt.
Jan de Graaf
Corona-uitbraak
Jan had niet verwacht dat het coronavirus zo’n grote impact zou hebben op de samenleving. "Mijn teamleider heeft dit wel voorspeld en ik heb hem eigenlijk altijd voor gek verklaard. Sorry daarvoor!" De IC moest snel handelen toen het virus in Nederland uitbrak. De patiënten op de normale en kinder-IC en op de medium care werden verplaatst en veel afdelingen werden omgebouwd tot een spoed-IC. Ook moesten daar zo snel mogelijk allerlei apparaten komen te staan. Deze apparaten hadden ook nog eens speciale beveiliging nodig. "Het is dan heel fijn om te zien dat dit in een vrij bureaucratische omgeving als een ziekenhuis toch zo snel kan worden gerealiseerd." De aanpassingen die zijn gemaakt zijn voorlopig blijvend van aard.
Jan vertelt dat er nog steeds onvoldoende personeel is en daarom wordt er nu gekeken naar functiedifferentiatie. "Dat betekent meer verantwoordelijkheid voor een IC-verpleegkundige en kijken naar welk salaris daarbij hoort." Het tekort aan verpleegkundigen is een groot probleem, maar tegelijkertijd is er onvoldoende tijd om nieuwe mensen op te opleiden en begeleiden in de praktijk. Jan heeft de coronatijd als zwaar ervaren, en de angst is groot dat er nog een crisis aankomt.
Deze coronacrisis is heel heftig geweest en het is nog zeker niet voorbij!
Jan de Graaf
Gemiddelde dag
Een gemiddelde dag op de IC begint met de centrale verdeling van het personeel. "Normaal gesproken passen er bij ons maximaal 24 patiënten op de IC en nu lagen er 38 coronapatiënten en nog eens zes met andere klachten. Je kunt je dus voorstellen dat er veel meer personeel nodig is en dat je mensen zo goed mogelijk moet verdelen over de bedden." Na de verdeling gaat Jan naar de betreffende afdeling, hier doet hij een pak aan en een masker op. Vervolgens meldt hij zich bij de balie waar de patiënten verdeeld zijn onder het personeel. Samen met zijn buddy gaat hij als verpleegkundige aan de slag. Samen zijn ze eindverantwoordelijk voor de twee toegewezen patiënten. "De zorg voor besmette patiënten is niet anders dan de zorg voor andere patiënten, maar vaak hebben zij wel extra zorg nodig zodat alles goed blijft verlopen."
Ook loopt Jan tijdens zijn dienst visite met de artsen, informeert hij familie via de telefoon om ze op te hoogte te houden en zorgt hij ervoor dat alles volgens het tijdschema verloopt, zoals inname van medicatie en fysio-afspraken. Van alles wat hij de afgelopen moest doen, vond hij het contact met de familie van patiënten het moeilijkste. De emoties liepen hoog op en je kunt op zo’n moment niet veel meer dan luisteren. "Vooral het overlijden van een patiënt was heftig. Er waren maximaal twee familieleden, helemaal in pak, en zij konden niet even knuffelen met hun geliefde." Jan werkte tijdens deze periode diensten van twee uur.
Om drie uur draag je de zorg over aan de volgende dienst. Omdat je tijdens je dienst niks mag eten en drinken en niet naar het toilet kunt, word je na twee uur al afgelost.
Jan de Graaf
Al met al is Jan trots op zijn werk als verpleegkundige. "De zorg is een prachtig beroep in al zijn aspecten. Het is echt een roeping en we praten tegenwoordig met trots over verpleegkundigen en niet meer over verpleegsters. Als je kiest voor de zorg, weet je dat er altijd werk voor je is en dat de banen voor het oprapen liggen. Maar je moet er wel feeling voor hebben en het is fijn als je waardering krijgt!"
Meer weten
Lees meer over de Opleiding tot Verpleegkundige van Hogeschool Leiden.