Nieuwe toolkit E-Health voor zorgprofessionals

07jul

7 juli 2021 - Je reguliere zorgtaken ook goed uitvoeren mét zorgtechnologie? De nieuwe toolkit E-Health, ontwikkeld door het lectoraat Eigen Regie bij Fysiotherapie en Beweegzorg van Hogeschool Leiden samen met De Haagse Hogeschool, helpt hierbij.

De samenwerking tussen het lectoraat Eigen Regie bij Fysiotherapie en Beweegzorg (ERFB) en het lectoraat Revalidatie en Technologie (R&T), onderdeel van het kenniscentrum Health Innovation van De Haagse Hogeschool, heeft geleid tot de ontwikkeling van de nieuwe toolkit E-Health. Het doel? Docenten de middelen aanreiken om zorgprofessionals (in opleiding) vakbekwa(a)m(er) te maken op het gebied van zorgtechnologie. 

“Als je de toolkit gebruikt, zul je merken dat je je reguliere zorgtaken ook goed mét zorgtechnologie kunt uitvoeren en dat de patiënt er prima mee uit de voeten kan.”

Petra Siemonsma | onderzoeker lectoraat ERFB - Hogeschool Leiden

Van verlegenheid naar enthousiasme

Technologieën volgen elkaar snel op en tegelijkertijd vinden slimme en gepaste technologieën vaak moeilijk de weg naar de praktijk. Zorgprofessionals willen graag iets betekenen voor hun medemens, maar hen bekruipt een gevoel van verlegenheid wanneer ze daarbij zorgtechnologie moeten inzetten. Ze kunnen met een gesprek goed inschatten wat een patiënt mankeert. Maar wanneer zet je dan een slimme rollator, een wearable die activiteit registreert of big data in? Die verlegenheid werd opgemerkt in een promotieonderzoek en als spin-off van dat onderzoek verandert de toolkit deze verlegenheid in enthousiasme.

Co-creatie

De toolkit is specifiek ontwikkeld voor (para)medische hbo-opleidingen en heeft een generiek karakter, wat bredere toepassing in zorg(gerelateerde) beroepen en opleidingen mogelijk maakt. Het is een prachtig voorbeeld van co-creatie tussen twee hogescholen en verschillende zorgprofessionals in Zuid-Holland.

De Haagse Hogeschool en Hogeschool Leiden werken samen met het National eHealth Living Lab (NeLL) om de toolkit in Nederland breed beschikbaar te stellen. Daarnaast wordt de toolkit verspreid via het netwerk Vitale Delta. De eerste signalen wijzen erop dat de animo voor de toolkit groot is. Martijn van der Ent (onderzoeker bij het lectoraat R&T – De Haagse Hogeschool): “Ik krijg nu al regelmatig telefoontjes of we hem al kunnen leveren, al voordat we hem officieel gelanceerd hebben.”

Petra: “We zijn dan ook blij dat we voor de verspreiding kunnen rekenen op de medewerking van het NeLL. Die lancering zal ergens in het najaar plaatsvinden. Dan hopen we dat zo veel mogelijk mensen binnen zorgopleidingen en in de zorgpraktijk ermee aan de slag gaan. Als je de toolkit gebruikt, zul je merken dat je je reguliere zorgtaken ook goed mét zorgtechnologie kunt uitvoeren en dat de patiënt er prima mee uit de voeten kan.”

Klinisch redeneren

Bijzonder of niet, de toolkit heeft nog wel wat uitleg nodig. Voluit heet hij de toolkit ‘klinisch redeneren met zorgtechnologie’. Maar wat is ‘klinisch redeneren’? Buiten de zorg is deze term niet bekend. Petra vult die kennislacune graag op: “Stel dat een mevrouw zegt: ‘Ik heb zó’n last van mijn rug, dat ik ’s morgens moeilijk uit bed kan komen.’ Dan hoor je als zorgstudent of -professional daarin ochtendstijfheid. Een klacht die hoort bij artrose. Op grond van die eerste gedachte ga je in een aantal fases vragen stellen en testjes doen. Zo probeer je al doende erachter te komen of deze patiënt daadwerkelijk artrose heeft of iets anders mankeert, om vervolgens daar acties aan te verbinden of de patiënt adviezen te geven. Dat is klinisch redeneren. Ter ondersteuning van dat proces kun je in elke fase zorgtechnologie gebruiken. En dan hebben we het bijvoorbeeld over een slimme rollator, een app met informatie over artrose, een wearable die activiteiten registreert of het gebruik van big data in klinisch redeneren.”

Interactieve lesopzetten

Martijn: “Dankzij de co-creatie met de docenten is de toolkit zo simpel mogelijk gebleven. Het is een whitepaper met daarin drie lesopzetten die mensen als pdf kunnen downloaden. De eerste lesopzet geeft studenten en zorgprofessionals de mogelijkheid zich te oriënteren in de wereld van de zorgtechnologie. Welke soorten gebruik je waarvoor? Welke technologie kun je gebruiken bij het diagnosticeren, bij het monitoren of bij een interventie?”

“De toolkit maakt onbewuste kennis bewust en biedt de gebruikers eyeopeners.”

Martijn van der Ent | onderzoeker lectoraat R&T – De Haagse Hogeschool

Petra: “Na die oriëntatie gaat de tweede lesopzet in op de criteria die voor de verschillende technologieën gelden. Hoe belangrijk is het criterium privacy als je big data wilt gaan inzetten? En bij welke technologie is het criterium veiligheid essentieel? Maakt het je effectmeting onzuiver wanneer die hypermoderne stappenteller 3 stappen te veel telt? De derde lesopzet helpt studenten en zorgprofessionals om wat ze geleerd hebben te integreren in hun eigen klinische redeneren.”

Flexibele toepassing

Nu verschilt een zorgopleiding op mbo-niveau van een zorgopleiding op hbo- of academisch niveau. En toch één toolkit? Martijn: “Zeker, maar we hebben de toolkit zo ontwikkeld, dat elke zorgdocent of trainer daarmee mooie lessen kan ontwikkelen, of dat nu op mbo-, hbo- of academisch niveau is. Ook als nieuwe zorgtechnologieën op de markt komen, kan de toolkit prima worden gebruikt. We sluiten met deze lesopzetten aan bij de behoeften van docenten en studenten. In de pilot die we onder studenten hebben uitgevoerd, was heel vaak de reactie: ‘O, maar als je zorgtechnologie zo toepast, dan kun je misschien ook …’ Dus de toolkit maakt onbewuste kennis bewust en biedt de gebruikers eyeopeners. We hebben ook alternatieve lesvormen ontwikkeld en de mogelijkheid gecreëerd om te differentiëren in tempo. Je kunt de toolkit flexibel toepassen.”

Spin-off FAST@Home

Zonder de samenwerking tussen de lectoraten ERFB, R&T en Basalt Revalidatie zou de toolkit er niet geweest zijn. Martijn: “Eerder initieerden de lectoraten en Basalt samen het project FAST@Home, waarin FAST staat voor ‘Fit After Stroke’. In dat project introduceerden zij zorgtechnologie in het zorgproces. Manon Wentink wijdde hieraan haar promotieonderzoek. Zij merkte de verlegenheid van zorgprofessionals als het ging om technologie. Het Regieorgaan SIA – een subsidieverstrekker – heeft toen een zogenoemde top-up subsidie gegeven, een extra stimulering om dit verder te ontwikkelen en te implementeren. Dus de toolkit is een uitvloeisel van FAST@Home.”

Petra: “Basalt is een medisch-specialistisch revalidatiecentrum, dat innovatieve zorgtechnologie inzet bij de behandeling van patiënten. Het is een organisatie waar veel paramedici samenwerken. Voor ons dus een unieke onderzoekspartner. We kregen input van hbo-docenten, van die medici én van de mensen die binnen Basalt verantwoordelijk zijn voor het trainen van hun medewerkers.”

Weet weten

Weten waar het lectoraat nog meer onderzoek naar doet? Bekijk de onderzoekspagina's van het lectoraat Eigen Regie bij Fysiotherapie en Beweegzorg.