Verantwoording 2022

De verantwoording over 2022 van het lectoraat Ouderschap en Ouderbegeleiding over de bijdrage aan de beroepspraktijk en maatschappij, aan onderwijs en professionalisering en aan kennisontwikkeling. 

Beroepspraktijk en maatschappij

Het gezin en omgeving als samenwerkend team

Gemeente Leiden subsidieert al 8 jaar het longitudinale onderzoek Leuker voor Later. Hiervoor volgen we ouders door middel van vragenlijsten, observaties en interviews. We onderzoeken de (steun)behoeften en worstelingen van ouders in verschillende levensfasen. Aangezien de kinderen van deze ouders inmiddels ouder zijn en op school zitten volgen we hen ook; hoe ontwikkelen zij zich, wat is de invloed van welzijn ouders op ontwikkeling kind en hoe ziet de samenwerkingsrelatie/interactie binnen gezinnen en met de omgeving eruit. Uitkomsten van dit onderzoek landen in onderwijs en samenleving door lezingen, trainingen, producten, radio- en podcast-optredens, publicaties en promotieonderzoek. We werken hiervoor onder andere samen met CJG, GGD, JES Rijnland en de UvA. De preventieve ouderschapscursus OuderTeam is erkend op het niveau ‘Goed Beschreven’ in de RIVM-databank en wordt landelijk aangeboden. De effectstudie naar het programma is in volle gang.

Levensvaardigheden op school, in de wijk en met ouders

Voor het primair en voortgezet onderwijs (PO en VO) hebben we, ism de scholen, SOL en welzijnsorganisaties een lopende leerlijn ontwikkeld: levensvaardigheden in het onderwijs met ouders. Hiervoor zijn programma’s/paspoorten ontwikkeld voor thuis, scholen en wijken. Ook is een programma voor het speciaal onderwijs in ontwikkeling. Alle onderdelen worden geëvalueerd en indien nodig aangepast. Een levensvaardighedenspel voor studenten is beschikbaar voor externe organisaties en andere hbo-opleidingen. We gaan tevens onderdelen van Levensvaardigheden VO aanpassen voor en met studenten. Het programma Levensvaardigheden is erkend op niveau ‘Effectief volgens eerste aanwijzingen’ in de NJi-databank.

Samenwerking tussen Ouders en Kinderen

Er wordt een (werk)boek ontwikkeld over hoe ouders zich kunnen voorbereiden op ouderschap en op de verschillende ontwikkelingsfasen van ouder en kind. De nadruk ligt op een versterken van de samenwerkingsrelatie binnen gezinnen en met de omgeving.

De lector doet mee in verschillende platforms, waaronder het Landelijke netwerkbijeenkomsten Studentenwelzijn, Gezondheidsfonden (SGF) en de Academische werkplaats Samen.

Onderwijs en professionalisering

Leuker voor Later in het onderwijs

Studenten sluiten aan bij ons longitudinale onderzoek Leuker voor Later. Hiervoor verrichten zij kwalitatief en kwantitatief onderzoek. Studenten van de minor Levensloop (TP) hebben als onderdeel van hun onderwijs de Leuker voor Later ouders geïnterviewd en SW studenten hebben gefilmde ouder-kind interacties geanalyseerd en beschreven. Alle studenten zijn hiervoor getraind. In 2023 gaan we groepen afstudeerders structureel inzetten om onze leuker voor later ouders te interviewen.

OuderTeam

Er zijn diverse lezingen gehouden en colleges gegeven over OuderTeam en het onderzoek hiernaar. Tijdens (gast)colleges geven we de studenten de meest recente (wetenschappelijke) informatie over onderwerpen die gerelateerd zijn aan het thema partnerrelatie en voorbereiden op ouderschap. Verder trainen we professionals die met (toekomstige) ouders werken.

Levensvaardigheden

Bij TP-studenten worden ook colleges over Levensvaardigheden gegeven. Meerdere studenten hebben afstudeeronderzoeken en minoropdrachten verricht naar behoeften van ouders en levensvaardigheden. Het Levensvaardighedenspel voor studenten wordt gebruikt in het onderwijs. Alle propedeuse studenten van TP spelen het spel onder begeleiding van studentassistenten, die hiervoor worden opgeleid. In 2023 wordt het spel geëvalueerd. We geven geregeld Masterclasses over levensvaardigheden en welzijn jongeren/jong volwassenen voor professionals.

Door middel van afstudeeropdrachten, andere minoren en projecten wordt structureel gebruik gemaakt van de kennis van het lectoraat. Veel bachelor en master studenten hebben zich aangemeld voor stages en afstudeerplekken. Voor de meeste studenten hadden we plek. Veel van de scripties worden in de vorm van samenvattingen gepubliceerd op onze website.

Volgend jaar gaan we studenten Jeugd in Onderwijs trainen in levensvaardigheden, zodat zij tijdens hun stage lessen hierin kunnen geven. Ook krijgen zij de mogelijkheid om beroepsproducten in de vorm van lesmodules te ontwikkelen.

We trainen regelmatig PO en VO docenten om het programma Levensvaardigheden aan hun leerlingen aan te bieden. We doen tevredenheids- en effectonderzoek en passen het programma indien nodig steeds aan. Verder worden voorlichtingen gegeven aan ouders van studenten.

Kennisontwikkeling

Onderzoeksrapporten/artikelen/producten

Samen met kinderen, jongeren, ouders en professionals ontwikkelen en onderzoeken we levensvaardighedenprogramma’s. Er zijn diverse producten ontwikkeld: docentenhandleidingen, levensvaardighedenpaspoort, toolkits voor ouders, school en wijk, levensvaardighedenspel voor studenten. Sinds 2022 is ook een programma voor speciaal onderwijs in ontwikkeling. Overal wordt onderzoek naar gedaan. Uitkomsten van tevredenheids- en effectonderzoek zijn zichtbaar gemaakt in de vorm van factsheets, onderzoeksrapporten en artikelen. Dit wordt ook beschikbaar gesteld voor andere hogescholen en professionals die met jeugd en opvoeders werken. Er worden regelmatig lezingen gehouden en vinden mediaoptredens plaats over verschillende thema’s. Meer hierover vind je bij het onderdeel Actueel.

De lector is copromotor van een externe promovenda van De HHS (Life Skills op voortgezet onderwijs). Dit gebeurt in samenwerking met LUMC en TNO. Hiervoor zijn vier artikelen gepubliceerd of aangeboden. Een andere promovenda promoveert op data van Leuker voor Later en OuderTeam, in samenwerking met de UvA. Hiervoor is een promotiebeurs voor leraren gehonoreerd. Een eerste internationaal artikel is gepubliceerd. Kwantitatief effectonderzoek naar OuderTeam komt goed van de grond; inmiddels hebben 440 ouders die het programma hebben gevolgd de voormeting ingevuld, de nametingen druppelen binnen. Ongeveer 65 ouders hebben alleen de vragenlijst ingevuld (controlegroep). 

Er zijn diverse artikelen gepubliceeerd/interviews gehouden en een hoofdstuk geschreven voor in het studieboek Samen opvoeden.

Subsidies, lezingen en trainingen

Het lectoraat participeert in verschillende subsidieaanvragen, zoals een RAAK-subsidie naar onbedoelde zwangerschap en kwetsbaar (jong) ouderschap en diverse aanvragen voor het versterken van de levensvaardigheden van kinderen en jongeren. Er is een visiedocument geschreven over de toekomst van het lectoraat, waarin meer aandacht is voor welzijn van ouders en kinderen en het versterken van levensvaardigheden van gezinnen. Vanuit alle projecten zijn lezingen en trainingen verzorgd voor studenten en professionals. We hebben in het kader van ‘Leiden 2022’ en voor verschillende maatschappelijke en academische organisaties lezingen/workshops verzorgd over welzijn kinderen/jongeren, ouderschap en het versterken levensvaardigheden.