Verantwoording 2017

De verantwoording over 2017 van het lectoraat Ouderschap en Ouderbegeleiding over de bijdrage aan de beroepspraktijk en maatschappij, aan onderwijs en professionalisering en aan kennisontwikkeling. 

Beroepspraktijk en maatschappij

Er is actief en intensief contact met de beroepspraktijk. Met de Gemeente Leiden wordt samengewerkt aan de projecten Leuker voor later en OuderTeam.nu. Zij subsidiëren een deel van de deze projecten en wij zorgen voor een regelmatige terugkoppeling van onderzoeksresultaten in de vorm van nieuwsbrieven, blogs, lezingen, artikelen en deskundigheidsbevordering. Er worden gesprekken gevoerd met de faculteit Sociaal Werk en Toegepaste Psychologie voor de implementatie van Leuker voor Later in het hoger onderwijs. Studenten studeren regelmatig bij ons af door het verrichten van kwantitatief of kwalitatief onderzoek (huisbezoeken – interviews en ouder-kind interactie). Alle samenvattingen van scripties hebben we op onze website gezet, zodat de beroepspraktijk, docenten en studenten weten wat voor onderzoeken we doen en op welke thema’s studenten bij ons kunnen afstuderen.  

Zorg & Zekerheid en Bernard van Leer Foundation subsidiëren OuderTeam.nu. Er zijn drie trainingen gegeven voor professionals die het programma geven aan ouders. Hiervoor zijn twee handleidingen ontwikkeld: één voor trainers om professionals voor te bereiden op het geven van OuderTeam.nu en één voor professionals die het programma aan ouders geven. Naast deze handleidingen is een door Bernard van Leer gesubsidieerd digitaal aanbod OuderTeam.nu ontwikkeld. Verder investeert gemeente Rotterdam in OuderTeam.nu. Samen met hen en verschillende organisaties zoals CJG en verloskundigenpraktijken is gewerkt aan een implementatieplan. In 2018 gaat de implementatie van het programma in Rotterdam van start. Op dit moment wordt ook een training OuderTeam.nu gepland in België.

Regelmatig worden vanuit het lectoraat lezingen gehouden tijdens congressen of verhalen gehouden tijdens vergaderingen, expertmeetings e.d. over OuderTeam.nu. Hierdoor zijn we zichtbaar geworden voor de samenleving en worden we regelmatig benaderd om te participeren in platforms. Zo participeert de lector in het platform Divorce Challenge i.s.m. VWS e.a. onder begeleiding van André Rouvoet, het platform rondom een veilige, gezonde en kansrijke start i.s.m. onder andere Bernard van Leer Foundation, NIP, NCJ en NJi en het lectorenplatform ‘kwetsbare (aanstaande) ouders en het jonge kind’. Ook is ze betrokken bij de Transformatie agenda Ouderschap.  

Vanuit het lectoraat leveren we een bijdrage aan websites en factsheets van het NJi, Opvoeden.nl, aan het themadossier Ouderschap van het NCJ en leveren we teksten aan voor de herziening van de groeigids.

Ten slotte adviseert het lectoraat politieke partijen zoals CU en PvdA en verschillende hulpverlenende instanties en schoolbesturen over ouderondersteuning en verschijnen lectoraatsinitiatieven regelmatig in kranten, tijdschriften en op Radio 1. 

Onderwijs en professionalisering

Veel van de onderzoeksresultaten landen in het onderwijs van de opleidingen Sociaal Werk, Toegepaste Psychologie en de Pabo. Inmiddels is ook een gastcollege gegeven over OuderTeam.nu bij de HBO-V.   

Er zijn gesprekken gevoerd over de implementatie van Leuker voor Later in het onderwijs. In 2018 vinden er vervolggesprekken plaats. Op dit moment sluiten regelmatig studenten aan bij dit longitudinale onderzoek door stage bij ons te lopen of in het kader van hun afstuderen. Zij verrichten zowel kwantitatief als kwalitatief onderzoek. 

Effectieve interviewtechnieken die gebruikt worden in lectoraatsonderzoeken zijn geïmplementeerd in de opleiding Toegepaste Psychologie. Op basis van uitkomsten van het Leuker voor Later onderzoek is een thuisklimaatlijst in ontwikkeling. Deze wordt samen met het lectoraat Residentiële Jeugdzorg van Peer van der Helm ontwikkeld.

Ook hebben we een bijdrage geleverd aan het onderdeel ‘kwalitatief onderzoek’ en het vak Pedagogiek van Sociaal Werk. Samen met docenten Sociaal Werk wordt de collegereeks Ouders regelmatig geëvalueerd, aangepast en aangeboden. In 2015/2016 is samen met de Pabo en een aantal basisscholen een aanbod ‘professioneel samenwerken met ouders’ en ‘ouderbetrokkenheid’ ontwikkeld. Dit is in de jaren 2016 en 2017 geïmplementeerd in het curriculum van de Pabo in de jaren 1 tot en met 4.

Naar informatie over onderwijs

Kennisontwikkeling

Er is één internationaal artikel gepubliceerd samen met een docente van Zorg en er is één internationaal artikel geaccepteerd samen met een docent-onderzoeker SW/TP. Verder zijn diverse artikelen geschreven voor Nederlandse tijdschriften en vakbladen en worden lectoraatsuitkomsten zichtbaar middels Radio en TV optredens en publicaties online (bijvoorbeeld een Podcast, Editie NL online). Om de effecten van het programma OuderTeam.nu te meten zijn een nulmeting, een nameting en interviews afgenomen. De data worden in 2018 geanalyseerd. Het is de bedoeling om het programma OuderTeam.nu ook in het LUMC te implementeren. Hiervoor hebben we een onderzoeksdossier bij METC ingediend voor onderzoek en implementatie van het programma.  

Op basis van input van professionals en ouders hebben we een instrument Levensvaardigheden voor Ouders ontwikkeld. Dit instrument wordt gebruikt tijdens gesprekken met ouders en brengt in kaart waar ouders sterk in zijn en waar ze ondersteuning in zouden willen vragenlijst hebben we aangeleverd voor de databank van het NJi. Deze is geaccepteerd. Ook hebben we het programma Levensvaardigheden voor praktijkonderwijs aangeleverd. Deze staat nu in de databank onder het kopje ‘effectief volgens eerste aanwijzingen’. Ten slotte begeleiden we scholen bij het versterken van ouderbetrokkenheid. Hiervoor hebben we van OCW een subsidie ‘Gelijke kansen alliantie’ van vier jaar gekregen. Het gaat om het thema bevorderen van Levensvaardigheden van kinderen en ouderbetrokkenheid. 

Onderzoek

Leuker voor later 

We volgen ouders vanaf het moment dat zij zwanger zijn door het afnemen van  vragenlijsten en huisbezoeken (interviews en ouder-kind observaties). De kinderen zijn inmiddels bijna 4 jaar oud. We zijn geïnteresseerd in vragen zoals: wat hebben jullie nodig? Wat vinden jullie belangrijk? Wat willen jullie weten en kunnen?  Antwoorden op deze vragen zijn betekenisvol gebleken voor (toekomstige) professionals die met ouders werken of gaan werken en voor de ouders zelf. We koppelen onderzoeksresultaten regelmatig terug. Dit landt in het onderwijs, het beroepenveld, de samenleving en de politiek.  

OuderTeam.nu 

Investeren in de samenwerkingsrelatie tussen partners voordat zij ouders zijn en vlak daarna heeft een positieve invloed op de ontwikkeling van ouder en kind. Penn State University heeft hiervoor een effectief programma ontwikkeld. In samenwerking met hen is dit programma in Nederland vertaald, aangepast aan de Nederlandse situatie en geïmplementeerd. Ook is het programma in samenwerking met de Bernard van Leer Foundation gedigitaliseerd.  

Levensvaardigheden op school en ouderbetrokkenheid

Vanuit de samenleving en de Pabo krijgen we regelmatig vragen over het versterken van de relatie tussen ouders en school: wat zijn effectieve manieren om met ouders in gesprek te gaan? Hoe kunnen ouders vanuit school ondersteund worden? Op basis van input van professionals en ouders hebben we een training ‘professioneel samenwerken met ouders’ ontwikkeld. Verder begeleiden we scholen bij het versterken van ouderbetrokkenheid en hebben we een instrument Levensvaardigheden voor Ouders ontwikkeld. Dit instrument wordt gebruikt tijdens gesprekken met ouders en brengt in kaart waar ouders sterk in zijn en waar ze ondersteuning in zouden willen hebben. Het instrument bestaat uit een vragenlijst en een spel. De eerste stappen om ook kinderen te ondersteunen in hun levensvaardigheden is gezet.

Naar informatie over onderzoek