Verantwoording 2021
De verantwoording over 2021 van het lectoraat LVB en risicovol gedrag over de bijdrage aan de beroepspraktijk en maatschappij, aan onderwijs en professionalisering en aan kennisontwikkeling.
Beroepspraktijk en maatschappij
Het lectoraat brengt bestaande kennis uit verschillende sectoren bijeen en beoogt daarnaast nieuwe, specialistische kennis over het omgaan met risico’s bij mensen met een lvb te genereren. De kennis uit de onderzoeken wordt op verschillende manieren gedeeld met het veld, zoals via publicaties, presentaties, trainingen, nieuwsbrieven en deelname aan expertbijeenkomsten. Dit jaar werden bijvoorbeeld lezingen en workshops gehouden voor medewerkers in de zorg voor mensen met een lvb, voor medewerkers in een vrouwenopvang, voor een specialistisch uitzendbureau, voor gedragswetenschappers in de jeugd-ggz, voor victimologen, voor reclasseringswerkers, voor begeleiders in justitiële jeugdinrichtingen, voor mensen werkzaam in de veiligheidsketen in Rotterdam en voor wijkteams. Er werd in 2021 meegewerkt aan twee afleveringen van een serie podcasts over lvb. Verder werden bijdragen geleverd aan een themanummer van het Cahier Politiestudies over kwetsbare verdachten met een lvb, aan een themanummer van het tijdschrift Sancties over de noodzaak van het herkennen van een lvb in detentie, en aan het Handboek forensische orthopedagogiek over mensen met een lvb en criminaliteit.
Onderwijs en professionalisering
De kennis die binnen het lectoraat vergaard wordt vindt zijn weg naar docenten en studenten op een aantal manieren. Het lectoraat kent een kenniskring met diverse docenten van de verschillende opleidingen binnen de faculteit SW&TP waarmee diverse keren per jaar de bevindingen van het lectoraat besproken worden en gekeken wordt hoe onderzoek en onderwijs op elkaar afgestemd kunnen worden. Met name aan het uitstroomprofiel Zorg-lvb levert het lectoraat zo een substantiële bijdrage. Deze bijdrage bestaat bijvoorbeeld uit het aandragen van kennis en onderwijsthema’s, maar ook in het opzetten van in het onderwijs vervlochten onderzoeksopdrachten. Zo zijn studenten van het uitstroomprofiel Zorg-lvb in 2021 ondersteund door het lectoraat aan de slag gegaan met onderzoek op het gebied van praten over risico’s met cliënten in de zorg voor mensen met een lvb.
Behalve in het lvb-onderwijs zijn in 2019 ook binnen andere profielen van de faculteit Sociaal Werk & Toegepaste Psychologie, binnen de Master Jeugdzorg en voor de opleiding Sociaal Juridische Dienstverlening weer colleges en lessen verzorgd over lvb, jeugdcriminaliteit, online gedrag en de SCIL. Ook buiten Hogeschool Leiden werden diverse gastcolleges verzorgd. Zo kwam een groot aantal studenten in aanraking met de problematiek van een doelgroep die zij vrijwel zeker in hun toekomstige werk tegen zullen komen. Studenten kunnen ten slotte ook stage lopen of hun afstudeerscriptie schrijven bij het lectoraat. In het studiejaar 2020 -2021 hebben zo’n 12 studenten van de opleidingen Sociaal Werk, Toegepaste Psychologie en Sociaal Juridische Dienstverlening van deze mogelijkheid gebruik gemaakt.
Tenslotte was het lectoraat in 2021 mede-initiatiefnemer van het in maart 2022 uitgekomen Basisboek lvb voor sociaal werkers. Dit boek beoogt het gat te vullen dat nu gevoeld werd in het onderwijs specifiek gericht op het sociaal werk met mensen met een lvb, maar hoop het ook makkelijker te maken om aandacht te besteden aan lvb in het meer generieke onderwijs aan de toekomstige sociaal werker. Ook in het werkveld blijkt grote behoefte te zijn aan een boek dat de meest actuele kennis op dit gebied bundelt. Hiervoor is aan meer dan dertig auteurs uit het werkveld en onderzoek gevraagd om bijdragen te leveren. Ook diverse onderzoekers van het lectoraat leverden een bijdrage.
Kennisontwikkeling
In 2020 zijn we door de 3RO gevraagd om proeftuin op te zetten rond de start van de implementatie van het ‘projectplan LVB’, een plan dat er onder andere op gericht is dat professionals van de reclassering de kennis uit opleidingen en tools op het gebied van lvb meer benutten en toepassen in het werk. Dit project leidde onder andere tot een handleiding waarin de in de proeftuin opgedane ervaringen zijn omgezet in concrete richtlijnen en suggesties voor alle reclasseringswerkers (zie: implementatie-tools-lvb-3ro.pdf).
In 2020 was het lectoraat ook betrokken bij een procesevaluatie lvb in de strafrechtsketen in opdracht van het WODC met onderzoeksbureau Significant APE als penvoerder. In deze procesevaluatie was het lectoraat verantwoordelijk voor het bevragen van jongeren en volwassenen met een lvb over hun ervaring met de diverse actoren in de strafrechtsketen. Deze procesevaluatie is begin 2021 opgeleverd (LVB in de strafrechtketen procesevaluatie | Rapport | Rijksoverheid.nl).
Het lectoraat is in samenwerking met Pauline Schuyt (hoogleraar sanctierecht en straftoemeting bij het Instituut voor Strafrecht & Criminologie van de Universiteit Leiden) en het Ministerie van Justitie in het najaar van 2020 met een serie (digitale) expertbijeenkomsten en focusgroepen gestart met als doel het verzamelen van informatie uit verschillende perspectieven die een eerste aanzet vormen tot visieontwikkeling over de vraag of de sanctietoemeting bij lvb anders moet zijn of hetzelfde als bij mensen zonder lvb. In 2021 zijn nog een aantal bijeenkomsten georganiseerd en zijn de bevindingen gepresenteerd aan de landelijke kenniskring lvb en het strafrecht in de vorm van het verslag experttraject lvb.
Bij samenwerkingspartner Middin zijn in 2021 twee projecten gestart. In het verlengde van het promotieonderzoek van Rogier de Groot is een werkgroep gestart op het gebied van het begeleiden van cliënten met een lvb online. In deze werkgroep dachten medewerkers van Middin onder leiding van De Groot na over de behoeften van medewerkers binnen Middin aan ondersteuning op dit gebied. In 2022 krijgt deze werkgroep vervolg door het opzetten van proeftuinen waarin gekeken wordt hoe digitaal burgerschap van cliënten met een lvb kan worden bevorderd. Tot slot is een werkgroep gestart die zich heeft beziggehouden met vragen omtrent het omgaan met risicovol gedrag bij mensen met een lvb. Deze werkgroep heeft een concept risico-inventarisatie instrument opgeleverd dat in 2022 verder doorontwikkeld en onderzocht zal worden.