naar homepagina
Hogeschool Leiden

Serie 2: Buitenbooster 3 - Midwintertijd

In deze buitenbooster staan de onderzoekers stil bij de midwintertijd. Welke activiteiten kun je allemaal ondernemen om de beweging van de natuur in de winter te volgen en inzicht te krijgen in hoe natuur werkt en hoe dit voor jou werkt.

Kortom: 50 boosters over verstillen, vertragen en schaarste die je ontdekt moet hebben.

Het is midwinter, de tijd van feesten en bij elkaar zijn. De tijd ook waarin de winterzonnewende plaatsvindt en we verlangen naar het licht. We steken de kaarsen aan en kruipen naar binnen. Letterlijk en figuurlijk. We staan stil bij wat er is en wat er bij ons leeft. En dan, vanuit die stille donkerte, wordt het lichter. Er borrelen nieuwe ideeën op. Het donker maakt plaats voor het licht. En er is geen donker zonder licht. Zo is het ook in de natuur.

Door de stilte van het donker kan er nieuw leven ontstaan en duiken straks uit de koude wintergrond de eerste plantjes weer op. Durf jij stil te staan en te vertragen? Kan jij samen stil zijn en schaarste hebben? Ga mee naar buiten en steek een lichtje op bij de 50 activiteiten die op deze poster ( pdf, 4.91 MB ) te vinden zijn. Hier ( pdf, 2.28 MB ) vind je meer uitleg over de boosters 15, 37 en 42.

Midwinter

Met de herfst nog in de lucht kondigt de winter zich al aan. Met het korter worden van de dagen en de afnemende kleuren in de natuur kunnen we dat al merken. Op 21 december is de kortste dag van het jaar en vindt de winterzonnewende plaats. Na deze dag gaat de zon steeds iets later onder en gaan de dagen weer lengen.

Deze gebeurtenis werd door volkeren in de prehistorie al gevierd. De duisternis werd verdreven door het licht en de zon werd vereerd. De mensen reikten uit naar het licht. Ze waren afhankelijk van de zon voor het laten groeien van gewassen en voor het meten van de tijd. En eigenlijk is dat nog steeds zo, al zijn we ons dat vaak niet meer bewust. We leven bij weten hoe laat het is, welk weer het wordt en checken buienradar als het er regenachtig uitziet buiten. We worden blij als de zon schijnt, krijgen weer hoop, we voelen ons letterlijk ‘lichter’. Het leven ziet er anders uit als er licht op schijnt en juist in deze tijd reiken we graag uit naar de zon. Met een pandemie en een klimaatcrisis die onze levens voor een deel stil kunnen zetten en ons de duisternis in kunnen trekken, kan het vieren van midwinter een hoopvol teken zijn.

Midwinter. In de koude wintergrond lijkt weinig te gebeuren maar niets is minder waar. De eerste plantjes maken zich op om boven de grond uit te groeien en duwen de koude aarde opzij, op zoek naar het licht. Midwinter. Tijd om naar binnen te keren en te verstillen. Stil staan bij wat er is en wat komen gaat. Want juist als we waar kunnen nemen vanuit verstilling komt er ruimte voor beweging, voor nieuwe ideeën, voor kansen en mogelijkheden. Wat gebeurt er bij jou als je verstild bent? Welke beweging voel jij bij jezelf opkomen? Waar reik jij naar uit en waar wil jij het licht op laten schijnen?

Met deze Midwinter poster ( pdf, 4.91 MB ) ontvang je 50 activiteiten die je in deze tijd kunt uitvoeren. Om te ervaren dat het stilstaan en van daaruit in beweging komen zorgt voor kleine lichtpuntjes in jezelf en in het contact met anderen en in de wereld om ons heen. Hoopvol reiken we uit naar het licht!

Achtergrondinformatie

OVER HET BELANG VAN NATUUR IN OPVOEDEN EN ONDERWIJZEN

  • Carson, R. 2002/1962. Silent Spring. New York; Houghton Mifflin Company, Anniversary edition.

  • Hovinga, D. 2013. Van deadline naar lifeline ( pdf, 2.52 MB ). Natuur een groeiruimte voor kinderen. Leiden: Hogeschool Leiden.

  • Kimmerer, R. W. .2013. Braiding sweetgrass: Indigenous Wisdom, Scientific Knowledge, and the Teachings of Plants. Minneapolis: Milkweed editions

OVER WEDERKERIGHEID

  • Boutellier, H. 2021. Het nieuwe westen. De identitaire strijd om de verbeelding. Amsterdam: Uitgeverij Van Gennep.
  • Kimmerer, R. W. .2013. Braiding sweetgrass: Indigenous Wisdom, Scientific Knowledge, and the Teachings of Plants. Minneapolis: Milkweed editions

OVER VERSTILLEN EN VERTRAGEN

  • Baart, A. .2005. Aandacht. Etudes in presentie. (2e druk.) Boom uitgevers. Amsterdam.
  • Beurskens, E., Van der Linde, M., & Baart, A. 2019. Praktijkboek Presentie. Uitgeverij Coutinho. Bussum.
  • Hermsen, J. J. 2009. Stil de tijd. Pleidooi voor een langzame toekomst. Amsterdam/Antwerpen: Uitgeverij De Arbeiderspers.

OVER SCHEMEREN