Opstellingen in het onderwijs
- Start: in overleg
- Duur: in overleg
- Kosten: variabel

In (school)organisaties kunnen hardnekkige problemen voorkomen, zoals een gebrek aan verandering ondanks inzet, ziekteverzuim, of herhaalde kwesties zoals pesten in de klas. Het kan lijken alsof je er als leidinggevende of leerkracht weinig impact op kunt uitoefenen. Een maatwerktraject Systemisch werk in het groepsproces onthult snel de onderliggende dynamiek en patronen, waardoor je de juiste aanpak kunt kiezen en een effectieve doorbraak kunt realiseren.
Voor wie

Wij begeleiden organisatie opstellingen in het gehele onderwijs, po, vo, mbo, hbo en wo en het sociale domein. Bij een terugkerend thema op iedere werkvloer kan een organisatie opstelling dienend zijn. We sluiten daarbij aan bij jouw vraag.
Over het traject
Wat kun je verwachten
Vanuit Centrum onderwijs & innovatie Leiden kunnen we teams via een bepaald vraagstuk, op maat begeleiden in de vorm van een opstelling. Daarnaast laten we deelnemers van onze trainingen en workshops zien hoe je zelf systemisch kunt kijken naar de groepen waar je deelt van uit maakt.
Hoe gaan we te werk
We werken op deze opstellingsmiddagen op verschillende manieren. Afhankelijk van de vraag en de setting kunnen we bijvoorbeeld 4D-mapping toepassen. Deze effectieve methode is bedacht door Otto Scharmer in zijn Theory U.
De Systemisch coach
Nynke Verdoner en Kim Cober verzorgen de opstellingsmiddagen. Zij zijn beide Systemisch coach en begeleiden zowel individuele als groepsprocessen via verschillende opstellingen.

Meerwaarde van onze begeleiding
Met regelmaat zien wij vanuit Centrum Onderwijs & Innovatie Leiden in de teamcoaching en begeleiding van bestuurders, schoolleiders en leerkrachten dat een verstoorde systeemdynamiek binnen een organisatie of klas. Bijvoorbeeld in een team waarbij er in twee jaar vier leidinggevenden zijn geweest. Dan kan er een systeem ontstaan waarin mensen zich onvoldoende gezien voelen. En dit ten koste gaat van het vertrouwen, zeker bij veranderingen.
Of bijvoorbeeld een klas waarbij iemand van school is gestuurd. Er wordt dan nog verdriet gevoeld en er heerst onveiligheid: ‘Wie is de volgende die gaat?’. Of een school waarin door omstandigheden de oudergroep heel erg buiten de deur is gehouden. Met als gevolg een wij/zij-cultuur met een versterkte uitwerking naar ’buiten’ toe.
In al deze gevallen is er vaak eerst meer helderheid nodig. Pas dan kun je met elkaar inzetten op ontwikkeling en leren. Erkenning van het verleden, het voelen van emoties en/of het de plek geven die het verdient zijn hierbij cruciale elementen.
Wij richten onze begeleiding op het zichtbaar maken van het systeem. Samen met het MT, team of andere groep kijken we naar de ordening. Onze opstellingen op maat geeft jou als deelnemer inzicht hoe je zelf systemisch kunt kijken naar de groepen waar je deelt van uit maakt.
Drie coachingsvormen
Samen brengen we het vraagstuk in kaart. Vervolgens kijken we welke coachingsmethode daar het beste bij past. Wij onderscheiden drie coachingsvormen binnen het systemisch werken.
1. Systemische pedagogiek
Als leerkracht leer je in onze training Systemische pedagogiek hoe je met een systemische blik naar leerlingen, de klas en groepsdynamiek kunt kijken. Doordat systemisch werken altijd gaat over wie jij bent als mens en als onderwijsprofessional, verandert er vaak direct al wat bij de leerlingen of studenten. Jouw aandacht voor wat er gaande is zorgt voor rust bij de kinderen. Zij hoeven minder hard te werken om jou te laten zien wat er speelt. De inzichten die je opdoet zorgen voor flow, bij jou en je leerlingen of studenten.
2. Organisatie opstellingen
Ben je onderdeel van een team (onderwijsteam, MT, of bestuur) met terugkerende thema’s? Dan kunnen wij helpen om hier systemisch naar te kijken met behulp van een organisatie opstelling.
We begeleiden zowel de opstelling, als het voor- en natraject. Zo komt de opstelling maximaal tot zijn recht binnen jouw organisatie. Ook een tafelopstelling behoort hier tot de mogelijkheden. Je kunt met een groep systemisch kijken naar de dynamieken vanuit een tafelopstelling, maar deze vorm is ook heel geschikt voor leidinggevenden om met een systemische blik naar je team te kijken, of voor leraren om naar je klas te kijken.
3. Maatschappelijke opstellingen
De samenleving is een complex systeem waarin we onderling verbonden zijn. Dynamieken in dit systeem beïnvloeden ons dagelijks leven, waaronder het onderwijs. Budgetbeperkingen en methodes die leerlingen zien als lege hulzen beïnvloeden de waarde die we aan onderwijs hechten. Deze dynamieken maken deel uit van het onderwijssysteem en hebben effect op ons dagelijks functioneren.
Maatschappelijk vraagstuk
De samenleving is een systeem. Hierin zijn we allemaal met elkaar verbonden. Net als in onze organisaties komen we hier dynamieken tegen die zich bijna buiten ons om lijken te bewegen. Maar die ons wel continu beïnvloeden. Dit is in essentie een prachtig gegeven, het is het materiaal van waaruit onze samenleving is opgebouwd. Er gebeurt hierin van alles dat invloed heeft op hoe wij kijken, werken en leven. Dit geldt ook voor het onderwijs. Denk aan wat het consequent snijden in het budget voor het onderwijs doet met de waarde die we hechten aan onderwijs. Of het veelvuldig gebruiken van methodes die het kind zien als een leeg vat dat gevuld moet worden. In plaats van een leerling die komt met reeds eigen gevormde inhoud. Deze dynamieken zijn onderdeel van het onderwijssysteem en hebben invloed op hoe de dynamiek binnen dit speelveld dagelijks verloopt.
Puur praktisch
Data, duur en locatie
Data zijn op aanvraag. De duur van de opstelling of training is afhankelijk van jouw vraagstuk, maar duurt minimaal één dagdeel. De locatie van de opstelling of incompany training kan willekeurig ergens in Nederland plaatsvinden.
Kosten
De kosten zijn afhankelijk van het vraagstuk, de locatie, het aantal deelnemers en de gebruikte materialen.
De opstelling heeft binnen onze organisatie mooie gesprekken opgeleverd, vooral over de rolverdeling die we daarna ook gewijzigd hebben. Er is een opening gemaakt voor de dingen die we voorheen niet met elkaar bespraken.

Inzet systemisch werk
Door de inzet van systemisch werk in het groepsproces kan effectief en snel de systeemdynamiek zichtbaar worden. Met elkaar kijk je naar de patronen in de groep, de historie van het team of de klas en geef je het de juiste plek in het systeem, zodat energie weer kan gaan stromen en er beweging op gang kan komen. Hierdoor maak je als het ware eerst de wond schoon voordat je deze verbindt.
Laat je horen!
Wil je hulp bij het kiezen, of meer informatie?
Bel: 071-51 88 726
Mail: [email protected]
Volg ons op LinkedIn
Expertise Systemisch werk
Van de vijf expertisegebieden die Centrum onderwijs & innovatie Leiden te bieden heeft, omvat Systemisch Werk een interessant palet om jouw onderwijs met je team of in de klas met een systemische blik te onderzoeken. COIL biedt verschillende mogelijkheden voor onderwijsprofessionals zowel individueel, als voor teams.
Inzicht krijgen in de dynamiek van een groep
Lees haar blog
Maatwerk voor jouw team
Ben je benieuwd wat opstellingen in het onderwijs voor jou en jouw team zou kunnen betekenen? Vanuit COIL kunnen we teams vanuit een bepaald vraagstuk op maat begeleiden via een opstelling. Heb je een ontwikkelvraagstuk, wil je meer weten over Systemisch Maatwerk of zoek je een betekenisvolle invulling voor een studiedag? Wij denken graag met je mee. Laat je contactgegevens achter, dan nemen we contact met je op.
Bel ons: 071-51 88 726. Een e-mail sturen kan natuurlijk ook.
Centrum onderwijs & innovatie Leiden
Werk je in het onderwijs en wil je je verder ontwikkelen? Centrum onderwijs & innovatie Leiden (COIL) verzorgt nascholing, advies en begeleiding voor leraren, docenten, teams en leiders in het onderwijs. Wij staan voor een duurzame ontwikkeling van het onderwijs. Dat betekent dat we ons richten op dat wat echt belangrijk is en dat we samen met jou tot oplossingen komen die jou en jouw team verder brengen, nu én in de toekomst.
Blijf op de hoogte
Mis de nieuwsbrief van het Centrum onderwijs & innovatie Leiden niet!
Scholing op maat
Heb je een ontwikkelvraagstuk, of interesse in een traject op maat voor jouw organisatie? Of zoek je een betekenisvolle invulling voor een studiedag? Neem dan contact met ons op, we helpen je graag.
Ook interessant


Specialist jeugdliteratuur in het basisonderwijs

Algemene voorwaarden
Voor alle post-hbo opleidingen, cursussen en maatwerktrajecten gelden de algemene leverings- en annuleringsvoorwaarden van Hogeschool Leiden.