naar homepagina
Hogeschool Leiden

Verantwoording 2021

De verantwoording over 2021 van het  lectoraat Aanpak Jeugdcriminaliteit over de bijdrage aan de beroepspraktijk en maatschappij, aan onderwijs en professionalisering. 

Beroepspraktijk en maatschappij

Het lectoraat Aanpak Jeugdcriminaliteit draaide het afgelopen jaar om onderzoek naar de beleving van verbondenheid in de werkrelatie met professionals: gevoelens van gezien worden, erbij horen en ertoe doen (inclusie).

Project Verbondenheid

Bij dit project stond de vraag centraal: in hoeverre is de beleving van inclusie van belang voor jeugd bij het tot stand brengen van gedragsverandering en recidivevermindering? Het project heeft de afgelopen jaren onder meer geleid tot een innovatief instrument dat de beleving van verbondenheid meet in werkrelaties. Over het nieuwe meetinstrument is inmiddels een aantal wetenschappelijke publicaties verschenen. Tevens wordt het gebruikt in gemeenten en bij een aantal praktijkinstellingen. Het project heeft daarnaast bijgedragen aan praktijkgericht onderzoek naar de vraag wat die nieuwe inzichten vervolgens betekenen voor de dagelijks praktijk van professionals in het werkveld. Dit leidde weer tot vervolgvragen over de aansluiting van professionals met een werkzame ‘professionele eigenheid’ binnen een integrale aanpak (met name in relatie tot de succesfactoren regie, samenwerking en informatiedeling). Het instrument is in 2021 met een pilot toegepast in de gemeente Leiden. ZonMw heeft vier kennisvouchers uitgegeven om het instrument in te zetten in de gemeente Schiedam, bij Middin/Cordaan, bij Jeugdbescherming Noord en bij William Schrikker Stichting.

'Visiting Professional' bij het OM

In 2021 heeft het lectoraat onderzoek gedaan bij het Openbaar Ministerie met de lector in de rol van Visiting Professional (VP). Dit gebeurde in een aangepaste periode die is veroorzaakt door een vertraagde AIVD-screening en de situatie rondom COVID-19. In het onderzoek van de VP staat één hoofdvraagstuk centraal vanuit het Landelijk Parket: wat kan het Landelijk Parket van het Openbaar Ministerie, verantwoordelijk voor de bestrijding van (inter)nationaal georganiseerde en ondermijnende criminaliteit, bijdragen aan de aanpak van ‘excessief geweld’ onder jeugdige verdachten in Nederland? Korter geformuleerd, gaat het eenvoudigweg om de vraag: wat zou het LP kunnen betekenen in het terugdringen van de ‘jonge aanwas’ binnen de georganiseerde (drugs)criminaliteit? Het betreft een onbezoldigde opdracht die is afgerond in de zomer van 2021. Over het eindrapport is het OM zeer tevreden. Binnenkort bespreken we mogelijkheden voor publicatie en vervolgonderzoek in 2022 om de praktijkgerichte adviezen te implementeren.

Mulitpluszorg: ontwikkeling bordspel 'de libi' 

In 2021 is praktijkgericht onderzoek gedaan waarbij een innovatief bordspel werd ontwikkeld voor het werkveld. Werktitel: ‘de Libi’ (straattaal voor ‘het leven’). Dit is gedaan in samenwerking met en deels gefinancierd door zorginstelling MultiplusZorg. Het spel speelt in op een belangrijke vraag uit het werkveld: de behoefte van professionals zich beter te kunnen leren inleven in de gevoelens, ervaringen en overwegingen van de zwaardere forensische doelgroep. In 2021 heeft student Toegepaste Psychologie (TP) Loes Valstar een prototype gemaakt met ondersteuning van stagiaire Rosa Hilterman (TP). Ze deed dit op basis van literatuuronderzoek en veldwerk onder jongeren en professionals. Het prototype is getest op professionals in het kader van haar afstuderen. Dit was een groot succes en heeft een aantal verbeterpunten opgeleverd voor een volgende versie. Inmiddels werkt Loes als studenten-assistent van het lectoraat door aan een tweede prototype met ondersteuning van stagiaire Jennifer Willemse (TP). De verwachting is dat in 2022 een definitieve versie klaar is als ondersteunend beroepsproduct dat kan helpen bij de ontwikkeling van bejegening en verbondenheid in werkrelaties.

Onderzoek integrale aanpak risicojeugd

Verder heeft het lectoraat de ministeries van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, het ministerie van Justitie en Veiligheid, de Nationale Politie (DRIO/Analyse en Onderzoek en voor de Landelijke Deskundigheidsmakelaar) en diverse gemeenten (o.a. Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht, Leiden, Katwijk, Zoetermeer, Gouda, Tilburg, Zaandam, Arnhem en Alpen aan den Rijn) bediend met onderzoek en advies voor lokale integrale aanpak van risicojeugd, vooral in relatie tot jonge aanwas en recidivevermindering bij potentiële doorgroeiers. Het lectoraat was actief betrokken bij een aantal belangrijke netwerken, zoals:

  • De Academische Werkplaats Risicojeugd
  • Het lectorenplatform Veiligheid
  • Het WODC-onderzoek naar jonge aanwas bij ondermijning
  • De nationale wetenschapsagenda ‘Grip op Jeugd’
  • Het onderzoeksprogramma van gemeente Leiden in Slaaghwijk
  • Het programma Weerbare Mensen
  • Weerbare Wijken van de gemeente Amsterdam en
  • Het Actiecentrum Veiligheid en Zorg (o.a. pilot van de Credible Messengers en de straatcolleges)
  • Het netwerk van de burgemeester van Amsterdam voor de doorontwikkeling van het programma ‘Radicalisering en Extremisme’

Producten voor de beroepspraktijk die deze inzet heeft opgeleverd, zijn onder andere:

  • Het meetinstrument
  • Onderzoeksrapporten voor gemeenten
  • Rapportages van denktanks
  • Webinars 
  • Overige adviezen

Ook was soms sprake van hands-on begeleiding van een ontwikkeling in de integrale aanpak. Soms kregen de werkzaamheden voor de beroepspraktijk en de maatschappij ook bredere aandacht op tv (EenVandaag, Ajouad en de Top600, en Brainwash) en in de krant (De Volkskrant, Trouw, Gelderlander), maar vooral veel op social media (in het bijzonder LinkedIn: berichten in 2021 tussen minimaal 5.000 en maximaal 22.500 views). Vanwege COVID-19 kon het lectoraat ook in 2021 de verschillende andere activiteiten waarbij de verbinding tussen onderzoek en beroepspraktijk centraal staat, niet organiseren, zoals minisymposia of een film- en debatavond (50-75 deelnemers) en de jaarlijkse grote themadag (200 deelnemers).

Onderwijs en professionalisering

In 2021 is vanuit het lectoraat Aanpak Jeugdcriminaliteit de nodige betrokkenheid geweest bij het onderwijs binnen de faculteit SW&TP en ook daarbuiten (andere faculteiten, hogescholen en universiteiten).  In 2021 zijn er vanuit het lectoraat diverse lessen verzorgd binnen modules van Sociaal Werk en Toegepaste Psychologie (SW&TP).  Buiten deze onderwijsactiviteiten op Hogeschool Leiden is ook bijgedragen aan gastlessen op universiteiten en andere hogescholen.

Werkcolleges en lesmateriaal

Net als vorige jaren verzorgt het lectoraat een hooggewaardeerde reeks werkcolleges binnen de minor Werken in het Jeugdveiligheidsdomein. Daarbij is het onderwijsmateriaal weer doorontwikkeld op basis van recent eigen praktijkgericht onderzoek en met nieuwe gastoptredens van belangrijke netwerkpartners en ervaringsdeskundigen. In 2021 zijn verder op basis van onderzoeksresultaten en expertise lessen gegeven binnen de minor Talentmanagement, de minor Werken in Gedwongen kader, de minor Jeugdzorg, de nieuwe minor Onderzoeken en innoveren in het sociaal domein (met weekopdrachten voor de studenten), Methoden van Onderzoek (jaar 1), Criminologie (jaar 2), en de duale variant van de opleiding TP voor politiemedewerkers. Ook zijn als opdrachtgever twee studenten begeleid bij onderzoeksproducten binnen de duale opleiding. Binnen Sociaal Werk (SW) is bijgedragen aan de Master Jeugdzorg (o.a. samen met collega-lectoren Lvb en  Risicovol Gedrag en Sociaal Werk in de Kinder- en Jeugdpsychiatrie lessen complexe casuïstiek) en het uitstroomprofiel GGZ, profiel LVB (4e jaars) met lessen over Aanpak Jeugdcriminaliteit.

Stages en afstuderen

Ook zijn twee vierdejaars studenten SW begeleid als opdrachtgever voor afstudeerprojecten met beroepsproducten. Naast al deze studenten is het lectoraat nog betrokken geweest bij een tiental studenten TP en SW in het kader van hun stage, afstuderen of beroepsoriëntatie en diverse vormen van begeleiding of opdrachtgeverschap (vooral op het gebied van Sociale Veiligheid). Verder is ook een nieuwe module de Grondhouding ontwikkeld door het lectoraat in samenwerking met professionals uit Amsterdam en Den Haag. Deze wordt momenteel binnen de gemeente Den Haag gegeven door een van onze docenten TP na een gezamenlijke doorontwikkeling en warme overdracht. Het plan is om deze in 2022 ook onder te brengen in het onderwijs binnen Hogeschool Leiden, eerst voor onze studenten SW&TP en daarna ook als na- of bijscholing voor professionals (verderop uitgebreider toegelicht).

Ondersteuning docenten

Met betrekking tot de professionalisering van docenten van SW&TP is het belangrijkste nieuws het aannemen van twee TP-docenten (ieder voor 0.2 fte). De open colleges en een lunchlezing konden door COVID helaas niet doorgaan. Die verzorgt het lectoraat jaarlijks om bijzondere gasten en resultaten uit praktijkgericht onderzoek breder te delen met collega’s ter inspiratie voor onderwijs en samenwerking.

Kennisontwikkeling

In 2021 heeft het lectoraat Aanpak Jeugdcriminaliteit bijgedragen aan kennisontwikkeling binnen het eigen domein. Valorisatie van wetenschappelijke onderzoekskennis vindt verder plaats op wetenschappelijke conferenties, zoals de jaarlijkse congressen van de Nederlandse Vereniging voor Criminologie, Eurogang en de European Society of Criminology. Daarnaast heeft de lector ook in 2021 regelmatig (online) lezingen gegeven zoals op de online conferentie Voorkomen daderschap, vroeg ingrijpen loont (Ministerie Justitie en Veiligheid), de digitale expertmeeting over Forensische problemen in het onderwijs (Actiecentrum Veiligheid en Zorg), de digitale symposium over het IAT onderzoek Jeugdcriminaliteit (Nationale Politie) en het aankomende symposium (19 november 2021) over De mythe van de gewetenloze jongere ontrafeld: morele ontwikkeling en jeugddelinquentie (met dagvoorzitter prof.dr. Frans Schalwijk). Verder is een aantal openbare webinars gegeven (o.a. voor de politieacademie en voor Straatkracht).

Media en publicaties

Uiteraard zijn onderzoeksresultaten van het lectoraat gepubliceerd in een aantal wetenschappelijke en vakbladen, onderzoeksrapportages en boeken. Ten slotte is voor al het werk, zoals boven al vermeld, de nodige media-aandacht geweest op tv en vooral in kranten die ook collega’s en het werkveld bereiken.