Hogeschool Leiden

Onderzoek

Het lectoraat Aanpak Jeugdcriminaliteit draaide de afgelopen jaren vooral om onderzoek naar de beleving van verbondenheid in de werkrelatie met professionals: gevoelens van gezien worden, erbij horen en ertoe doen (inclusie). Het project Verbondenheid wordt opgevolgd door het project Betekenisvol. In dit nieuwe project gaat het om de vraag hoe - vanuit die belangrijke gevoelens van inclusie - kan worden bijgedragen aan het daadwerkelijk creëren van positief perspectief voor de doelgroep.

Centrale vraag project Verbondenheid

In project Verbondenheid stond de vraag centraal in hoeverre deze beleving van inclusie van belang is voor jeugd uit de doelgroep van het lectoraat om te komen tot gedragsverandering en recidivevermindering.

Opbrengsten project Verbondenheid

Het project heeft onder meer geleid tot een innovatief instrument dat de beleving van verbondenheid meet in werkrelaties . Over dit nieuwe meetinstrument is inmiddels een aantal wetenschappelijke publicaties verschenen. Tevens wordt het momenteel gebruikt in meerdere gemeenten en bij een aantal praktijkinstellingen.

Het project heeft daarnaast bijgedragen aan praktijkgericht onderzoek naar de vraag wat die nieuwe inzichten vervolgens betekenen voor de dagelijks praktijk van professionals in het werkveld. Dat leidde weer tot vervolgvragen over de aansluiting van professionals met een werkzame 'professionele eigenheid' binnen een integrale aanpak (met name in relatie tot de succesfactoren regie, samenwerking en informatiedeling).

Toepassing in het praktijkonderwijs van Hogeschool Leiden

Al die inzichten en vervolgvragen uit project Verbondenheid zijn steeds verwerkt in het praktijkonderwijs binnen Hogeschool Leiden, zowel met literatuur voor studenten als diverse inhoudelijke (gast)lessen voor de opleidingen Sociaal Werk (SW) en Toegepaste Psychologie (TP) (en soms voor andere faculteiten zoals Educatie of op andere hogescholen of universiteiten). De nadruk lag daarbij op de Minor Werken in het Jeugdveiligheidsdomein en de Master Jeugdzorg.

In het bijzonder heeft het project bijgedragen aan de ontwikkeling van een geheel nieuwe onderwijsmodule 'de Grondhouding'. Die module behandelt de houding van professionals in het contact richting hun cliënten binnen de gezinnen enerzijds, en richting hun partners binnen de integrale aanpak anderzijds. Er wordt op dit moment bekeken hoe de onderwijsmodule in pilotvorm kan worden aangeboden binnen het bestaande onderwijs van de opleidingen SW en TP en in de toekomst als nieuwe vorm binnen na- of bijscholing in het werkveld.

Nu het lectoraat meer inzicht heeft in het belang van verbinding maken (met cliënten en partners), wordt er vervolgonderzoek gedaan naar de vraag over daadwerkelijk positief perspectief bieden vanuit die verbondenheid in een (samen)werkrelatie.

Een blik vooruit: project Betekenisvol (2022)

In de doorontwikkeling van het lectoraat is project Betekenisvol het logische gevolg van project Verbondenheid. In dit nieuwe project gaat het om de vraag hoe - vanuit die belangrijke gevoelens van inclusie - kan worden bijgedragen aan het daadwerkelijk creëren van positief perspectief voor jongeren uit de doelgroep van het lectoraat.

Onderzoek naar gedragsontwikkeling in pro-sociaal gedrag

De beoogde gedragsverandering is daarbij niet langer hoofdzakelijk gekoppeld aan recidivevermindering in termen van een daling van delinquent gedrag. Vanuit die zienswijze werd voorheen vooral gekeken naar jongeren sneller laten stoppen met criminaliteit in een omgeving van delinquente anderen. De gedragsontwikkeling die nu wordt onderzocht is eerder gelinkt aan een betekenisvermeerdering in termen van een toename van pro-sociaal gedrag. Dat betekent een nadruk op eerder beginnen met belangrijk zijn voor anderen door delen of helpen in een sociaal verband.

Doel project Betekenisvol

Veiligheid en sociale problematiek zijn nog steeds belangrijke elementen die op de achtergrond meespelen en worden ook zeker meegenomen in het project. Ze vormen echter niet meer de kern van dit onderzoeksperspectief. Het doel van het project is om antwoorden te vinden op prangende vragen die helpen om deze jeugd een betekenisvol sociaal bestaan te laten opbouwen. Het gaat om een zoektocht naar de ware betekenis van positief perspectief binnen de aanpak van jeugdcriminaliteit.

In die zin draait het nieuwe onderzoeksproject in de kern om een identiteitsvraagstuk (ben ik een waardevol mens en is mijn leven betekenisvol?) dat sterk samenhangt met het inclusievraagstuk (voor wie ben ik dan waardevol en betekenisvol?) dat in het vorige project is uitgediept.

Contact

Heeft u een gerichte vraag over of voor het lectoraat Aanpak Jeugdcriminaliteit neem dan contact op met lector Jan Dirk de Jong via [email protected].

Jongeren op straat - illustratie uit de publicatie Kapot moeilijk