Overslaan en naar de inhoud gaan Overslaan en naar de footer gaan Overslaan en naar de navigatie gaan
Zoeken

Pathologist's assistant

Opleiding
  • Duur: 1,5 jaar
  • Start: Najaar 2026
  • Certificaat
  • Prijs: Wordt nader bekend gemaakt
Ik heb interesse
Cursisten Pathologie

De eerstvolgende cursus start  in het najaar 2026. 

Let op: Vanwege de grote belangstelling voor deze opleiding, geldt er een maximum van 2 deelnemers per organisatie. Mocht vanuit uw organisatie meer deelnemers willen inschrijven, dan plaatsen wij de extra deelnemers op een wachtlijst.

Wil je op de interesselijst geplaatst worden, vul dan het interesseformulier in. 
Wil je alvast een plaats reserveren voor 2026, stuur dan een mail naar: [email protected]

Tijdens de opleiding Pathologist's Assistant leer je het hoe en waarom van het uitsnijden van niet-oncologische en oncologische preparaten. In de theorielessen komen per orgaan de anatomie, macroscopie en meest voorkomende afwijkingen aan bod. Hierbij ligt het accent op het interpreteren van de aanvragen, het leren hoe een bepaald preparaat uitgaande van macroscopie protocollen uitgesneden moet worden en waarom dat op deze manier dient te gebeuren. Bij oncologisch materiaal leer je TNM based te denken en te werken. Hierbij is speciale aandacht voor het moment waarop je het uitsnijden moet overdragen aan de patholoog. De praktijk oefen je op je werkplek. 

Tijdens de opleiding komen de volgende organen / tracti aan bod: appendix, galblaas, huid, tractus digestivus, lever, pancreas, long, mamma, speekselklier, schildklier, het vrouwelijk en mannelijk genitaal stelsel en de tractus urogenitalis. 

Maarten Zwijnenburg - Cursist
Hoewel ik al wat ervaring heb, leer ik veel nieuwe achtergrondinformatie en vind ik het overleg met werknemers van andere labs ook erg prettig.
Rivka Boersma - Cursist
De lessen zijn goed geregeld en de communicatie over de verwachtingen voor opdrachten is duidelijk. De docenten zijn bekwaam en de onderwerpen interessant.
Hans Baltzer - Cursist
De cursus biedt een breed pakket aan onderwerpen en extra opdrachten, heeft een fijne tijdsindeling en helpt me echt bij het uitsnijden.

Iets voor jou?

  • Je hebt een HLO-opleiding of MLO-opleiding met voldoende werkervaring en hbo denkniveau;
  • Je hebt minimaal een jaar ervaring in het meekijken en assisteren bij het uitsnijden van weefsels (minimaal 8 uur per week);
  • Je kunt zelfstandig biopten indozen.

Voor definitieve plaatsing vragen wij jouw leidinggevende en opleider akkoord te geven voor het uitvoeren van de praktijk in de uitsnijkamer en het doen van de opdrachten. Het formulier hiervoor mailen wij je na inschrijving.

Docent Marijn Knip (r) samen met een student op een lab van Hogeschool Leiden. (foto: Patrice Börger)
Nikki Tol
Alles netjes en goed geregeld. Niks op aan te merken. De extra oefenavonden met zelf gemaakte vragen zijn ook erg fijn en zinvol.

Over de opleiding

Het doel van de opleiding is voldoende kennis en vaardigheden te bieden voor het zelfstandig uitsnijden van routinematig veel voorkomende weefsels en organen aan analisten die al uitsnijwerk verrichten. 

 De opleiding bestaat uit twee delen van acht lesdagen per deel.  

In deel 1 komt aan de orde: het uitsnijden van niet-oncologische en oncologische preparaten van appendix, galblaas, huid, tractus digestivus (biopten, colon, rectum anus preparaten), long, lever en pancreas. 

In deel 2 komt aan de orde: het uitsnijden van niet-oncologische en oncologische preparaten van placenta, mamma, tractus digestivus (oesophagus, maag, dunne darm), het vrouwelijk genitaal stelsel, en de tractus urogenitalis, speekselklier en schildklier. 

In de theorielessen ligt het accent op de ziekten in de verschillende organen, het interpreteren van de aanvragen, en het aan de hand van protocollen beoordelen hoe en waarom je op een bepaalde manier moet uitsnijden. Bij oncologisch materiaal leer je TNM based te denken en te werken. Hierbij is speciale aandacht voor het moment waarop je het uitsnijden moet overdragen aan de patholoog. 

Bij deze opleiding wordt uitgegaan van de CanMeds competenties (CanMEDS: Canadian Medical Education Directives for Specialists). Een systeem dat internationaal wordt gebruikt voor zorgprofessionals. 

Bij beide delen van de opleiding doe je opdrachten die betrekking hebben op het uitsnijden (CanMEDS competentie vakinhoudelijk handelen, uitsnijden). Daarnaast besteed je tijd aan kleinere opdrachten in het kader van de CanMEDS competenties communicatie, samenwerken, kennis en wetenschap, maatschappelijk handelen, organisatie en professionaliteit.  

Bij elk deel maak je opdrachten en doe je aan het eind een toets.  

De training van de praktische vaardigheden doe je op de werkplek. 

Theorie
De lessen over het uitsnijden worden gegeven door pathologen van Symbiant (de drie samenwerkende pathologie laboratoria van de ziekenhuizen in Noord-Holland (MCA, WFG, ZMC)), AmsterdamUMC en NKI-AVL.  

De theorie van deel 1 en 2 wordt getoetst in een schriftelijk tentamen. Het behalen van het tentamen van deel 1 is een voorwaarde om door te mogen naar deel 2. 

Alle opdrachten moeten als voldaan zijn beoordeeld.  

Training praktische vaardigheden
Tijdens deel 1 en deel 2 worden de praktische vaardigheden geleerd en getraind onder begeleiding van de patholoog op je eigen werkplek. Hierbij wordt gewerkt volgens het protocol van de eigen werkplek. Je praktische training wordt gestuurd door het aanbod binnen de eigen instelling. 

De onderwerpen van de praktijk worden beschreven in een praktijkbevoegdhedenlijst. De handelingen op deze lijst dienen met een voldoende te worden beoordeeld door de begeleidende patholoog. 

Je wordt geacht minimaal 8 uur per week op de eigen werkplek aan de training van de praktische vaardigheden te besteden. 

Voorkennis en ervaring 
Bij aanvang van de opleiding gaan we ervan uit dat je een bepaalde hoeveelheid voorkennis hebt (uit eerdere opleiding en werk).  

Om aan de opleiding mee te doen bevelen wij het volgende aan: 

  • HLO-opleiding of MLO-opleiding met voldoende werkervaring en HBO denkniveau 
  • Minimaal een jaar ervaring in het meekijken en assisteren bij het uitsnijden van weefsels (minimaal 8 uur per week) 
  • Zelfstandig indozen van biopten 
Leerdoelen

De leerdoelen zijn gericht op vakinhoudelijk handelen en uitsnijden. Dit zijn:

  • kennis hebben van de normale anatomie, functie en deels histologie van de verschillende tracti (achtergrond, basiskennis gericht op het uitsnijden);
  • begrijpen hoe een bepaald preparaat verwerkt moet worden, en waarom dat op deze manier gebeurt. Dit uitgaande van macroscopische uitsnijdprotocollen, TNM-classificatie en PALGA-protocollen (oncoline)
    • de aanvraag interpreteren en weten welke informatie de patholoog nodig heeft bij het betreffende preparaat voordat wordt gestart met uitnemen;
    • herkennen van andere aandoeningen dan die in de klinische gegevens vermeld staan, en hierop adequaat handelen;
  • De vraagstelling koppelen aan de uit te nemen coupes (bij tumoren op basis van de TNM-classificatie en de PALGA-protocollen (oncoline));
  • De TNM-classificatie voor de verschillende tumoren, en de rol ervan bij de stadiering, behandeling en prognose van de patiënt begrijpen;
  • De macroscopische kenmerken van tumoren die van belang zijn voor de stadiering, prognose en behandeling van de patiënt benoemen;
  • Herkennen van situaties waarbij je altijd overlegt met de patholoog of waarbij het werk moet worden overgedragen aan de patholoog.
Programma

Programma Pathologist’s Assistant*
(wijzigingen voorbehouden)

Lesdagen 9.30-15.00 uur (enkele dagen tot 15.30 of 16.00 uur)

Deel 1 
9 lesdagen, onderwerp(en) per lesdag: 

01 Termen anatomie, anatomie organen deel 1, algemene pathologie: ontsteking 
02 Embryologie, appendix, galblaas 
03 Huid 
04 Vervolg anatomie van organen deel 1, algemene pathologie: tumoren 
05 Tractus digestivus (poliepen, resectiepreparaten van colon, rectum, anus) 
06 Communicatie, samenwerken: Ergernissen in het lab en feedback geven 
07 Long 
08 Lever, pancreas 
09 Ochtend toets, middag nabespreken toets 
extra lesdag: herkansing toets 
 
Deel 2 

9 lesdagen, onderwerp(en) per lesdag: 
10 Mamma 
11 Tractus digestivus (slokdarm, maag, dunne darm) 
12 Gynaecopathologie 
13 Gynaecopathologie 
14 Ochtend toets, middag nabespreken toets en placenta 
15 Tractus urogenitalis en casusbesprekingen door cursisten 
16 Tractus urogenitalis en casusbesprekingen door cursisten 
17 Speekselklier, schildklier en casusbesprekingen door cursisten 
18 Ochtend toets, middag nabespreken toets 
Extra lesdag: herkansing toets 

Uitreiking certificaten en borrel 

*Het bovenstaande programma is een voorbeeld en kan bij de start van de cursus nog aangepast worden.

CanMEDS competenties

Bij deze opleiding wordt uitgegaan van de Canadian Medical Education Directives for Specialists competenties (CanMEDS). Dit is een systeem dat internationaal wordt gebruikt voor zorgprofessionals. Bij zowel de theorie als de training praktische vaardigheden doe je opdrachten die betrekking hebben op het uitsnijden (CanMEDS competentie vakinhoudelijk handelen, uitsnijden). Daarnaast besteed je tijd aan kleinere opdrachten in het kader van de CanMEDS competenties communicatie, samenwerken, kennis en wetenschap, maatschappelijk handelen, organisatie en professionaliteit.

Over de docenten

De lessen over het uitsnijden worden gegeven door pathologen van Symbiant, AmsterdamUMC en NKI-AVL. De opleiding wordt gecoördineerd en deels verzorgd door Anke Tiggelman. 

Anke Tiggelman studeerde Medische Biologie aan de Universiteit van Amsterdam. Ze deed in het AMC onderzoek naar artritis en leverfibrose. Tijdens dit onderzoek was ze gastdocent Celbiologie bij Hogeschool Leiden en wist ze dat haar hart bij het onderwijs lag. Na ruime ervaring als docent bij de afdeling Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek van Hogeschool Leiden, geeft, ontwikkelt en coördineert zij nu cursussen in de vakgebieden Pathologie en Histotechniek, en Immunologie. Daarnaast doet ze een deel van de algemene coördinatie van het CBD. 

Portret Anke Tiggelman van CBD
Anke Tiggelman

Puur praktisch

Duur en locatie

Lestijden
09.30-15.00 uur (enkele dagen tot 15.30 of 16.00 uur) 

Omvang
Deel 1: 9 lesdagen (54 lesuren), toets, 108 uur zelfstudie, minimaal 8 uur per week training in het uitsnijden op de eigen werkplek.
Deel 2: 9 lesdagen (54 lesuren), toets, 108 uur zelfstudie, minimaal 8 uur per week training in het uitsnijden op de eigen werkplek.
Tijdens deel 1 en 2 in totaal 77 uur voor het uitvoeren van de opdrachten.

Locatie
Hogeschool Leiden

Kosten en planning

Cursusprijs
Wordt nader bekend gemaakt.
Op deze opleiding is geen vroegboekkorting van toepassing.

Data
Wordt nader bekend gemaakt.

Studieboeken

Studieboeken:

De hieronder genoemde boeken kun je gebruiken als naslagwerk, ze zijn niet verplicht.  

  • Onderdeel pathologie: Robbins Basic Pathology, Kumar Abbas Aster, Student consult. 10th edition, ISBN 9780323353175 
  • Onderdeel anatomie: Een algemeen anatomie boek zoals aanwezig op de meeste labs (bv Sobotta).  
  • Onderdeel uitsnijden: Rosai and Ackerman's Surgical Pathology, 9e of 10e druk.  
Getuigschrift

Per afgerond deel ontvang je een deelcertificaat. De onderdelen van de praktijkbevoegdhedenlijst moeten met een voldoende zijn beoordeeld door de opleider (patholoog). Ook heb je een voldoende behaald voor de schriftelijke toets en de opdrachten zijn met een voldoende beoordeeld. Na het behalen van alle twee de delen ontvang je het eindcertificaat 'Pathologist's assistant'.

Inschrijven

De eerstvolgende opleiding Pathologist's Assistant start in najaar 2026. 

Let op: Vanwege de grote belangstelling voor deze opleiding, geldt er een maximum van 2 deelnemers per organisatie. Mocht vanuit uw organisatie meer deelnemers willen inschrijven, dan plaatsen wij de extra deelnemers op een wachtlijst.

Wil je op de interesselijst geplaatst worden, vul dan het interesseformulier in. Wil je alvast een plaats reserveren voor 2026, stuur dan een mail naar: [email protected]

 

Algemene voorwaarden

Voor alle post-hbo opleidingen, cursussen en maatwerktrajecten gelden de algemene leverings- en annuleringsvoorwaarden van Hogeschool Leiden.

Daarom Hogeschool Leiden

  • Leiden staat bekend om hoogwaardig scholingsaanbod in met name de zorg, het onderwijs en Life Science.
  • De betrokkenheid, persoonsgerichtheid en deskundigheid van onze vakdocenten is groot.
  • Geniet van de historische charme, musea en culturele evenementen van Leiden.

Meer over Hogeschool Leiden.

Beeld gemaakt door Claar Schuurs | Leiden Botermarkt
Hogeschool Leiden

Keuze gemaakt?

Leuk! We kijken uit naar je komst. 

Let op: Vanwege de grote belangstelling voor deze opleiding, geldt er een maximum van 2 deelnemers per organisatie. Mocht vanuit uw organisatie meer deelnemers willen inschrijven, dan plaatsen wij de extra deelnemers op een wachtlijst.

Wil je op de reservelijst geplaatst worden, mail dan naar: [email protected] 
Wil je op de interesselijst geplaatst worden, vul dan het interesseformulier in. Dan informeren we jou zodra de inschrijving open staat.

Let op: op deze opleiding is geen vroegboekkorting van toepassing.

Ik heb interesse

Twijfel je nog?

Wil je hulp bij het kiezen van de juiste nascholing? Of heb je een andere vraag? Gebruik het contactformulier, bel 071-51 88 743 of 071-51 88 753 of stuur een e-mail naar [email protected].

Neem contact op

Centrum Bioscience en Diagnostiek

Ontwikkel jouw groei

Deze cursus maakt onderdeel uit van het nascholingsaanbod van Centrum Bioscience en Diagnostiek (CBD). Het vakgebied life science en health staat nooit stil. Samen met diverse partners uit het werkveld ontwikkelt CBD daarom opleidingen en nascholingen die inspelen op wat er, nu én in de toekomst, nodig is in de sector.

Meer weten over CBD

Blijf op de hoogte

Mis de nieuwsbrief van het Centrum Bioscience en Diagnostiek niet!

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Kijk nog even verder

Leiderschap in het lab

Cursus
Lees meerover Leiderschap in het lab
foto van cursisten

Effectieve communicatie in het lab

Cursus
Lees meerover Effectieve communicatie in het lab
Student LCAB bezig in laboratorium met pipetten

Projectmatig werken in het lab

Cursus
Lees meerover Projectmatig werken in het lab
Student LCAB bezig in laboratorium met pipetten

Algemene voorwaarden

Voor alle post-hbo opleidingen, cursussen en maatwerktrajecten gelden de algemene leverings- en annuleringsvoorwaarden van Hogeschool Leiden.