Nu is papa aan de beurt!

30jun

Een onderzoek voor professionals naar het welzijn van vaders.

Door:	Karin van Reijmersdal & Christiaan de Lange
Opleiding:	MWD
Maand en jaartal:	juni 2017
Project:	Welzijn van vaders

 

“Wat hebben vaders, van kinderen in de leeftijd van 0 t/m 4 jaar, in de regio Leiden, nodig om hun welzijn te versterken met behulp van professionele ondersteuning?”

Deze hoofdvraag stond centraal in de scriptie van Karin en Christiaan. Uit hun literatuuronderzoek bleek dat het welzijn van vaders op zowel positieve als negatieve manieren wordt beïnvloed door het ouderschap. Zij geven aan dat ze het soms moeilijk vinden om te voldoen aan de eisen en verwachtingen die het vaderschap met zich meebrengt. Vooral een slechte nachtrust en financiële druk kunnen negatieve gevolgen hebben voor het welzijn van vaders. Zij ervaren frustraties, stress en gebrek aan zelfvertrouwen. Verder geven vaders aan spanningen te ervaren in de partnerrelatie; zij reageren minder inlevend op elkaar, hebben moeite met het uiten van emoties en ervaren meer conflicten bij het verdelen van taken zoals zorg voor hun kind, vrijetijdsbesteding, werk en financiën. Daarentegen betekent het voortbrengen van het nageslacht een verhoogd gevoel van zingeving in het leven en het vervullen van een levensdoel. Het welzijn van vaders wordt bovendien versterkt doordat het krijgen van een kind zorgt voor het vervullen van drie psychologische basisbehoeften; behoefte aan competentie, verbondenheid en autonomie. Tenslotte voelen vaders zich trots en blij door (de prestaties van) het kind en krijgen vaders door het hebben van kinderen meerdere sociale rollen, hetgeen bijdraagt aan welzijn.

Resultaten

Uit de semigestructureerde diepte-interviews (20) van Karin en Christiaan onder vaders van kinderen in de leeftijd van nul tot en vier jaar bleek dat de geïnterviewde vaders over het algemeen tevreden zijn over hun leven. Goede communicatie tussen de partners, duidelijke afspraken over taakverdeling en vrije tijd en het uitspreken van verwachtingen zijn volgens vaders voorwaarden voor tevredenheid. Ook leren vaders van het ouderschap: ze leren meer planmatig te zijn, zorgzamer te zijn, meer mee te bewegen met de realiteit:

“Omdat we allebei wel zoiets hebben van in de eerste plaats ben je er voor de kinderen en daarna komen jij en je partner een beetje op de gedeeld tweede plek.”

Desondanks gaven zij ook negatieve punten aan. Slechte taakverdeling en slaapgebrek hebben een negatieve invloed op het welzijn van vaders. Ook staat de partnerrelatie onder druk:

“Het is een vicieuze cirkel naar beneden. Daar zitten we nu nog in. Ik ben wel heel optimistisch dat we daar uitkomen. We zitten er wel in, het is wel dat het minder soepel gaat dan het zou moeten gaan".

Een grote wens van vaders is om meer tijd door te brengen met hun partner. In tijden van moeilijkheden leunen vaders vooral op gezin, familie en/of vrienden. Van deze contacten ontvangen zij steun in verschillende vormen, zoals gezelligheid, afleiding, als uitlaatklep of een luisterend oor. Vaders maken weinig gebruik van professionele ondersteuning tenzij zij grote tegenslagen ervaren zoals een doodgeboren kind, relatieproblemen of psychische problemen. Wel benoemen de vaders een aantal verwachtingen die zij hebben ten opzichte van professionals: de professional luistert; kan zich verdiepen in het probleem en de context van het probleem; laat opstellen van regels achterwege; strooit niet zomaar met adviezen. Deze verwachtingen hebben vaders vooral gebaseerd op ervaringen met professionals in het verleden. 

Aanbevelingen

Aanbevelingen die uit dit onderzoek naar voren komen zijn:  

• Opstarten van een vervolgonderzoek naar de behoeften van lager opgeleide vaders: Aan dit onderzoek hebben vooral hoogopgeleide vaders meegedaan. 
• Bekijk de mogelijkheden voor het aanbieden van groepsbijeenkomsten gericht op vaders: vaders geven aan interesse te hebben in deelname aan groepsbijeenkomsten. 
• Licht professionals in over de verwachtingen die vaders hebben over de houding van professionals.  Op deze manier kunnen professionals zo goed mogelijk aansluiten bij de wensen en behoeften van vaders. 
• Zorg voor een online omgeving die vadergericht is: het online hulpaanbod voor vaders is beperkt. Bijna alle vaders hebben aangegeven als eerste online te kijken voor professionele hulp bij het vormgeven van hun ouderschap.