Het verloop van de partnerrelatie van ouders in de eerste twee jaar van het ouderschap: De rol van interpersoonlijke levensvaardigheden en partnersteun

31jul

Een onderzoek naar het verloop van de partnerrelatie van ouders in de eerste twee jaar van het ouderschap, en naar de rol van de interpersoonlijke levensvaardigheden van ouders (empathie en relatievaardigheden) en van partnersteun tussen ouders

Door:	Rosa van Duren
Opleiding:	Master Preventieve Jeugdhulp en Opvoeding (Universiteit van Amsterdam)
Maand en jaartal:	juli 2021
Project/thema	Het verloop van de partnerrelatie van ouders in de eerste twee jaar van het ouderschap: De rol van interpersoonlijke levensvaardigheden en partnersteun

Hoewel de geboorte van een kind zorgt voor vreugde en geluk in een (nieuw) gezin, blijkt uit eerder onderzoek dat het ouderschap ook een negatieve invloed kan hebben op de partnerrelatie van ouders. Mogelijke verklaringen hiervoor zijn onder andere een verandering in de interacties en verhoudingen tussen beide ouders, een toename in conflicten tussen ouders, en een beperking van de vrijheid na de komst van een kind. Ouders zijn over het algemeen dan ook minder tevreden met hun partnerrelatie na de geboorte van hun kind. Toch toont onderzoek aan dat dit niet voor alle ouders geldt; bij sommige ouders blijft de partnerrelatie stabiel of verbetert deze zelfs. Vanwege het belang van een stabiele partnerrelatie voor het welzijn en het opvoedgedrag van ouders en voor het welzijn en de ontwikkeling van hun kind, is dan ook meer kennis nodig over welke factoren het verloop van de partnerrelatie tijdens het ouderschap verklaren.

 

Interpersoonlijke levensvaardigheden en partnersteun

Op basis van eerder onderzoek en volgens het Vulnerability-Stress-Adaptation Model (Karney & Bradbury, 1995) blijkt dat het verloop van de partnerrelatie van ouders kan worden verklaard door de interpersoonlijke levensvaardigheden van ouders en door de mate van partnersteun tussen ouders. Zo dragen interpersoonlijke levensvaardigheden (empathie en relatievaardigheden) bij aan de onderlinge interacties, communicatie en relatie van ouders. Partnersteun tussen ouders kan bescherming bieden tegen de stress die ouders ervaren tijdens het (vroege) ouderschap.

 

Onderzoek

In het huidige onderzoek werd onderzocht wat het verloop is van de partnerrelatie van ouders vanaf de geboorte van hun kind tot wanneer hun kind twee jaar oud is, en in hoeverre interpersoonlijke levensvaardigheden van ouders (empathie en relatievaardigheden) en partnersteun hierop van invloed zijn. Om dit te onderzoeken werden de onderzoeksdata van 166 ouders uit het onderzoek Leuker voor Later gebruikt, verzameld op drie verschillende meetmomenten: in het eerste jaar na de geboorte van het kind (T1), wanneer het kind 6 tot 18 maanden oud was (T2) en wanneer het kind 2 jaar oud was (T5).

 

Resultaten

Uit de resultaten kwam naar voren dat de kwaliteit van de partnerrelatie van ouders significant lager was wanneer hun kind 2 jaar oud was dan in het eerste jaar na de geboorte van hun kind. Daarnaast bleek dat ouders die een hogere kwaliteit van hun partnerrelatie rapporteerden in het eerste jaar na de geboorte van hun kind en ouders die een hogere mate van partnersteun rapporteerden wanneer hun kind 6 tot 18 maanden oud was, ook een hogere kwaliteit van hun partnerrelatie rapporteerden wanneer hun kind 2 jaar oud was. De mate van empathie, relatievaardigheden en/of partnersteun van ouders bleek echter niet van invloed op het verloop van de partnerrelatie van ouders in de eerste twee jaar van hun ouderschap.

 

Conclusie

Het huidige onderzoek is een van de eerste die aantoont dat ouders ook in de eerste jaren van het ouderschap een afname in de kwaliteit van hun partnerrelatie ervaren. De resultaten benadrukken dan ook het belang voor professionals om ouders voor te bereiden op de impact van het ouderschap op hun partnerrelatie, en om ouders tijdens de eerste jaren van het ouderschap te ondersteunen in het behouden en versterken van een stabiele partnerrelatie. Omdat ouders tijdens de zwangerschap over het algemeen juist meer tevreden zijn met hun partnerrelatie en interventies dan minder effectief zijn, is het belangrijk dat interventies worden ontwikkeld en geïmplementeerd met zowel pre- als postnatale onderdelen, zoals de interventie OuderTeam. Op deze manier worden mogelijke relatie- en gezinsproblemen al vroeg in het ouderschap voorkomen en wordt daarmee de ontwikkeling van het kind gestimuleerd.