Serie 2: Buitenbooster 20 - Natuur en taal

Nog voordat kinderen woorden gaan gebruiken, hebben ze al allerlei ervaringen waarmee ze de wereld verkennen: door te voelen, waar te nemen en te reageren op hun omgeving, vormen kinderen zich. Deze lijfelijke ervaringen zijn de basis voor taal- en denkontwikkeling. 

Onderzoek van de onderzoeksgroep ‘Natuur & Ontwikkeling Kind’ aan Hogeschool Leiden en Thomas More Hogeschool laat zien dat kinderen die buiten veel mogelijkheden krijgen om rijke speel-leer ervaringen op te doen, veel nieuwe woorden leren. De kwaliteit van deze ervaringen blijkt essentieel om nieuwe concepten en inzichten, en de woorden daarvoor, te leren.  

Dit komt doordat kinderen taal het beste leren wanneer ze woorden kunnen koppelen aan fysieke ervaringen, denk bijvoorbeeld aan concepten als ‘balans’ en ‘evenwicht’ of ‘glad’ en ‘glijden’. De natuur biedt hiervoor een rijke taal-leeromgeving waar kinderen taal kunnen ervaren én taal leren gebruiken.  

Zo ontdekte onderzoeker Jannette Prins dat kinderen op een natuurrijke plek spraakzamer zijn: ze gebruiken meer én moeilijkere woorden dan als ze ‘gewoon’ buitenspelen op een versteende plek. Omdat de natuur, zoals takken, zand of water, een ‘open’ karakter heeft, verzinnen kinderen zelf hun spel. De natuur lokt hen uit om te spelen, en hun spel steeds opnieuw uit te vinden. Ze geven vaak met taal nieuwe betekenissen aan wat ze in de natuur vinden: een struik wordt een huis, een winkel, een schuilplaats. Het is daarom belangrijk om regelmatig met jonge kinderen naar buiten te gaan, waar ze die natuurelementen tegenkomen. 

Om ouders te informeren hoe zij hun kind kunnen ondersteunen in de taalontwikkeling is een 'Natuur Praatplaat' ontwikkeld. Deze praatplaat geeft informatie, voorbeelden en tips aan ouders om samen in gesprek te gaan tijdens het buitenspelen.