Markers en panels in de diagnostiek van tumoren
- Duur: 5 dagen
- Start: 2-04-2026
- Bewijs van deelname
- Prijs: € 2.985,-

Bij het uitvoeren van immuunkleuringen is het waardevol om te weten waarom de verschillende kleuringen worden aangevraagd door de patholoog. Tijdens deze cursus krijg je zicht op de achtergronden en microscopische beelden van veelgebruikte markers aan de hand van actuele voorbeelden. De focus ligt hierbij op lymfomen, prostaat-, mamma-, long- en coloncarcinomen en metastasen van onbekende herkomst. Tevens wordt ingegaan op markers die gerelateerd zijn aan therapie. Om het belang en de toepassing van de markers te kunnen plaatsen, komen ook de pathogenese, etiologie en biologische aspecten van tumoren aan bod.
Op verzoek van cursisten is als aanvulling op deze cursus de cursus Markers en panels bij testis en ovarium tumoren ontwikkeld.
In de even jaren (2026) bieden we de cursus Markers en panels in de diagnostiek van tumoren aan.
In de oneven jaren (2027) bieden we de cursus Markers en panels bij testis en ovarium tumoren aan.
Al onze theoriecursussen (open inschrijving of maatwerk) kun je op locatie óf online volgen. Wil je de cursus online volgen, stuur dan een bericht aan [email protected].
De afwisseling tussen theorie en praktijk maakt de cursus echt leuk. Wietske (patholoog) geeft super leuke lessen!
Iets voor jou?
Je bent een analist werkzaam in de pathologie die meer wil weten van de achtergronden en toepassing van markers en panels in de classificatie, prognose en therapie van tumoren.

Over de cursus
Het programma van de cursus Markers en panels bestaat uit 5 dagen met een theorie- en praktijkgedeelte. Tijdens de praktijklessen bekijk en beoordeel je microscopische preparaten van veelgebruikte markers. De verworven kennis wordt vervolgens toegepast en verdiept in bijbehorende casussen die door drs. W.C.E. den Hartog (patholoog Alrijne Ziekenhuis) worden besproken.
Leerdoelen
Je leert:
- De basisprincipes van de pathogenese, etiologie en biologische aspecten van tumoren;
- Hoe markers en panels worden toegepast in de classificatie, prognose en therapie van primaire tumoren en metastasen;
- Welke markers worden gebruikt om tumoren in te delen in hoofdgroepen, en waarom juist deze markers hier geschikt voor zijn;
- Welke markers essentieel zijn in de diagnostiek van lymfomen, prostaat-, mamma-, long- en coloncarcinomen;
- De kenmerken en eigenschappen van predictieve / therapie gerelateerde en prognostische markers;
- De betekenis en het belang van de begrippen diagnostische sensitiviteit en specificiteit, en hoe je de diagnostische sensitiviteit en specificiteit van een marker op kan zoeken;
- De aankleuring van een aantal veelgebruikte markers bij lymfomen, en bij prostaat-, mamma-, long- en coloncarcinomen te beoordelen in controle coupes en coupes van tumoren.
Programma
Programma cursus Markers en panels in de diagnostiek van tumoren (wijzigingen voorbehouden)
Dag 1
9:30-11:00 | Algemene inleiding Overzicht van de diagnostiek van tumoren; classificatie; gradering en stadiering; metastasen; schildwachtklierconcept - pathogenese, etiologie, epidemiologie van tumoren |
Koffie, thee pauze | |
11:15-12:45 | Principes van het gebruik van panels - Relatie kiembladen – cytoskeletmakers |
Lunch | |
13:30-15:00 | Praktijk: Herkennen van markers van de hoofdgroepen tumoren in normale colon |
Dag 2
9:30-11:00 | Metastasen, Prostaatcarcinomen |
Koffie, thee pauze | |
11:15-12:45 | Mammacarcinomen |
Lunch | |
13:30-15:00 | Praktijk, Markers voor prostaatcarcinomen, Markers voor mammacarcinomen |
Dag 3
9:30-11:00 | Beenmerg en lymfomen |
Koffie, thee pauze | |
11:15-12:45 | Beenmerg en lymfomen |
Vervolg praktijk mammacarcinomen, Praktijk Tonsil | |
Lunch | |
13:30-15:00 | Casuïstiek: Prostaattumoren, Casuïstiek: Mammatumoren, Her2neu, Herceptin drs. W.C.E. den Hartog (patholoog) |
Dag 4
9:30-11:00 | Coloncarcinomen |
Koffie, thee pauze | |
11:15-12:45 | Praktijk, Markers voor coloncarcinomen |
Lunch | |
13:30-15:00 | Casuïstiek coloncarcinomen drs. W.C.E. den Hartog (patholoog) |
Dag 5
9:30-11:00 | Longcarcinomen |
Koffie, thee pauze | |
11:15-12:45 | Praktijk, Markers voor longcarcinomen |
Lunch | |
13:30-15:00 | Casuïstiek: Longcarcinomen drs. W.C.E. den Hartog (patholoog) |
15:00-15:30 | Evaluatie |
Over de docenten
De cursus Markers en panels in de diagnostiek van tumoren wordt verzorgd door Anke Tiggelman en gastdocent drs. W.C.E. den Hartog (patholoog Alrijne Ziekenhuis).
Anke Tiggelman studeerde Medische Biologie aan de Universiteit van Amsterdam. Ze deed in het AMC onderzoek naar artritis en leverfibrose. Tijdens dit onderzoek was ze gastdocent Celbiologie bij Hogeschool Leiden en wist ze dat haar hart bij het onderwijs lag. Na ruime ervaring als docent bij de afdeling Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek van Hogeschool Leiden, geeft, ontwikkelt en coördineert zij nu cursussen in de vakgebieden Pathologie en Histotechniek, en Immunologie. Daarnaast doet ze een deel van de algemene coördinatie van het CBD.

Opleidingstraject op maat
Voor alle cursussen van het Centrum Bioscience en Diagnostiek is het mogelijk om een maatwerktraject samen te stellen. De kracht hiervan is dat we tijdens de cursus direct kunnen inspelen op de unieke werksituatie en trainingsbehoeften van jouw organisatie. Je kunt hierbij kiezen voor een incompanytraining voor een groep medewerkers of een individueel traject.
Meer informatie aanvragen?
Ben je benieuwd naar de mogelijkheden van een maatwerktraject voor jouw organisatie, neem dan vrijblijvend contact met ons op via 071-5188743/753 of [email protected].
De cursus was helder, toegankelijk voor beginners en toch diepgaand genoeg voor de meer ervaren deelnemers. De docenten waren fijn om naar te luisteren en er heerste een fijne sfeer om vragen te stellen.
Puur praktisch
Duur en locatie
Lestijden
09.30 uur tot 15.00 uur
Omvang
15 uur theorie, 10 uur praktijk microscopie en casussen (30 UEC)
Locatie
Hogeschool Leiden
Kosten en planning
Cursusprijs
€ 2.985,- (bij inschrijving vóór 25 december 2025 € 2.710,-)
Cursusdata
Donderdag 2 april 2026
Dinsdag 14 april 2026
Donderdag 7 mei 2026
Donderdag 28 mei 2026
Donderdag 11 juni 2026
Wil jij verzekerd zijn van een plaats? Schrijf je in vóór 19 februari 2026.
In de even jaren (2026) bieden we Markers en panels in de diagnostiek van tumoren aan.
In de oneven jaren (2027) bieden we Markers en panels bij testis en ovarium tumoren aan.
Inschrijven
De eerstvolgende cursus Markers en Panels in de Diagnostiek van tumoren start op donderdag 2 april 2026. Wil jij verzekerd zijn van een plaats? Schrijf je in vóór 19 februari 2026.
Tip: Schrijf je in vóór 25 december 2025 en ontvang vroegboekkorting.
Algemene voorwaarden
Voor alle post-hbo opleidingen, cursussen en maatwerktrajecten gelden de algemene leverings- en annuleringsvoorwaarden van Hogeschool Leiden.
Keuze gemaakt?
Fijn! We kijken uit naar jouw komst.
De eerstvolgende cursus Markers en Panels in de Diagnostiek van tumoren start op donderdag 2 april 2026. Wil jij verzekerd zijn van een plaats? Schrijf je in vóór 19 februari 2026.
Tip: Schrijf je in vóór 25 december 2025 en ontvang vroegboekkorting.
Twijfel je nog?
Wil je hulp bij het kiezen van de juiste nascholing? Of heb je een andere vraag? Gebruik het contactformulier, bel 071-51 88 743 of 071-51 88 753 of stuur een e-mail naar [email protected].
Centrum Bioscience en Diagnostiek
Deze cursus maakt onderdeel uit van het nascholingsaanbod van Centrum Bioscience en Diagnostiek (CBD). Het vakgebied life science en health staat nooit stil. Samen met diverse partners uit het werkveld ontwikkelt CBD daarom opleidingen en nascholingen die inspelen op wat er, nu én in de toekomst, nodig is in de sector.
Blijf op de hoogte
Mis de nieuwsbrief van het Centrum Bioscience en Diagnostiek niet!
Blijf jezelf ontwikkelen

Markers en panels bij testis en ovarium tumoren


Algemene voorwaarden
Voor alle post-hbo opleidingen, cursussen en maatwerktrajecten gelden de algemene leverings- en annuleringsvoorwaarden van Hogeschool Leiden.