‘Vraag naar forensisch ICT’ers om misdrijven op te lossen neemt enorm toe’

"De hele maatschappij is aan het digitaliseren. Allerlei digitale apparaten die we dagelijks gebruiken zijn verbonden met het internet en registeren continu gegevens. Die gegevens spelen een steeds belangrijkere rol in het oplossen van allerlei misdrijven", legt Abdul Boztas uit. Abdul werkt als deskundige Digitale Technologie bij het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) en is daarnaast onder meer docent Forensisch ICT bij Hogeschool Leiden. "Twintig jaar geleden kregen we bij het NFI altijd computers aangeleverd om te onderzoeken. Nu gebeurt dat zelden. Het zijn juist mobiele telefoons die we moeten onderzoeken. Een telefoon gebruik je de hele dag, heeft toegang tot de hele wereld en bevat zo ongeveer gegevens over je hele leven."

Forensisch ICT’ers keren deze digitale apparaten binnenstebuiten. Zo onderzoeken ze onder meer welke gegevens een smartphone prijsgeeft die van belang kunnen zijn in het oplossen van een misdrijf. "Waar criminelen vroeger naar een bank gingen om geld te stelen, stelen ze nu via digitale apparaten rekeninggegevens of cryptovaluta", geeft Abdul als vergelijking. "Maar ook bij andere ernstige misdrijven kan digitaal forensisch onderzoek doorslaggevend zijn. Zo kan de telefoon van een verdachte in een vermissingszaak gegevens bevatten over de laatste locaties waar het slachtoffer is geweest. Op basis van die locaties kan de politie ter plaatse onderzoek doen en een slachtoffer aantreffen. Zo helpt het digitaal forensisch onderzoek in het terugvinden van een persoon die vermist werd én kan het in een rechtszaak bijdragen aan de totale bewijslast tegen een verdachte."

Deze professionals zijn onder meer bij de politie en het NFI werkzaam. "Bij de politie wordt digitaal onderzoek gedaan en bij het NFI krijgen we vaak zaken binnen die al zijn onderzocht, maar nog extra onderzoek vereisen. Dan zijn het de digitaal forensische experts die de interpretatie van onderzoeksresultaten echt goed moeten krijgen, zodat er bijvoorbeeld in rechtszaken geen enkele onduidelijkheid kan bestaan over die onderzoeksresultaten", legt Abdul uit. "Maar er zijn ook commerciële bedrijven waar forensisch ICT’ers werkzaam zijn. De vraag naar deze professionals neemt enorm toe, om dat digitale onderzoek te kunnen doen en delicten, misdrijven en fraudezaken op te lossen."

Volgens Abdul is het een ongelofelijk leuk vakgebied met continu nieuwe ontwikkelingen. "Zelf vind ik het leuk om mijn praktijkkennis te delen met de studenten, maar ook om samen met die studenten onderzoek te doen. We koppelen onderwijs echt aan de praktijk. Zo dragen de onderzoeken van studenten direct bij aan het werkveld, onder meer bij het NFI", zegt Abdul. "En om ervoor te zorgen dat onze studenten ook up-to-date kunnen blijven in het vakgebied, leren we ze echt het fundament van forensische ICT. Bij ons leren studenten niet om alleen op bepaalde knoppen te drukken of tools te gebruiken. We leren ze ook hoe technologieën werken en hoe ze onderzoek kunnen doen. Op die manier kunnen onze studenten later zelf manieren bedenken en vinden om tot de juiste oplossing te komen voor een vraagstuk."

Docent en student van de opleiding Forensisch ICT aan het werk in het lab.

Een student en docent Forensisch ICT in het digitaal forensisch lab.

De opleidingen over forensisch ICT van Hogeschool Leiden en cyber security van De Haagse Hogeschool werken al jaren samen. Hoewel deze vakgebieden van elkaar verschillen, is er ook veel overlap en zijn er mogelijkheden om van elkaars expertise te leren. "Zo geef ik zelf ook gastcolleges aan studenten van de masteropleiding Cyber Security Engineering van De Haagse Hogeschool. Binnen de twee vakgebieden wordt gezamenlijke kennis voor verschillende doeleinden gebruikt. Ik zie deze samenwerking als een enorme meerwaarde – zowel voor docenten als studenten – doordat die expertises aan elkaar verbonden worden", vertelt Abdul.

Onlangs ondertekenden de opleidingen van beide hogescholen een samenwerkingsovereenkomst, om de samenwerking voort te zetten en uit te breiden. Docenten delen kennis en ondersteunen elkaar bij het ontwikkelen van onderwijs, studenten kunnen vakken volgen bij de andere hogeschool. Zo worden zij breder en diepgaander opgeleid, compleet afgestemd op de behoeften vanuit het werkveld. Daarnaast zullen de twee hogescholen gezamenlijk werken aan onderzoeksprojecten binnen beide vakgebieden.