Schilderen bij beeldende therapie

Samenwerking lectoraat en opleiding Vaktherapie

14 juli 2022 - Het afgelopen jaar heeft het lectoraat ingezet op verdere versteviging van de samenwerking met de opleiding Vaktherapie.

Onderzoekslijn werkingsmechanismen

In een eerdere nieuwsbrief vertelden we dat het lectoraat samenwerkt met de opleiding Vaktherapie AG aan (o.a.) het thema werkingsmechanismen, waarbij het doel is meer inzicht krijgen in werkingsmechanismen die een rol spelen in Vaktherapie AG . 

Dit thema wordt uitgewerkt tot een volwaardige onderzoekslijn. Passend daarbinnen ontwikkelde het lectoraat dit studiejaar diverse afstudeerprojecten voor vierdejaars studenten vaktherapie AG.
 

Het doel van deze studentenprojecten

De kern van de afstudeeropdrachten in dit thema was: het exploreren van specifieke werkingsmechanismen van kunstzinnige oefeningen die worden ingezet in de vaktherapie AG.

Hiermee beogen we bij te dragen aan onderwijsontwikkeling door het (helpen) implementeren van de uitkomsten van deze onderzoeken in het onderwijs, maar ook het ondersteunen van het werkveld bij het expliciteren van werkingsmechanismen naar andere zorgverleners toe, waarbij de focus ligt op het begrijpelijk en toegankelijk maken van de rationale achter de werking van Vaktherapie ag.  

Ook wilden we voor studenten toegankelijke projecten bieden, waarmee ze op een laagdrempelige wijze en dicht bij hun eigen beleving en ervaring kunnen bijdragen aan de body of knowledge van hun eigen vak.

Wat hielden de studentenprojecten in?

Maar liefst 15 studenten participeerden. Naar de wens van de opleiding, en onder opdrachtgeverschap van het lectoraat, deden zij allemaal een individueel onderzoek, gericht op één techniek die wordt toegepast in vaktherapie AG. Deze technieken passen binnen de impressieve werkwijze; een belangrijk onderdeel van de vaktherapie AG, waarbij ervan uit wordt gegaan dat een techniek, beeld, kleur, dynamiek, klank, ritme (enzovoort) specifieke kwaliteiten in zich draagt die een bepaalde werking kunnen hebben op de mens. De therapeut zet dit gericht in, als een soort ‘medicijn’.

Vanuit alle disciplines (beeldend, muziek, spraak/drama) zijn er onderzoekjes gedaan naar impressieve technieken. Hieronder ter illustratie enkele van de gekozen technieken vanuit de beeldende therapie (gemaakt door: Dynamisch lijntekenen (Kirsten Otterspoor, Sluieren (Manja Elias), Vormtekenen(Irini Geskus) en Waarnemend tekenen met houtskool (Ashley Jongsma):

Hogeschool Leiden

De studenten werkten aan een gedetailleerde beschrijving van de techniek, een analyse en beschrijving van de ‘kwaliteiten’ van de oefening (de beleefbare werking) én het bundelen van expertkennis met betrekking tot indicaties waarvoor de oefening ingezet wordt in de praktijk en de visie van experts op het werkingsmechanisme van de oefening. De informatie werd verzameld via een combinatie van interviews met experts, fenomenologisch onderzoek en onderzoek naar bestaande gegevens, zoals eerdere studentenverslagen en vakliteratuur.

De opbrengst

De meeste studenten zijn erin geslaagd om te komen tot (een aanzet tot) het formuleren van een interventietheorie (beschrijving van het veronderstelde werkingsmechanisme). Zij verwerkten hun resultaten in verrassende, aantrekkelijke en uiteenlopende praktijkproducten: een concept hoofdstuk voor een nog te ontwikkelen Handboek Vaktherapie AG, een artikel, lesmateriaal in de vorm van een Sway, PowerPoint, filmpje of infographic, waardoor de resultaten gemakkelijk in verschillende situaties bruikbaar/toepasbaar zijn.

De ervaringen zijn positief. De studenten hebben met veel inspiratie en motivatie gewerkt aan hun projecten en hebben hun onderzoekend vermogen hierin verder kunnen ontwikkelen. Voor het onderwijs hebben deze projecten geactualiseerd materiaal opgeleverd. Verschillende docenten van de opleiding Vaktherapie AG hebben al aangegeven de praktijkproducten actief in te gaan zetten tijdens hun lessen. Het lectoraat zal de informatie uit de ontwikkelde producten aanvullen met verder onderzoek en in samenwerking met docenten gaan verwerken tot hoofdstukken voor een Handboek Vaktherapie AG. En… er zijn nog veel meer technieken die de komende jaren door studenten onderzocht kunnen gaan worden.