Serie 2: Buitenbooster 19 - Hoe helpt natuur bij stress?
18 februari 2025 | Onderzoek
Stress heeft iedereen wel eens, daar valt niet aan te ontkomen. Hoe leer je kinderen om op een gezonde manier om te gaan met stress? Lees meer over de verschillende vormen van stress en hoe de natuur een handje kan helpen om de ontwikkeling van veerkracht te ondersteunen.
Veerkrachtig opgroeien
Iedereen voelt wel eens stress en dat wordt vaak als iets negatiefs gezien. Het is goed om te weten dat stress een natuurlijke reactie is op een uitdagende of dreigende situatie die de interne balans in je lichaam dreigt te verstoren. Je kind weghouden van uitdagende situaties lijkt dan goed, maar is dat eigenlijk wel zo? Een situatie die stress oproept, hoeft niet negatief te zijn. Een steunende, liefdevolle omgeving helpt kinderen veerkracht te ontwikkelen, waardoor ze steeds beter leren omgaan met gebeurtenissen die stress geven, maar wel bij opgroeien horen.
Er zijn drie soorten stress te onderscheiden:
- Positieve stress helpt kinderen om te leren gaan met milde en korte uitdagende situaties. Denk aan situaties zoals afzwemmen, Sinterklaas of een sportwedstrijd.
- Verdraagbare of hanteerbare stress is stress die vaak met een ernstige situatie te maken heeft en langer aanhoudt, maar verdraagbaar is omdat er ook steun is uit de sociale omgeving. Denk aan het overlijden van een oma, opgroeien in een ongezonde leefomgeving of het verhuizen uit een vertrouwde omgeving.
- Chronische of toxische stress ontstaat wanneer kinderen en jongeren vaak en/of langdurig blootgesteld worden aan ernstige situaties die stress veroorzaken en er onvoldoende passende steun is. Denk aan verwaarlozing, mishandeling of blootgesteld worden aan intensief aanhoudend pestgedrag. Chronische stress heeft ernstige negatieve gevolgen voor de gezondheid en ontwikkeling van kinderen en jongeren. Het is belangrijk om chronische stress zo snel mogelijk terug te brengen naar verdraagbare/hanteerbare stress.
Bron: NCJ
Terugkijken:
Power College 2/3 - natuur en stress
Rond deze Buitenbooster is op 19 februari een powercollege verzorgd voor het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid - het tweede webinar in een serie van drie.
Veerkracht & ondersteuning
Positieve stress en verdraagbare stress zijn onontkoombaar, het hoort bij het opgroeien. Die stress kunnen we niet voorkomen of wegnemen. Sterker nog, het draagt bij aan het groot worden. Als je als kind hebt geleerd hoe je op gezonde wijze om kunt gaan met de dood van een huisdier, helpt dat je om in het latere leven met grotere verliezen om te gaan. Kinderen die positieve en verdraagbare stress ervaren, krijgen de kans om manieren te ontwikkelen om op gezonde wijze om te gaan met die stress; ze ontwikkelen duurzame copingstrategieën.
Dat neemt niet weg dat ouders en leraren kinderen kunnen ondersteunen in de ontwikkeling van hun potentie aan veerkracht. Hoe meer veerkracht een kind kan ontwikkelen, hoe beter het voorbereid is om met stressvolle situaties om te gaan. Veerkracht is dynamisch. Door als volwassene bij de leeftijd van het kind passende activiteiten aan te bieden ondersteun je de ontwikkeling van veerkracht. En daar helpt de natuur een handje in mee!
Deze informatie is terug te vinden op de website van het NCJ.
De natuur helpt een handje
Als spanningen oplopen is het goed om te weten dat de natuur een handje kan helpen. Hoe dat zit lees je in de infographic die de onderzoeksgroep Natuur en Ontwikkeling Kind ontwikkelde in samenwerking met het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid. Kom meer te weten over de stressverlagende werking van de natuur en lees de tips die je meteen zelf in kunt zetten.
Bronnen
- Peters, E., Maas, E., Van 't Hoff, L. & Hovinga, D. (2021) De knotsgekke avonturen van mijn moeder en de geit. Hogeschool Leiden. Geraadpleegd op 15 februari 2025.
- Peters, E. & Dijk, M. van (2024). Vergeet niet samen buiten te spelen! In gesprek gaan met ouders. Artikel Het Jonge Kind.
- Rietveld-Piepers, B. (2018). De inzet van dieren in zorg en onderwijs. Recente ontwikkelingen en signalering van risico's voor het welzijn van honden. Open Universiteit. Geraadpleegd op 15 februari 2025.
- Van den Bogerd, N., Peters, E. & Hovinga, D. (2021) Huisje boompje beestje. Hoe natuur de kwaliteit van de vrouwen- en maatschappelijke opvang voor kinderen kan versterken. Hogeschool Leiden. Geraadpleegd op 15 februari 2025.