Deelnemers Leiden2022: Peter van der Wijden

In samenwerking met het LUMC, Museum Boerhaave en Leren met de Stad laat de onderzoeksgroep zien dat computervirussen en 'biologische' virussen heel verschillend zijn, maar ook veel overeenkomsten hebben.

"Digitalisering kan een hoop voordelen met zich meebrengen. Het maakt het werken/leven soms makkelijker. Het kan echter ook negatieve effecten met zich meebrengen. De verspreiding van een computervirus heeft een grote analogie met de verspreiding van het Covid-virus. De werking van virussen vertoont ook overeenkomsten. Is het nu mogelijk om te kijken of natuurlijke afweermechanismen en de maatregelen die afgekondigd worden bij de pandemie op een vergelijkbare wijze toe te passen bij de besmetting/bestrijding van computervirussen.

Vanuit Forensisch ICT is het daarnaast ook interessant om te zien hoe virussen werken, waarom zijn sommige systemen kwetsbaarder dan andere systemen, welke sporen laten ze achter of welke omstandigheden zorgen voor een goede voedingsbodem om tot een pandemie uit te groeien? Niet alleen proberen we zo de bron te achter halen, maar ook een bijdrage te leveren aan het voorkomen van volgende besmettingen." 

De term computervirus lijkt al redelijk naar de achtergrond verdreven, zeker nu er meer en meer sprake is van zogenaamde ransomware. Is de interne werking van dergelijke software te vergelijken met een biologisch, kwaadaardig, virus?

"Een informaticus bouwt software, maar als Forensisch ICT'er moeten we ook proberen te achterhalen hoe software, bijvoorbeeld malware, werkt. Wat is de interne code, waaraan kunnen we de software herkennen, welke symptomen veroorzaakt het, hoe kunnen we deze bestrijden. Veel overeenkomsten dus met de aanpak van biologische virusbestrijding." 

"In samenwerking met het LUMC, Museum Boerhaave en Leren met de Stad gaan we op woensdagmiddag 2 februari kinderen van 8 tot 12 jaar en hun ouders laten zien dat computervirussen en 'biologische' virussen heel verschillend zijn, maar ook veel overeenkomsten hebben. We laten in Rijksmuseum Boerhaave een presentatie zien waarin we virussen met elkaar vergelijken, we organiseren leuke experimenten en een quiz. Ook kunnen deelnemers al hun vragen stellen aan de onderzoekers en een bezoek brengen aan de tentoonstelling 'Besmet! Over epidemieën vroeger en nu' in het museum, en nog meer te weten komen over besmettelijke ziekten."

"Mijn persoonlijke belangstelling en de 'drang' om gedrag van software op 'natuurlijke' manier te uit te leggen, maakt het voor mij interessant om te kijken naar de aanpak vanuit de biomedische hoek. Kunnen we van elkaar leren? De coronamaatregelen en de verspreiding van het Covid-virus hebben maatschappelijke consequenties, dat hebben we allemaal ervaren. Ook de verspreiding van kwaadaardige software heeft maatschappelijke consequenties. Langzamerhand worden we ons dat ook bewust.

Zijn er gelijkwaardige campagnes nodig om iedereen zich bewust te laten worden van de risico’s van verspreiding van dergelijke software? Moet er aandacht besteed worden aan digitale hygiëne? De 'geboortedag' van het eerste virus is in ieder geval een mooie gelegenheid om dit voor het voetlicht te brengen."

Met de toename van ICT-gebruik in de samenleving groeit de hoeveelheid digitale sporen in (cyber)criminaliteit. De onderzoeksgroep Digital Forensics & E-Discovery doet onderzoek naar digitale sporen. De onderzoeksgroep is onderdeel van de specialisatie Forensisch ICT bij de opleiding Informatica van Hogeschool Leiden.