Leidse opleiding tot data steward zet stad op de kaart als bakermat van FAIR Open Science
30 juni 2020 - De vraag naar Data Stewards is groot; het aanbod klein. Hogeschool Leiden en GO FAIR spelen hierop in en bieden onderwijs aan gericht op FAIR Data Stewardship. De eerste bachelorstudent brengt de opgedane kennis nu al in de praktijk.
Bij (wetenschappelijk) onderzoek wordt steeds meer data geproduceerd. Daarbij is de wens dat deze onderzoeksdata beschikbaar en reproduceerbaar blijft voor vervolgonderzoek. In de praktijk blijkt dat niet zo eenvoudig. Want hoe sla je data op? Hoe zorg je ervoor dat deze data toegankelijk wordt en op een goede manier opnieuw kan worden ingezet? Om deze problematiek te adresseren is het GO FAIR International Support and Coordination Office (GFISCO) opgericht om de FAIR principes te implementeren. Data moet Findable, Accessible, Interoperable en Reusable zijn. Een van de manieren om daar invulling aan te geven is om Data Stewards op te nemen in onderzoeksteams die ervoor zorgen dat data FAIR wordt èn blijft.
Opleiding speelt in op grote behoefte aan Data Stewards
Het afgelopen half jaar hebben Hogeschool Leiden en GO FAIR onderwijs ontwikkeld gericht op FAIR Data Stewardship. De eerste bachelorstudent brengt de opgedane kennis en vaardigheden nu al in de praktijk. Ook zijn er plannen in de maak om het nascholingsaanbod voor professionals van de hogeschool volgend jaar uit te breiden met een Engelstalige online variant van de module. Hard nodig want in onze kenniseconomie is de behoefte aan Data Stewards enorm - het aanbod klein.
Een data steward per 30 onderzoekers
Om te kunnen voorzien in de groeiende behoefte aan FAIR Data Stewardship zou volgens een berekening van LUMC Professor en ambassadeur Open Science van het eerste uur, Dr. Prof. Barend Mons, voor iedere 30 onderzoekers 1 data steward moeten zijn.
“In de GO FAIR gemeenschap begint het bewustzijn te groeien dat het FAIR maken van bio-medische onderzoeksgegevens van toegevoegde waarde is. Ook de vraag naar FAIR data neemt toe. Die interesse zien we bij wetenschapsfinanciers als NWO en bij onderzoeksinstellingen als het LUMC. Maar ook steeds meer bij de onderzoekers zelf, die Open en FAIR data zien als de sleutel tot betere wetenschap én een boost voor hun eigen loopbaanontwikkeling. De FAIR Data Steward die onderzoeksresultaten kan vertalen naar FAIR data speelt een centrale rol in de moderne onderzoeksteams”, aldus Erik Schultes, International Science Coordinator bij het GO FAIR International Support and Coordination Office. Hij ontwikkelde samen hogeschool docent Mischa Barthel de module.
Snelle uitrol
Aangezien de rol van data steward betrekkelijk nieuw is, voerde de hogeschool bij het ontwerp van de module uitvoerige gesprekken met GO FAIR en het Landelijk Coördinatiepunt Research Data Management (LCRDM) over welke competenties en vaardigheden de data steward zou moeten beschikken. De bacheloropleiding Informatica bleek een deel van het gewenste profiel van de data steward al in te vullen, waardoor de module Introduction to FAIR Data Stewardship snel uitgerold kon worden onder de huidige derdejaarsstudenten van de hogeschool.
Wel ‘ff’ switchen
Wilco Zuijderduijn, was de eerste van 10 studenten die de module succesvol afrondde. De vers opgedane kennis brengt hij direct in de praktijk tijdens zijn stage bij het Leiden Centre for Applied BioScience (LCAB).
In februari startte ik als Data Steward op het onderzoeksproject: Check de test waarin de betrouwbaarheid en kwaliteit van genetische zelftesten met behulp van een proefpanel wordt onderzocht. Onder begeleiding van Peter Taschner, lector Genome-based Health, stel ik nu een data management plan op waarmee straks de verzamelde data op een goede manier kan worden opgeslagen en verder worden gebracht. Daar heeft deze module me echt goede tools voor aangereikt. Al moest ik wel ‘ff’ switchen en de diepte in om grip te krijgen op de genetische privacygevoelige data waar Peter mee werkt.
Wilco Zuijderduijn
Een Leids onderonsje
Dat het eerste onderwijsaanbod op het gebied van Data Stewardship in Leiden is ontstaan, ‘lag voor de hand’, aldus Patrick Pijnenburg, directeur Science &Technolgy Hogeschool Leiden.
Leiden is de bakermat van FAIR Open Science dat binnen de kennis- en onderzoeksorganisaties in onze stad steeds vastere bodem krijgt. Daarnaast vormt het versterken van Leiden als kennisstad een belangrijke gezamenlijke pijler. Dit initiatief dat onderwijs en onderzoek combineert, sluit daar naadloos op aan. Het LUMC en de Universiteit zijn koplopers wat betreft FAIR denken, Hogeschool Leiden pakt de handschoen met de module verder op. Doordat de universiteit, de hogeschool en de gemeente elkaar steeds beter weten te vinden, kunnen we onze voortrekkersrol vasthouden.
Patrick Pijnenburg
Meer informatie
Wil je meer informatie? Neem dan contact op met via het Centrum Bioscience en Diagnostiek via [email protected].