Rivkah van Engelenhoven

"De muziekles is echt dé plek gebleken om te starten met het doorbreken en vermijden van problematisch gedrag''

Rivkah (20) koos een voor haar wel erg bekend onderwerp; hoogbegaafdheid. Door haar hoogbegaafde, muzikaal aangelegde familie wist ze hier al het een en ander van af, maar besloot ze te zoeken naar het verband tussen die twee dingen. Ze vond het.

Rivkah van Engelenhoven

Het onderwerp hoogbegaafdheid is iets wat al mijn hele leven speelt. Ik had het idee, kijkend naar mijn familie, dat muziek en hoogbegaafdheid iets met elkaar te maken moesten hebben. Toen het tijd was om een afstudeeronderzoek te kiezen, wist ik al snel dat ik onderzoek wilde doen in het Primair Onderwijs. Ik hoopte dat we middels muziek problematisch gedrag al vanaf een jonge leeftijd zouden kunnen voorkomen. Toevallig vond ik in Leiden een basisschool met een hoogbegaafde afdeling die open stond voor een onderzoek naar muziek in relatie tot deze hoogbegaafde kinderen. De school had interesse in mijn vraagstuk, dus besloten we samen te werken.

Problematisch gedrag

De kans is groot dat, als je een klas met hoogbegaafde kinderen in loopt, je minimaal elk lesuur een leerling hebt die bijvoorbeeld in totale woede uitbarst. Dat heeft te maken met het vermogen om emoties te kunnen reguleren. Dat is iets wat bij hoogbegaafde kinderen vaak lastig gaat. Dit noemen we problematisch gedrag, omdat het soms zo uit de hand loopt dat kinderen niet meer kunnen functioneren of anderen in hun klas minder goed laten functioneren. Het beïnvloedt heel veel. 

Leren, observeren en uitvoeren

Ik ben in eerste instantie de boeken ingegaan. Ik weet natuurlijk uit persoonlijke ervaring hoe hoogbegaafdheid zich kan uiten, maar dat zegt niks over het algemene hoogbegaafde kind. Na deze theorie bestudeerd te hebben, heb ik de klassen geobserveerd en nagedacht over passende muzikale werkvormen. Ik kwam er al snel achter dat het meer ging over de omgang met het kind in een muziekles dan om de invulling van die muziekles. Zo veranderde mijn afstudeeronderzoek halverwege het traject opeens in een didactisch vraagstuk. 

Er zijn een hoop aspecten van muziek die aansluiten op bepaalde aspecten van hoogbegaafdheid. Daarom is de muziekles een geschikte plek om onder andere problematisch gedrag aan te pakken. Muziek spreekt bijvoorbeeld het gevoel aan en bij een hoogbegaafd kind is er vaak een disbalans in zijn/haar gevoel.

Vergeten kindje

In mijn scriptie heb ik geadviseerd dat docenten allereerst meer onderzoek moeten doen naar hoogbegaafde kinderen. Pas dan kunnen ze het ook herkennen. Momenteel is er veel aandacht voor onder andere kinderen met ADHD of autisme, maar is er weinig aandacht voor hoogbegaafde kinderen terwijl zij net zo vaak last hebben van problematisch gedrag. Er is enerzijds te weinig weet van deze uitdaging en anderzijds zijn er te veel incorrecte vooroordelen. Het is een beetje het vergeten kindje van de maatschappij.

Musicologie

Komend jaar ga ik lekker aan de slag op twee middelbare scholen. Op de ene school geef ik muziekles aan jaar 1 en 2 en op de andere school doe ik koordirectie van jaar 1, 2 en 3 én geef ik algemene muziekleer aan jaar 1. Ik probeer mij te focussen op hedendaagse muziekgenres, omdat dat is wat ze leuk vinden en wat ze herkennen. Ooit wil ik nog de master musicologie in Zweden volgen, maar wanneer weet ik nog niet.

Opleiding Docent Muziek

Ik wist 4 jaar geleden dat dit dé opleiding voor mij was, omdat ik ervan hou om mensen iets te leren. Als je dat weet, leuk vindt en je hebt een liefde voor muziek, is deze opleiding ideaal. De opleiding is goed in balans; niet overwegend educatief of muzikaal, maar gewoon goed in balans. Als je dit verhaal hebt gelezen en enthousiast bent, zou ik zeggen; kom eens naar een Open Dag! Proef de sfeer en ervaar de gezelligheid.

Plan goed. Dat voorkomt een hoop stress. Plan goed en geniet ervan. Je kunt zo makkelijk verzeild raken in alles wat je nog moet doen, dat je makkelijk het plezier kwijtraakt. Zorg ervoor dat dat niet gebeurt.

Gouden tip van Rivkah

Meer weten?

Wil je meer lezen over de HL-Prijswinnaars van 2022 en de opleiding: