Verantwoording 2022
De verantwoording over 2022 van het lectoraat Verpleegkundig Leiderschap (VL) over de bijdrage aan de beroepspraktijk en maatschappij, aan onderwijs en professionalisering en aan kennisontwikkeling.
Beroepspraktijk en maatschappij
Opbrengsten
Het lectoraat is actief betrokken bij de ontwikkeling en implementatie van verpleegkundige functiedifferentiatie op verschillende verpleegafdelingen. In april 2023 wordt het onderzoek naar verpleegkundig leiderschap en rolontwikkeling in relatie tot verpleegkundige functiedifferentiatie op verpleegafdeling C4 afgerond. De resultaten en inzichten zullen ons aanknopingspunten geven voor vervolgonderzoek, aanbevelingen voor de praktijk en/of activiteiten. Daarnaast onderzoekt het lectoraat op welke manier de interprofessionele communicatie en samenwerking in Alrijne Ziekenhuis verbeterd kan worden. Goede interprofessionele communicatie en samenwerking is draagt bij aan meer werkplezier, patiëntveiligheid en goede kwaliteit van zorg. Momenteel wordt er door middel van een focus groep studie meer inzicht verkregen in wat er goed gaat en wat er verbeterd kan worden in de samenwerking tussen verpleegkundigen en artsen. Daarnaast willen wij door middel van observatie en etnografisch onderzoek meer inzicht krijgen in hoe verpleegkundigen in Alrijne Ziekenhuis leiderschap nemen in de samenwerking met artsen. Ook heeft het lectoraat een aantal subsidieaanvragen ingediend om onderzoek naar verpleegkundig leiderschap in relatie tot persoonsgerichte zorg, duurzame inzetbaarheid en duurzaamheid en klimaatadaptatie verder te ontwikkelen in co-creatie met de verpleegkundige beroepspraktijk.
Gebruik
Het lectoraat heeft een actieve bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van een visie op verpleegkundige zorg in Alrijne Zorggroep. Verpleegkundig leiderschap is een belangrijk onderdeel van deze visie. Het lectoraat werkt hierin samen met de VAR en verpleegkundige beroepsgroep in het ziekenhuis en zal een bijdrage blijven leveren aan het vaststellen en uitvoeren van de strategie. Tevens heeft het lectoraat samen met de VAR een nota geschreven gericht aan de RvB van Alrijne Ziekenhuis. In deze nota hebben wij gepleit voor een betere positie van verpleegkundigen in de nieuwe organisatiestructuur in het ziekenhuis, namelijk de Patiënt Verantwoordelijke Eenheden (PVE). Het doel is dat verpleegkundigen meer zeggenschap krijgen en nemen over zorgbeleid zodat werkplezier van verpleegkundigen en de kwaliteit van zorg toeneemt. Inmiddels hebben er verpleegkundigen zitting in een aantal PVE’s en gaat het lectoraat deze ontwikkeling evalueren en concrete aanbevelingen doen voor verdere ontwikkelingen. Daarnaast werkt het lectoraat aan het opzetten van een infrastructuur voor wetenschappelijk verpleegkundig onderzoek met als doel het onderzoekend vermogen van verpleegkundigen en de kwaliteit van zorg in Alrijne Zorggroep te verbeteren. Een van de mogelijkheden is om een Bureau Verpleegkundige Zaken op te richtten waar verpleegkundig onderzoek en beleid wordt ondergebracht. In het kader van het opzetten van een infrastructuur voor verpleegkundig onderzoek heeft het lectoraat ook onderzocht hoe carrièrepaden voor academische verpleegkundigen binnen Alrijne Ziekenhuis gerealiseerd kunnen worden. Het doel is om de functie van verpleegkundig onderzoeker te creëren in het ziekenhuis, een verpleegkundige die zowel werkt in het primaire zorgproces als onderzoek verricht naar actuele en maatschappelijk relevante thema’s. Momenteel vinden er gesprekken plaats met de RvB en VAR om bovenstaande verder vorm te geven.
Waardering
Momenteel lopen er een aantal onderzoeken in Alrijne Ziekenhuis en wordt regelmatig met betrokkenen uit de beroepspraktijk geëvalueerd over de onderzoekers, tussentijdse producten en activiteiten van het lectoraat. We kunnen aan de hand van deze evaluaties concluderen dat de betrokkenen tevreden zijn en de onderzoeksthema’s goed aansluiten bij de kennishiaten en vraagstukken uit de beroepspraktijk. Het lectoraat steekt dan ook veel tijd en aandacht aan de vraagarticulatie om de wensen en behoeften van de verpleegkundige beroepspraktijk te verhelderen en concretiseren. Dit wordt zeer gewaardeerd door onze partners.
Het lectoraat VL heeft de afgelopen jaren ook veel energie geïnvesteerd in netwerkvorming op lokaal en regionaal niveau. Het lectoraat heeft een start gemaakt met het versterken van de verbinding met praktijkpartners in de regio, zoals het LUMC (Academische Verpleegkunde) en Haagse Hogeschool. Het organiseren van de lokale HUB rondom het congres Future Proof Nursing was een eerste activiteit die gezamenlijk is georganiseerd. Momenteel wordt gekeken welke activiteiten in de toekomst samen opgepakt kunnen worden.
We weten elkaar ook steeds meer te vinden als het gaat om het aanvragen van subsidies. Op regionaal niveau is het lectoraat een goede partner in Vitale Delta. Momenteel is er samen met Hogeschool Rotterdam, Kenniscentrum Zorginnovatie, een RAAK-Publiek subsidieaanvraag ingediend. Met de subsidie willen we gezamenlijk onderzoeken hoe duurzame inzetbaarheid van jonge-gediplomeerd verpleegkundigen verbeterd kan worden. Daarnaast neemt het lectoraat zitting in een aantal lokale, regionale en landelijke platforms en commissies beleidsontwikkeling en advisering op het terrein van zorg, verpleegkunde en praktijkgericht onderzoek. In Alrijne Ziekenhuis wil het lectoraat de komende jaren nog zichtbaarder zijn door middel van het organiseren van activiteiten rondom bijvoorbeeld het delen van de uitkomsten van onderzoek en de lectorale rede. Het komende jaar zal het lectoraat VL samen met Alrijne Zorggroep en Hogeschool Leiden onderzoeken hoe het partnerschap voor de komende jaren voortgezet wordt.
Onderwijs en professionalisering
Opbrengsten
Het lectoraat VL draagt op verschillende manieren bij aan de professionalisering van docenten en de kwaliteit van het onderwijs. Het lectoraat VL heeft in 2022 een grote bijdrage geleverd aan het ontwikkelen van de minor Verpleegkundig Leiderschap. Een docent-onderzoeker heeft hiervoor een curriculumscan gemaakt om te onderzoeken waar, wat en hoe verpleegkundig leiderschap is opgenomen in het basiscurriculum. Deze minor bestaat uit drie pijlers, namelijk de leadership journey (ontwikkelen van zelf-leiderschap), het research lab (onderzoek en story telling) en de pressure cooker (verduurzamen van verpleegkundig zorgproces). Eind 2023 zullen de producten en evaluaties van de minor worden samengevat en gedeeld binnen de opleiding, via social mediakanalen en een vakblad. Ook is het lectoraat betrokken bij de vernieuwing van het huidige curriculum van de bacheloropleiding verpleegkunde en MANP. Tevens was het lectoraat betrokken bij de evaluatie van het praktijkleren binnen Alrijne Zorggroep en de module Verpleegkundig Leiderschap (contractonderwijs vanuit Hogeschool Leiden). Daarnaast is het lectoraat betrokken bij het verbeteren van het contextgebonden onderwijs, een samenwerkingsverband tussen Alrijne Zorggroep en Hogeschool Leiden. Momenteel wordt onderzocht of en hoe het thematisch leren in een ‘leergemeenschap’ een positieve bijdrage levert aan de professionele ontwikkeling van studenten verpleegkunde en innovatie van verpleegkundige zorg op de deelnemende verpleegafdelingen.
De opleiding hbo-verpleegkunde heeft december 2022 een interne audit verricht. De commissieleden van de audit hebben een aantal aanbevelingen gedaan met betrekking tot het verstevigen van de verbinding tussen het onderwijs en lectoraten. Zo kan er meer gebruik gemaakt worden van de lectoren en de kenniskring om verder te investeren in praktijkgericht onderzoek samen met het werkveld. Bij de externe audit extra moet ook duidelijk worden gemaakt hoe de lectoren betrokken zijn bij onderzoek. Het lectoraat zal hier dan ook verder in investeren en een structurele verbinding krijgen met onderwijsmodule BS14.
Momenteel zijn er twee docenten verbonden aan het lectoraat VL die zich willen voorbereiden op een promotietraject. In de tijdspanne van een half jaar tot één jaar oriënteren zij zich binnen de onderzoekslijnen van het lectoraat en participeren zij in bestaande onderzoeksprojecten. De docenten leveren aan het einde van deze periode een publicatie op en delen hun opgedane kennis en expertise binnen hun eigen team van docenten. Deze docenten zijn gekoppeld aan meer ervaren PhD opgeleide docent-onderzoekers.
Gebruik
Momenteel lopen er een aantal onderzoeksprojecten en de verwachting is dat zij medio 2023 een aantal producten opleveren die gebruikt kunnen worden voor het onderwijs. De ontwikkelde producten/interventies kunnen zowel ingezet worden in het basiscurriculum van de hbo-verpleegkunde en werkplekleren (Alrijne Ziekenhuis e.a.) als onderwijs vanuit het Centrum voor Bij en Nascholing van Hogeschool Leiden.
Het lectoraat verzorgt jaarlijks minimaal twee hoorcolleges voor hbo-verpleegkunde studenten van jaar twee, opdrachtgever voor het Honours programma en is examinator bij de masterscripties van de MANP. Het lectoraat heeft in 2022 vijf actuele en praktijkgerichte onderzoeksopdrachten voor studenten geformuleerd en begeleid op bachelor en masterniveau.
Waardering
Uit eerste evaluatie van de minor blijkt dat het programma goed aansluit bij de behoeften van studenten, dat zij zeer tevreden zijn over de docenten en de inhoud van de verschillende onderdelen van de minor. Met de uitkomsten van de evaluatie wordt de minor aangescherpt en starten er in februari 2023 weer 16 studenten met de minor. Daarnaast heeft het lectoraat een aantal studenten begeleid als opdrachtgever voor hun afstudeerscriptie. De waren tevreden over de begeleiding en de afstudeerscripties zijn allen beoordeeld met een cijfer 7 en hoger. Daarnaast weet het lectoraat steeds meer de verbinding te leggen met het onderwijs en krijgt vanuit het team positieve reacties op de inbreng en benaderbaarheid van het lectoraat VL.
Kennisontwikkeling
Het lectoraat VL gaat komend jaar samen met docenten werkzaam bij de hbo-opleiding verpleegkunde, MANP en het contractonderwijs verpleegkundig leiderschap aan onderzoek verrichten naar leiderschapsontwikkeling, duurzame inzetbaarheid en duurzaamheid en klimaatadaptatie. Het huidige onderzoek wordt grotendeels gefinancierd uit de eerste en derde geldstroom.
Gebruik
Het lectoraat heeft samen met leden van de projectgroep functiedifferentiatie afgelopen jaar een evaluatie verricht van de ontwikkelingen rondom de implementatie van verpleegkundige functiedifferentiatie in Alrijne Ziekenhuis. De resultaten van deze evaluatie zijn vastgelegd in een intern rapport en recent aangeboden aan de RvB, VAR en OR van het ziekenhuis. Het lectoraat heeft concrete aanbevelingen gedaan voor verdere investering in verpleegkundige functiedifferentiatie. Het lectoraat rond dit jaar het onderzoek naar de impact van verpleegkundige functiedifferentiatie af. Ook zijn er voorbereidingen gestart voor acht publicaties in peer-reviewed journals of vakbladen.
Waardering
Het lectoraat heeft de afgelopen periode 5 subsidieaanvragen ingediend, waarvan er één is ingediend. Medio maart/juni zullen de beoordelingen van de andere subsidieaanvragen bekend zijn. Daarnaast bereid het lectoraat zich voor om samen met twee docenten een NWO Promotiebeurs voor leraren aan te vragen. Momenteel verkeren we nog in de oriënterende fase. Ook is het lectoraat betrokken bij promotieonderzoek (promotiebeurs leraren NWO vanuit Hogeschool Rotterdam) naar verbeteren van zelfmanagement bij patiënten met hartfalen en lage gezondheidsvaardigheden (subsidieaanvraag gehonoreerd), bij SMILE - Self managementsupport In clinical Leaders and Education (ZonMw persoonsgebonden subsidie vanuit Hogeschool Rotterdam) – (subsidie gehonoreerd).