Verantwoording 2020

De verantwoording over 2020 van het lectoraat Verpleegkundige Intramurale Ouderenzorg (VIO) over de bijdrage aan de beroepspraktijk en maatschappij, aan onderwijs en professionalisering en aan kennisontwikkeling.

Beroepspraktijk en maatschappij

Het lectoraat is een samenwerkingsverband tussen Hogeschool Leiden en ouderenzorgorganisatie Marente. Het lectoraat richt zich wat de beroepspraktijk betreft primair op de verpleeghuiszorg bij Marente. Aansluitend bij de missie en visie van het lectoraat is het onderzoeksprofiel sterk gericht op (samen) het leren en ontwikkelen van zorgprofessionals.

De onderzoeksaanpak van VIO is actiegericht: leren en werken aan verandering in de zorgpraktijk (de "actie") gaan hand in hand met het nadenken over, het reflecteren op dit proces en het expliciteren van de daaruit voortkomende kennis. De (kwaliteits)verpleegkundige binnen de verpleeghuisteams van Marente zijn het ankerpunt van dit actieonderzoek. Doordat de kwaliteitsverpleegkundigen (KVs) betrokken zijn bij activiteiten van het lectoraat krijgen zij nieuwe kennis en doen zij nieuwe ervaringen op. De nieuwe kennis en ervaringen kunnen zij vervolgens inzetten op hun afdeling en zo bijdragen aan vernieuwing en kwaliteitsverbetering.

Een belangrijk inhoudelijk thema van het lectoraat is 'PersoonsGerichte zorg' (PGZ). Dit thema sluit goed aan bij de visie en het beleid van Marente en in meer algemene zin bij wat er op dit moment speelt in de verpleeghuiszorg. Wat heeft het lectoraat bereikt op dit thema in 2020? Een aantal studenten heeft onder begeleiding van de lector en een KV een afstudeeropdracht gedaan over dit onderwerp. Er hebben bij Marente i.s.m. het lectoraat medewerkersdialogen plaatsgevonden om het begrip 'PGZ' te verhelderen. Vanuit het lectoraat zijn twee praktijkvertalingen gemaakt van wetenschappelijke artikelen ("Hoe kun je als (informele) leider werken aan een persoonsgerichte cultuur in het verpleeghuis?" en "Persoonsgericht communiceren met ouderen, hoe doe je dat?"). De praktijkvertalingen worden in 2021 ingezet voor het verder bevorderen van PGZ bij Marente. Onder andere  bij bijeenkomsten met teamleiders en KVs. Tot slot heeft het lectoraat een subsidie van 170 duizend euro ontvangen van ZonMw voor het bevorderen van de ondersteuning van jonge mensen (<65 jaar) met dementie en hun naasten in de fase rond opname in het verpleeghuis.

Onderwijs en professionalisering

De lector is betrokken bij de ontwikkeling en uitvoering van de nieuwe minor Ouderenzorg. Binnen de minor is 'leren met en van elkaar in een leergemeenschap' als onderwijsvorm ingezet. Het idee hierbij is dat de studenten (vierdejaars) eigen kennis en ervaringen inbrengen en zo leren van elkaar en deskundigen. De lector en kenniskringleden zijn zelf betrokken bij (wekelijkse) lessen van de minor. Tijdens de twee semesters van 2020 hebben respectievelijk 12 en 14 studenten voor 30 studiepunten deelgenomen. 

Voor derdejaarsstudenten heeft het lectoraat opdrachten geformuleerd voor de afstudeeropdracht 'beroepssituatie 14'. Het gaat hierbij om een opdracht waarbij studenten een implementatieadvies schrijven voor een verpleeghuisafdeling bij Marente. Gedurende 2020 was het lectoraat bij acht van deze studentprojecten betrokken. Het lectoraat is intensief betrokken bij de “Ouderenzorg Learning Community” van Marente. Hierin hebben gedurende 2020 14 studenten deelgenomen. Ter inspiratie van andere studenten is er over de Learning Community een filmpje gemaakt.

Kennisontwikkeling

Medewerkers van het lectoraat hebben de mogelijkheid gekregen om op een nationaal congres (HGZO) en twee internationale congressen (EAPRIL en International Conference for Nursing Home Research) in totaal vijf presentaties te verzorgen over de waarde van leergemeenschappen in de zorg. Door de coronapandemie zijn de congressen helaas afgelast. De presentaties worden doorgeschoven naar 2021.

Voor de onderzoekslijn 'beeldvorming over de ouderenzorg' zijn een vijftiental interviews afgenomen met mannen die zich inzetten voor de verpleeghuiszorg. Als praktische vorm van kennisontwikkeling is VIO in 2020 gestart met het produceren van praktijkvertalingen. Dit zijn relatief korte vertalingen in simpele, niet-wetenschappelijke taal en met de focus op resultaten en conclusies van wetenschappelijke publicaties of rapporten die relevant zijn voor de VIO-beroepspraktijk.