"Communicatieprofessionals zijn doorgaans vrolijke types"

Het lectoraat PR & Transparantie draagt bij aan kennisontwikkeling en innovatie van de beroepspraktijk. Lector Piet Hein Coebergh vervult hierbij een brugfunctie tussen theorie en praktijk.

"Al vanaf de middelbare school wilde ik verschillende werelden ervaren, waarbij vrijheid en afwisseling voor mij van groot belang waren en nog steeds zijn. Met dat in het achterhoofd heb ik gekozen voor algemene, brede opleidingen, in mijn geval bedrijfskunde, bestuurskunde en daarna rechten. Ik ben wel een beetje een studiejunk."

De weg naar communicatieprofessional

"Na mijn studie Bedrijfskunde heb ik een aantal operationele en commerciële functies bekleed in transport en logistiek. In die periode heb ik geleerd hoe het is om ‘echt te werken’. Ik heb acht jaar bij NS Goederenvervoer gewerkt, waarbij ik veel internationaal werk heb mogen doen. Toch voelde ik mij nooit een echte logisticus, maar werd ik meer geïntrigeerd door de rol van communicatie in grote organisaties. In het bijzonder de vragen over hoe je organisaties in beweging krijgt en hoe je met communicatie ervoor zorgt dat mensen iets wel of niet gaan doen."

"Voor mij is duidelijk dat communicatie een jong vakgebied is dat nog volop in ontwikkeling is."

"Na de spoorwegen ben ik de consultancy ingegaan, te beginnen bij adviesbureau Berenschot, waar ik mij vooral focuste op het beter maken van organisaties en met organisaties bedenken wat ‘beter’ dan inhoudt. Na mijn tijd bij Berenschot en daarna bij IBM Business consultants werd ik partner bij Coebergh communicatie; PR. Momenteel werk ik voor Lewin associates."

Realiseren van bedrijfskundige doelen

"In mijn werk als consultant richt ik mij nog steeds op hoe communicatie kan bijdragen aan het realiseren van bedrijfskundige doelen. Voor mij is duidelijk dat communicatie een jong vakgebied is dat nog volop in ontwikkeling is. Zowel in mijn werk als adviseur als in mijn werk als onderzoeker en docent gaat het niet alleen over uitvoeringstaken als de kleur van de website of het lettertype van het persbericht, maar bij voorkeur over fundamentelere vragen als: hoe loyaal en betrokken zijn de medewerkers of klanten en met welke communicatiemiddelen kunnen wij daar sturing aan geven?"

Tussen theorie en praktijk

"In het benaderen van communicatievraagstukken probeer ik te putten uit mijn werk als onderzoeker en mijn werk in de praktijk. Naast mijn werk ben ik altijd blijven studeren. Na mijn bedrijfskundige dissertatie over het communiceren van strategie was ik voor mijn gevoel toch echt uitgeleerd, maar ik wilde nog steeds aan een kennisinstituut verbonden zijn. Bovendien: de leraar leert het meest! Anderen vinden het misschien leuk om vlinders te verzamelen of marathons te lopen, mijn voornaamste hobby is non-fictie lezen en schrijven. Ik vind het heel interessant om communicatietheorie toe te passen in de praktijk, bijvoorbeeld met afstudeerders."

Concreet bijdragen aan de beroepspraktijk

"In 2011 werd ik daarom docent van de opleiding Communicatie aan Hogeschool Leiden en sinds 2012 ben ik hier ook lector. Als onderzoeker streef ik ernaar om op het kennisniveau en werkbehoeften van de beroepspraktijk aan te sluiten met een academische onderbouwing. Dat klinkt misschien vanzelfsprekend voor een lector, maar ik zie het in de praktijk niet zo vaak; meestal raakt ofwel de academische onderbouwing ofwel de praktische toepassing in de verdrukking. Ons onderzoek moet een zo concreet mogelijke bijdrage leveren aan het beter functioneren van de beroepspraktijk. Anders is praktijkgericht onderzoek niet anders dan regulier academisch onderzoek en heeft het weinig bestaansrecht als afzonderlijke discipline."

"Als er een voorwerp is dat mijn werk symboliseert dan is het wel mijn iPhone, het ultieme communicatiemiddel en venster op de wereld."

"Die combinatie zie je ook terug in mijn lopende jaarverslagenonderzoek of het Nationaal onderzoek naar communicatieprofessionals. In dit onderzoek proberen we de vraag te beantwoorden wat het vak communicatieprofessional inhoudt en hoeveel mensen het beoefenen. In mijn jaarverslagenonderzoek lees ik – waarschijnlijk als enige Nederlander – alle jaarverslagen van beursgenoteerde bedrijven en beoordeel ik deze op hun transparantie over de eigen strategie. Dit geeft mij een inzicht wat de stand der zaken is en wat wij daarvan kunnen leren. Dit vertaal ik weer terug naar ons onderwijs en lesmateriaal voor studenten en docenten. Die band met het onderwijs vind ik erg belangrijk."

Wetenschap inzetten voor de praktijk

"In 2016 begon ik als docent Communicatiewetenschappen bij de Erasmus Universiteit Rotterdam. Wat mij daar onder meer opvalt, is dat studenten verder af staan van de beroepspraktijk. Als ik daar voor de klas sta, zijn studenten zeer geïnteresseerd om uit eerste hand te horen hoe communicatiewerk er in de praktijk aan toe gaat. Een ander verschil is dat het curriculum daar nogal vastomlijnd en – uiteraard – academisch is ingericht. Dit is nogal anders in het hbo waar veel meer vrijheid en flexibiliteit bestaat in het inrichten van het onderwijs.

Hbo-opleidingen kunnen daardoor nogal verschillen in bijvoorbeeld de verhouding tussen theorie en praktijk. De opleiding Communicatie heeft bij ons wat mij betreft daarin een goede balans. In vergelijking met andere hbo-opleidingen communicatie denk ik dat wij onze studenten wat meer prikkelen om wetenschap in te zetten voor de praktijk."

Communiceren kun je leren

"Communicatie is een vak dat je kunt leren, maar nog niet iedereen begrijpt dat. Daarbij focussen wij ons in Leiden op de relatie tussen communicatie en bedrijfskunde, ofwel hoe je organisatiedoelen door middel van communicatie kunt realiseren en wat de do’s en don’ts daarbij zijn.

De communicatieprofessionals van vandaag en morgen kunnen wat mij betreft niet zonder de taal van de bestuurskamer. Hun toekomst ligt in het begrijpen en aankunnen van de uitdagingen waar elke organisatie voor staat. Dit betekent gesprekspartner zijn voor de leiding van een organisatie. Weten hoe communicatie kan helpen als het gaat om duurzaamheid, innovatie, strategie, diversiteit, marketing, HRM, resultaatmeting en leiderschap. Het ambacht is de basis, maar het realiseren van organisatiedoelen is waar het echt om draait."

"In vergelijking met andere hbo-opleidingen communicatie denk ik dat wij onze studenten wat meer prikkelen om wetenschap in te zetten voor de praktijk."

Open en vrolijke types

"De aantrekkingskracht van het communicatievak is, naast de interessante ontwikkeling die het vak (online) doormaakt, dat het doorgaans ook open en vrolijke types zijn die dit vak beoefenen. Het geeft mij veel plezier om in deze hogeschool theorie en praktijk te verbinden vanuit het Kenniscentrum Duurzaam Organiseren, het Lectoraat PR & Transparantie, het docententeam, mijn werk als docent bij Erasmus en als adviseur bij Lewin associates. Vanuit al die rollen is mijn stelling dat slimme communicatie loont en bijdraagt tot meer begrip en waardering. Hoe je dat doet? Lees gerust wat daarover te vinden is op mijn publicatiepagina van het lectoraat!"

Personalia

Naam: Piet Hein Coebergh
Functie: Lector PR & Transparantie en docent (Hogeschool Leiden), docent (Erasmus Universiteit Rotterdam), consultant (Lewin Associates)  
Proefschrift: Voluntary disclosure of corporate strategy: Determinants and outcomes (University of Bradford), 2011

Meer over het lectoraat | Meer over de lector | Terug naar overzicht interviews