John Verhoef - lector Eigen Regie bij Fysiotherapie en Beweegzorg - Hogeschool Leiden

"Onderzoek moet je nooit alleen doen"

Het lectoraat Eigen Regie bij Fysiotherapie en Beweegzorg van emeritus lector John Verhoef richt zich op praktijkgerichte zorgvragen rondom het behouden van eigen regie en zelfmanagement van cliënten.

John Verhoef - lector Eigen Regie bij Fysiotherapie en Beweegzorg - Hogeschool Leiden

"Mijn eerste baan als fysiotherapeut was in het brandwondencentrum van Rotterdam. Daar heb ik vier jaar gewerkt en dat was een hele intensieve tijd. Het is behoorlijk heftig, wat je daar tegenkomt. Als elke beweging pijn doet, hoe motiveer je dan iemand om oefeningen te doen, dwars door de pijn heen, om stappen te kunnen maken? Je moet iemand helpen om een stip aan de horizon te zien. Toen al had het thema ‘eigen regie’ sterk mijn interesse."

Er vol voor gaan

"In 1977 heb ik de Opleiding tot Fysiotherapeut in Rotterdam gevolgd. Er werd in die tijd al wetenschappelijk onderzoek gedaan binnen de fysiotherapie, maar beperkt. Het was wel in opkomst. Men zei: we moeten meer aan bewijsvoering gaan doen om het beroep voor de toekomst te behouden. Ik ben toen gaan zoeken naar hoe ik fysiotherapie en wetenschappelijk onderzoek kon combineren. Ik besloot bewegingswetenschappen te gaan studeren. Je had toen nog geen duale opleidingen, het was gewoon alles of niets. Ik heb nog met de decaan gesproken en uitgelegd dat ik werkzaam was als fysiotherapeut, maar volgen van een verkort traject werd sterk afgeraden. Toen heb ik besloten om toch de volledige universitaire opleiding te doen. Ik studeerde het eerste jaar fulltime en werkte ik in de avonduren en op zaterdag. Later kon ik halve dagen werken combineren met studeren. Het was een pittige tijd, maar ik ben wel cum laude afgestudeerd. Als je het toch doet, doe het dan helemaal goed."

"Bij de hogeschool kon ik eindelijk fysiotherapie, onderzoek én onderwijs met elkaar combineren. Als docent en later ook als lector."

"In 2000 startte ik met mijn promotie bij het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Wat mij betreft kwam daar heel veel samen. Tijdens mijn promotie gaf ik wel eens gastcollege bij Hogeschool Leiden. Op een gegeven moment vroeg de onderwijsmanager van de bacheloropleiding Fysiotherapie of ik mee wilde werken met het ontwikkelen van het curriculum van een destijds vernieuwende professional masteropleiding ‘Fysiotherapie bij Mensen met Chronische Ziekten’. Zo ben ik op detacheringsbasis vanuit het LUMC bij de hogeschool terecht gekomen. Toen ben ik me gaan realiseren: wacht eens even, hier kan ik eindelijk die drieslag maken. Fysiotherapie, het onderzoek én het onderwijs. Lesgeven heb ik altijd erg leuk gevonden. Later kwam de mogelijkheid om te solliciteren voor de functie van lector, en toen dacht ik – alweer – ik ga er vol voor. En dat doe ik nog steeds."

Zorg zonder lijnen

"Aan het begin van mijn carrière, tijdens mijn periode als fysiotherapeut in het brandwondencentrum, heb ik geleerd dat je eigenlijk niets alleen kunt. Als je motivatie wil kweken bij een cliënt, dan moet je niet alleen de cliënt zelf, maar ook de omgeving van de cliënt betrekken. Ook je collega’s heb je nodig. Zo kom je gezamenlijk tot het beste resultaat. Met het lectoraat Eigen Regie bij Fysiotherapie en Beweegzorg raken we dezelfde thema’s aan. Opnames in het ziekenhuis worden steeds korter en mensen worden steeds ouder. Zorgvragen worden ook complexer. Dat betekent dat de zorg zich meer naar de wijk verplaatst, en dat vraagt een nieuwe expertrol van de fysiotherapeut – een rol die je pas echt goed kunt pakken als je met anderen samenwerkt."

"Een doorlopende, goed geregelde zorg- en welzijnssector. Dat is een droom van mij."

"In de wijk kom je ook collega’s van andere disciplines tegen. Bijvoorbeeld een wijkverpleegkundige, een maatschappelijk werker, een buurtcoach, gemeenteambtenaren. We moeten samen nadenken over hoe we gezondheidszorg in de wijk het beste kunnen vormgeven. Met de nieuwe master Fysiotherapie en Wijkgerichte Beweegzorg geven we aandacht aan hoe fysiotherapeuten die expertrol kunnen pakken en een centrale rol kunnen spelen in het behouden en verbeteren van het bewegend functioneren in die directe leefomgeving. Ook bachelorstudenten geven we trouwens al mee dat de eerstelijnszorg steeds belangrijker wordt. Maar eigenlijk zouden we niet meer moeten denken in lijnen. Er zou sprake moeten zijn van een continuüm, dat is immers wat je als (tijdelijke of blijvende) zorgvrager ervaart. Geen eerste-, tweede- of derdelijns zorg meer, maar een doorlopende, goed geregelde zorg- en welzijnssector. Dat is wel een droom van mij."

Tips voor studenten

"Ik ben heel enthousiast over mijn vak en dat draag ik ook graag over. Wat ik vaak als tip aan studenten meegeef, is dat ze de dingen behapbaar moeten houden. Studenten vinden het ontzettend leuk om effect-onderzoek te doen, om uit te zoeken wat werkt en wat niet. Bijvoorbeeld: als je dit doet, ervaren mensen dan minder pijn? Dat soort vragen zijn natuurlijk razend interessant, en de antwoorden ook, maar het zijn niet de makkelijkste vragen. Je moet slimme deelvragen leren stellen. Op die manier kom je er ook wel, maar blijft het behapbaar. Door te vereenvoudigen kun je een methode kiezen die de vraag echt goed kan aanpakken. Afhankelijk van wat je vindt, kun je weer een nieuwe, gerichte vraag stellen. Zo bouw je praktisch bruikbare kennis op."

"Ik zeg regelmatig tegen studenten: stel je onderzoeksvraag samen met de doelgroep op. Als je je verdiept in de ander, kan de samenwerking zorgen voor een win-win situatie en gaan er deuren voor je open."

"Als wij een nieuw onderzoek starten, dan doen we dat nooit alleen. We raadplegen mensen altijd – de vraag komt uit de praktijk en de doelgroep is betrokken. Daarom zeg ik ook regelmatig tegen studenten: ga in gesprek met je medestudenten. Zoek een groep kritische mensen om je heen waar je mee kunt sparren. Leg je onderzoeksvraag aan hen voor en vraag wat zij ervan vinden. Stel het liefst de onderzoeksvraag samen met de doelgroep op. Als je je verdiept in de leef- en denkwereld van een ander, kan zo’n samenwerking een win-win situatie zijn en gaan er heel veel deuren voor je open. Zo bouw je relaties op die duurzaam en nuttig zijn. Ook als je straks een baan hebt, zul je dat moeten doen. Samen kom je namelijk veel verder!"

Personalia

Naam: John Verhoef
Functie: Emeritus lector Eigen Regie bij Fysiotherapie en Beweegzorg 
Proefschrift: Integrated Care for Patients with Rheumatoid Artritis (2007)

Meer over het lectoraat | Meer over de lector | Terug naar overzicht interviews