Hogeschool Leiden

Ouders en de levensvaardigheden van hun kinderen

Het doel van dit onderzoek is om inzicht te krijgen in de behoeftes en de motivatie van ouders van kinderen in de bovenbouw (groep 5 t/m 8) omtrent het aanleren van levensvaardigheden bij hun kinderen.

Door: Lotte Kleijwegt
Opleiding: Toegepaste Psychologie
Maand en jaartal: juli 2022
Project/thema Ouders en de levensvaardigheden van hun kinderen

Aanleiding en achtergrond

Dit onderzoeksrapport is geschreven in opdracht van het lectoraat Ouderschap en Ouderbegeleiding. In Nederland neemt de kansenongelijkheid in het onderwijs toe. Kinderen hebben vaker op zeer jonge leeftijd een achterstand in sociale en emotionele vaardigheden bij een lagere sociaaleconomische achtergrond. Daarnaast halen leerlingen met lager opgeleide ouders op een lager niveau een diploma dan hun leeftijdsgenoten met hoger opgeleide ouders, ook wanneer de cognitieve capaciteiten gelijk zijn. Daarom houdt het lectoraat zich sinds 2018 bezig met het project ‘Gelijke kansen in het onderwijs’. Basisschool [X] zag de problematiek bij de eigen leerlingen en maakt daarom graag gebruik van het ontwikkelde project van het lectoraat Levensvaardigheden PO (primair onderwijs), mits dit op maat gemaakt wordt.

Doelstelling

Het doel van dit onderzoek is om inzicht te krijgen in de behoeftes en de motivatie van ouders van kinderen in de bovenbouw (groep 5 t/m 8) op basisschool [X] omtrent het aanleren van levensvaardigheden bij hun kinderen. Zodat er uiteindelijk een advies uitgebracht kan worden om het huidige aanbod aan te scherpen voor deze doelgroep. Hiervoor is de volgende onderzoeksvraag opgesteld: “In hoeverre motiveert het aanbieden van een stuk uit de interventie Levensvaardigheden PO ouders van kinderen in groep 5 t/m 8 van de basisschool [X] bij het aanleren van levensvaardigheden bij hun kinderen?”.

Methode
Het onderzoek is een kwalitatief en ontwerpgericht onderzoek, waarbij data is verzameld door middel van fieldresearch (Baarda et al., 2018). In focusgroepen met ouders van kinderen in verschillende groepen is gevraagd naar hun behoeften en motivatie omtrent het aanleren van levensvaardigheden bij hun kinderen.

Conclusie en aanbevelingen
Na het zien van en horen over een deel van de interventie lijken de ouders van [X] enthousiast over het komende project Levensvaardigheden PO en zijn ze gemotiveerd dit in te zetten bij hun eigen kinderen. Zij hebben echter wel een aantal verbeterpunten, voordat ze het daadwerkelijk in willen zetten. Daarnaast denken de ouders in dit onderzoek dat niet alle ouders gemotiveerd of in de mogelijkheid zijn om gebruik te maken van het aanbod.

De steekproef bestaat voornamelijk uit moeders van kinderen uit de groepen 6 en 7 met een Nederlandse achtergrond wonend in [X], terwijl de doelgroep vaders en moeders van kinderen in de groepen 5 t/m 8 zijn, wonend in [X] en omstreken. De steekproef is hierdoor niet representatief voor de gehele doelgroep. De ouders die vrijwillig deel hebben genomen aan de focusgroepen, zijn waarschijnlijk meer gemotiveerd en betrokken bij het project. Dit beïnvloedt mogelijk de resultaten. Een relevant vervolgonderzoek zou kunnen zijn om na minstens één jaar een evaluatieonderzoek uit te voeren, waarbij gekeken wordt in hoeverre de aangepaste interventie daadwerkelijk aansluit op de behoeftes van de ouders.

De adviezen aan het lectoraat zijn: de Toolkit en het Levensvaardighedenpaspoort toegankelijk en laagdrempelig te houden; het zowel online als fysiek aan te bieden; één overkoepelend maandthema vanuit de school aan te bieden; gebruik te maken van actuele thema’s; ouders in te lichten over de verwachtingen; opdrachten vanuit de school via een nieuwsbrief kenbaar te maken; variatie aan te brengen in de opdrachten. Daarnaast is het advies de volgende thema’s toe te voegen aan het aanbod: angst, ADHD, drama, ongelijkheid, onzekerheid, plannen, tot rust komen, leren accepteren, uit de comfortzone komen, kwetsbaarheid op sociale media, invloeden van buitenaf, cultuurverschillen en respect.