Hogeschool Leiden

Naar de basisschool. Een onderzoek naar de ervaringen van ouders.

Een kwalitatief onderzoek naar de ervaringen en de ondersteuningsbehoefte van ouders met een kind op de basisschool.

Door: Alieke de Vries
Opleiding: Toegepaste Psychologie
Maand en jaartal: juni 2022
Project/thema: Naar de basisschool. Een onderzoek naar de ervaringen van ouders.

"Het is een enorm cliché, maar ik vond het heel snel gaan. Ik dacht: jeetje zijn we hier al?"

Moeder van kleuter

Achtergrond

De overgang naar de basisschool is voor veel ouders een grote verandering. Kinderen worden, ondanks dat ze pas vanaf hun vijfde leerplichtig zijn, vaak al vanaf hun vierde verjaardag vijf dagen per week naar school gebracht. Deze nieuwe periode brengt uitdagingen voor ouders met zich mee. Het gezin moet een nieuw ritme ontdekken en weer op een nieuwe manier leren samenwerken. De veranderingen die de overgang naar de basisschool met zich meebrengt, kunnen impact hebben op het welzijn van ouders. Ouderlijk welzijn is belangrijk voor zowel de ouders als voor de kinderen. Het is daarom van belang om inzicht te hebben op welke wijze het welzijn van de ouders kan worden vergroot.

Onderzoeksvragen

Het huidige onderzoek heeft als doelstelling inzicht verkrijgen in de ervaring van ouders omtrent de overgang van hun vierjarige kind naar de basisschool, om met deze kennis interventies en hulpmiddelen te ontwikkelen om het welzijn van ouders te bevorderen. De probleemstelling van dit onderzoek luidt als volgt: “Hoe ervaren samenwonende ouders uit Leiden de overgang van hun vierjarige kind naar de basisschool en de nieuwe levensfase die hierbij komt kijken?”

"Ik vind het vooral heel leuk en heel fijn. Ze wordt natuurlijk wel wat minder onschuldig, de naïviteit gaat er een beetje af en ze leren meer van de wereld. Het is niet alleen maar ‘mama’ en dat is jammer, maar het hoort er ook bij. Je krijgt er ook wel heel veel vrijheid zelf voor terug. Ze worden wat stouter op een andere manier. De wereld wordt groter voor ze."

Moeder van kleuter

Methode

Er is kwalitatief onderzoek gedaan onder ouders waarvan het oudste kind in groep 1 of 2 van de basisschool zit. Alle ouders wonen in gemeente Leiden, zijn hoogopgeleid en hebben een Nederlandse nationaliteit. Drie stellen bestaan uit een man-vrouw samenstelling, een stel uit een vrouw-vrouw samenstelling. Er zijn acht interviews afgenomen bij vier stellen. De partners zijn dus los van elkaar geïnterviewd.

Conclusie en aanbeleving

Samenwonende ouders uit Leiden ervaren de overgang van hun vierjarige kind naar de basisschool over het algemeen als een soepele en goede overgang. De meeste kinderen zijn klaar voor de volgende stap in hun leven en hebben de behoefte om nieuwe dingen te leren. De meeste ouders vinden het een mijlpaal dat hun kind naar de basisschool gaat, en vinden het ook leuk om te zien dat hun kind ouder en wijzer wordt en hun wereld groter wordt. De nieuwe levensfase geeft ouders soms wat meer ademruimte, omdat hun oudste kind vijf dagen per week op school zit. Toch is het leven van ouders wat minder flexibel dan eerst, omdat het kind verplicht is om naar school te gaan, maar ook regelmatig vrij heeft van school. Ouders vinden het soms lastig om hierin rekening te houden met vakanties en werk. De ouders zien uit naar het moment dat ze wat meer tijd hebben voor hun partner, maar genieten nu alvast van de tijd die zij meer aan zichzelf of aan hun jongere kind kunnen besteden.

De belangrijkste conclusie uit dit onderzoek is dat ouders aangeven dat ze graag meer tijd samen met hun partner willen. Er wordt dan ook aan het lectoraat Ouderschap en Ouderbegeleiding aanbevolen om ouders handvatten te bieden in hoe ze meer tijd voor hun partner kunnen maken. Tot slot wordt het lectoraat Ouderschap en Ouderbegeleiding aanbevolen om meer onderzoek te doen onder een meer gevarieerde doelgroep.

"In die zin betekent zijn stap naar de basisschool dat je toch net wat meer je eigen leven terug hebt. Ook al is dat nog maar minimaal, maar dat is denk ik ook gewoon wel goed voor de relatie. Je komt net wat meer aan jezelf toe en daardoor zit je net wat beter in je vel, ben je wat meer uitgerust. Als het goed gaat met jou gaat het ook goed onderling in je relatie."

Vader van kleuter