Levensvaardigheden in het vo
Jongeren brengen een groot deel van hun tijd door op school, waar ze leren én leven. Het onderwijs heeft een belangrijke rol bij het stimuleren en uitbreiden van omgangsvormen en sociale en emotionele vaardigheden bij jongeren. Op school zijn naast leervaardigheden ook levensvaardigheden van belang.
Levensvaardigheden stellen jongeren in staat om effectief om te gaan met de sociale en emotionele eisen en uitdagingen in het leven van alledag; om gevoelens van spanning in moeilijke situaties te verminderen en een positieve manier van denken aan te leren. De vijf levensvaardigheden zijn: zelfbewustzijn, zelfmanagement, sociaal bewustzijn, relatievaardigheden en verantwoordelijke besluitvorming.
Ontwikkeling en onderzoek
Het lesprogramma Levensvaardigheden in het voortgezet onderwijs (vo) is een effectief bewezen programma voor sociaal en emotioneel leren. De eerste versie van programma is zo'n 25 jaar geleden ontwikkeld in opdracht van de gemeente Rotterdam. Uit jarenlang onderzoek naar de effecten van het programma blijkt dat Levensvaardigheden in het vo op korte én op langere termijn positieve effecten heeft op onder andere het geloof in persoonlijke effectiviteit, het gevoel van zelfwaardering en de relatie met klasgenoten. Daarnaast vermindert het lesprogramma gevoelens van spanning bij het uiten van emoties, pestgedrag en suïcidale gedachten.
Het lesprogramma is in de loop der jaren meerdere keren geüpdatet zodat de thema's en werkvormen blijven aansluiten bij de belevingswereld van jongeren. Ook de vorm van het aanbod verandert mee: momenteel wordt er een nieuwe versie ontwikkeld.
Het aanbod
Om optimaal aan te sluiten bij de behoeften van iedere school is het programma Levensvaardigheden opgedeeld in verschillende modules. Deze zogenaamde modulaire aanpak biedt scholen de kans, op een meer laagdrempelige manier, kennis te maken met Levensvaardigheden. Bovendien kan de school zelf een keuze maken uit de verschillende verdiepingsmodules en zo beter aansluiten op de wensen en behoeften van docenten en leerlingen van de school.
Levensvaardigheden bestaat uit de volgende modules:
Basismodule bestaand uit 4 lessen waarin het 4G schema en de levensvaardigheden worden geïntroduceerd
- Les 1. Introductie en kennismaking
- Les 2. Gedrag: leren waarnemen hoe je doet (G4)
- Les 3. Gevoel: leren waarnemen en benoemen van je gevoelens (G3)
- Les 4. Gedachten: leren herkennen van wat je tegen jezelf zegt (G2)
Modules waarin het 4G schema wordt toegepast in moeilijke situaties en verdieping vaardigheden, bestaand uit de volgende themalessen
Intrapersoonlijke vaardigheden
- Les Thema: Zelfbewustzijn en welzijn
- Les Thema: Jezelf presenteren
- Les Thema: Empathie en verschillen
- Les Thema: Stress
- Les Thema: Omgaan met sombere gevoelens
Interpersoonlijke vaardigheden
- Les Thema: Relaties met vrienden en familie
- Les Thema: Groepsdruk, grenzen en nee zeggen
- Les Thema: Roddelen
- Les Thema: Conflicten
- Les Thema: Relatievorming en seksualiteit
- Les Thema: Pesten
- Les Thema: Agressie
- Les Thema: Genotmiddelengebruik
- Les Afronding en afscheid
Om het programma uit te voeren op een school ontvangen docenten een korte training. De docent of trainer geeft 4 basismodules van 4 lessen waarin algemene vaardigheden worden geleerd. Daarna kan optioneel een keuze gemaakt worden voor de inzet van verschillende verdiepingsmodules, afhankelijk van de wensen en behoeften van docenten en leerlingen.
Interesse?
Voor meer informatie over het aanbod, klik hier. Als u geïnteresseerd bent in Levensvaardigheden in het vo of vragen heeft over het lesprogramma of de implementatie, kunt u mailen naar [email protected].