Onderzoeksgroep Verpleegkundig Leiderschap
Onderzoeksgroep Verpleegkundig Leiderschap voert praktijkgericht onderzoek uit naar de wijze waarop verpleegkundig leiderschap kan bijdragen aan persoonsgerichte en duurzame zorg. Deze onderzoeksgroep is een samenwerkingsverband tussen Hogeschool Leiden en Alrijne Zorggroep. We werken vanuit de overtuiging dat verpleegkundigen een sleutelrol hebben in het verlenen van kwalitatief hoogwaardige zorg die past bij de zorgbehoeften en wensen van een patiënt. We onderzoeken hoe (toekomstige) verpleegkundigen zich beter kunnen positioneren en profileren, hoe zij hun verpleegkundig leiderschap kunnen versterken, en hoe ons zorgsysteem veerkrachtiger, duurzamer en minder kwetsbaar kan worden.
Werkwijze
Onderzoeksgroep Verpleegkundig Leiderschap wil in co-creatie met (toekomstige) verpleegkundigen onderzoeken hoe zij de regie en positie kunnen innemen, zodat zij invloed krijgen op hun dagelijkse werkzaamheden, de koers van de organisatie en de bredere maatschappelijke vraagstukken zoals sociale ongelijkheid en de gevolgen van klimaatverandering.
Ook stimuleert en ondersteunt de onderzoeksgroep zorginnovaties waarin (toekomstige) verpleegkundigen leiderschap tonen en nemen, zodat de persoonsgerichte zorg aansluit bij de wensen en behoeften van patiënten en hun naasten. Voor veel (toekomstige) verpleegkundigen is het echter lastig om leiderschap te tonen. Het vraagt om een kritische reflectie op en bewustwording van hun rol binnen een zorgorganisatie.
Door inzichtelijk te maken wat een verpleegkundig leider is, hoe leiderschap ontwikkeld en ingevuld kan worden, en wat nodig is om verpleegkundigen te laten floreren, beschikt de verpleegkundige beroepsgroep over de juiste kennis en vaardigheden om verpleegkundig leiderschap in de praktijk toe te passen. Daarbij is een lerende organisatie een voorwaarde om het leervermogen van verpleegkundigen te bevorderen en verpleegkundigen de regie te laten nemen over het verbeteren van de kwaliteit van de verpleegkundige zorg.
De onderzoeksgroep richt zich in haar onderzoeksprogramma op praktijkgericht onderzoek, zodat de uitkomsten direct geïmplementeerd kunnen worden in de praktijk en het onderwijs. Daarnaast wil zij bijdragen aan de verbinding tussen prakrijk, kennisinstituten, onderzoekers en beleidsmakers.
Impact
De onderzoeksgroep draagt bij aan het oplossen van knelpunten in de verpleegkundige zorg. Enerzijds door de professionele rol van verpleegkundigen te ontwikkelen en verpleegkundig leiderschap te stimuleren bij het verbeteren en professionaliseren van verpleegkundige zorg. Anderzijds door praktijkgericht onderzoek uit te voeren naar hoe we met verpleegkundig leiderschap het zorgsysteem veerkrachtiger, duurzamer en een stuk minder kwetsbaar kunnen maken.
Het doel van de onderzoeksgroep Verpleegkundig Leiderschap is om de positie van verpleegkundigen binnen het systeem van de gezondheidszorg te versterken. In de woorden van Verhaegh: “Dit betekent dat verpleegkundigen zichzelf op waarde schatten en zich losmaken van de stereotype beeldvorming. Want dit zorgt ervoor dat verpleegkundigen een onderdanige rol tolereren en zich niet durven uit te spreken.” Volgens de lector houdt verpleegkundig leiderschap in dat verpleegkundigen zich niet door anderen laten beperken in hun professionele autonomie en impact kunnen maken door de zorgagenda mede te bepalen. Hierbij gaat het expliciet niet om formeel leiderschap, zoals een managementpositie in de organisatie. Maar gaat het erom dat verpleegkundigen in alle lagen van hun organisaties ruimte krijgen én nemen om mee te denken en te beslissen over beleid dat het verpleegkundig werk behelst of raakt.
Onderwijs
Doorwerking naar het onderwijs is een belangrijk doelstelling van de onderzoeksgroep Verpleegkundig Leiderschap. In samenwerking met de opleidingsmanager, docent-onderzoekers en studenten worden nieuwe inzichten vanuit praktijkgericht onderzoek ingezet om het onderwijs van de Bachelor- en Masteropleiding Verpleegkunde en MANP te innoveren.
De onderzoeksgroep is gekoppeld aan de bacheloropleiding Verpleegkunde (HBO-V) en de masteropleiding Advanced Nursing Practice (MANP). Zo kunnen recente en toekomstgerichte ontwikkelingen en onderzoeksresultaten op het terrein van verpleegkunde, duurzaamheid en verpleegkundig leiderschap ingebracht worden in het curriculum van deze opleidingen. De onderzoeksgroep is ook betrokken bij praktijkgericht onderzoek van de HBO-V (BS14), honoursprojecten, heeft gastcolleges gegeven, het aanjagen van onderzoekend vermogen en curriculumvernieuwing. Ook staat de onderzoeksgroep aan de basis van de minor Verpleegkundig Leiderschap.
Onze onderzoekslijnen
- Zorg voor verpleegkundigen
Verpleegkundigen die goed voor zichzelf zorgen, kunnen ook goed voor anderen zorgen. In ons onderzoek hebben we daarom aandacht voor concepten als zelfcompassie, leiderschap, vitaliteit en veerkracht. We onderzoeken hoe studenten en startende verpleegkundigen beter voorbereid kunnen worden op de praktijk en hoe kunnen zij vitaal inzetbaar blijven. Ook bestuderen we de impact van een sterk verpleegkundig netwerk op de zeggenschap, veerkracht, werkplezier, kwaliteit van verpleegkundige zorg en patiëntenuitkomsten. En hoe verpleegkundigen en artsen hun interprofessionele samenwerking kunnen verbeteren.
- Zorg voor patiënten
Essentiële zorg draagt bij aan het fysiek, psychisch en sociaal welbevinden van patiënten en hun naasten. Verpleegkundigen zijn niet altijd in staat om essentiële zorg te verlenen, omdat zij onbekend zijn met richtlijnen of deze weinig toepassen, een verminderde eigen-effectiviteit ervaren, en over onvoldoende vaardigheden beschikken. We onderzoeken daarom hoe de implementatie van evidence-based zorg verbeterd kan worden.
- Zorg voor de aarde
Samen met het onderwijs en de beroepspraktijk onderzoeken we hoe verpleegkundigen leiderschap kunnen nemen in een goede voorbereiding en aanpassing op de gevolgen van klimaatverandering. We brengen risico's van klimaatverandering voor de gezondheid en het welzijn van mensen in kaart, ontwikkelen handelingsopties, bestuderen hoe ziekenhuizen hun ecologische voetafdruk kunnen verlagen en welke circulaire interventies nodig zijn om de zorg te verduurzamen. We creëren onderwijsmateriaal en geven trainingen aan (toekomstige) zorgprofessionals om hun bewustzijn en kennis over klimaatverandering en duurzaamheid te vergroten.
Onze onderzoeksprojecten
-
Programma voor ondersteuning van jong verpleegkundigenHet werven en behouden van voldoende verpleegkundigen om veilige en hoogstaande zorg te kunnen leveren, is een kernprobleem voor veel... Lees meerover Programma voor ondersteuning van jong verpleegkundigen
-
Samenwerking tussen verpleegkundigen en artsen in algemeen ziekenhuisEen goede samenwerking tussen verpleegkundigen en artsen is een voorwaarde voor de kwaliteit van de zorg en de veiligheid van de... Lees meerover Samenwerking tussen verpleegkundigen en artsen in algemeen ziekenhuis
-
Zelfcompassie en veerkracht bij hbo-v studentenOns onderzoek naar zelfcompassie en veerkracht kan bijdragen aan het ontwikkelen van een toekomstige interventie die hbo-v studenten... Lees meerover Zelfcompassie en veerkracht bij hbo-v studenten
Samen onderzoeken?
Kim Verhaegh
Sinds 2020 is Kim Verhaegh lector Verpleegkundig Leiderschap bij Hogeschool Leiden en Alrijne Zorggroep. Op 15 november 2023 sprak zij haar lectorale rede 'De kunst van verpleegkundig leiderschap' uit.
Uitgelicht
Master Advanced Nursing Practice leidt op tot competente verpleegkundig specialisten
Nieuw lectoraat Verpleegkundig Leiderschap
Speciale aandacht voor verpleegkundig leiderschap tijdens ENC22
Onze resultaten
-
BoekKim Verhaegh (15 november 2023), De kunst van verpleegkundig leiderschap, lectoraat Verpleegkundig Leiderschap aan Hogeschool Leiden en Alrijne Zorggroep
Ons netwerk
Samen met Alrijne Zorggroep, LUMC, mboRijnland CIV Welzijn & Zorg, en patiëntvertegenwoordigers implementeren en evalueren we een educatieve interventie gericht op evidence-based palliatieve zorg (EBPZ). Studenten en beginnende verpleegkundigen worden getraind in praktijkgerichte EBPZ-vaardigheden en het effectief toepassen van zelfleiderschap in de praktijk. De resultaten monden uit in een borgingsplan en handleiding voor een effectief en duurzaam gebruik van EFPC.