Van weten naar doen
Leren omgaan met aanvaardbaar risico bij het gebruik van de buitenruimte in de kinderopvang
De afgelopen jaren is veel geïnvesteerd in groene kinderdagopvang. Toch blijft er een duidelijk verschil in het handelen van pedagogisch medewerkers binnen in vergelijking tot buiten. Pedagogisch medewerkers nemen binnen een actieve, stimulerende en ontwikkelingsgerichte rol aan. Die rol verandert buiten in een meer passieve, toezichthoudende rol.
Belemmerende factoren
Kinderopvangorganisaties benoemen een aantal belemmerende factoren om naar buiten te gaan. Er spelen zorgen rondom risico's of medewerkers hebben zelf weinig inspirerende buitenervaringen. Er is ook onzekerheid in de communicatie met derden (zoals met ouders en de GGD) over de pedagogische waarde van de buitenruimte voor de ontwikkeling van jonge kinderen.
Van weten naar doen
Vanuit de gedachte om positief bij te dragen aan het gebruik van de buitenruimte heeft het lectoraat samen met Kober en Korein, twee kinderopvangorganisaties, het IVN (Instituut voor Natuureducatie) en de opleiding Ecologische Pedagogiek van de Hogeschool Utrecht een samenwerkingsproject opgezet.
Het onderzoek richt zich op de vraag hoe het samenwerken van pedagogisch medewerkers met ‘natuurexperts’, IVN vrijwilligers met hart voor en kennis van natuur, het pedagogisch handelen in de buitenruimte beïnvloedt. Er werd o.a. gekeken naar:
- hoe en hoe vaak de buitenruimte wordt gebruikt;
- welke factoren voor pedagogisch medewerkers motiverend of juist belemmerend werken;
- welke exploratieruimte kinderen buiten krijgen, inclusief de risico’s die zij mogen nemen;
- hoe de communicatie over de buitenruimte naar derden verloopt.
Vanuit de regeling Raak Publiek van de Stichting Innovatie Alliantie is hiervoor subsidie verkregen. Het project ging in januari 2015 van start en werd in 2017 afgerond met de publicatie ‘De kunst van naar buiten gaan. Portretten van pedagogisch handelen in de dagopvang’ ( pdf, 4.88 MB ).
Het is een werkboek dat uitnodigt tot actie: naast een beschrijving van de praktijk wordt verdieping gegeven en de lezer wordt met opdrachten uitgenodigd om in actie te komen. Vooral dat laatste is belangrijk, want het onderzoek laat zien dat het van elkaar leren en daarmee het veranderen van de bestaande praktijk niet vanzelfsprekend is en ook niet overal gebeurt.