Verantwoording 2018
De verantwoording over 2018 van het lectoraat Natuur en Ontwikkeling Kind over de bijdrage aan de beroepspraktijk en maatschappij, aan onderwijs en professionalisering en aan kennisontwikkeling.
Beroepspraktijk en maatschappij
Het lectoraat zet zich in om natuur terug te brengen in het leven van kinderen, óók in de schoolomgeving en in opvangsituaties. Via onderzoek worden nut en inzetbaarheid van de groene buitenruimte inzichtelijk gemaakt. In de uitvoering van haar onderzoeksprojecten werkt het lectoraat steeds nauw samen met de beroepspraktijk. Er is een methodiek ontwikkeld waarbij onderzoekers samen met professionals een leergemeenschap vormen om met elkaar knelpunten te benoemen, inspiratie te zoeken, oplossingen te vinden en zo stapsgewijs samen te leren en innoveren. Deze methodiek werd ontwikkeld in het meerjarig onderzoek bij basisscholen naar groene schoolpleinen en wordt nu toegepast in alle lopende onderzoeken van het lectoraat. Het lectoraat heeft op deze manier een hechte band gevormd met een groot aantal organisaties in de kinderopvang, het basisonderwijs en instellingen voor vrouwen- en maatschappelijke opvang. Daarnaast zitten in de steeds wisselende consortiums en klankbordgroepen rond de projecten vertegenwoordigers van wetenschappelijke instellingen, beroeps- en maatschappelijke organisaties.
In juni 2018 ging een ZonMw onderzoek in de groene kinderopvang van start met een feestelijke en inspirerende bijeenkomst met de deelnemende kinderopvanglocaties. In een onderzoek naar de taalontwikkeling bij jonge kinderen en de invloed van lijfelijke indrukken en buitenspelen op de taalverwerving werden de eerste data verzameld en besproken in ‘communities of practice’. Ook in het door Kinderpostzegels gefinancierde onderzoek in de vrouwen- en maatschappelijke opvang houden de onderzoekers bijeenkomsten met medewerkers van diverse opvanglocaties, op zoek naar de meerwaarde die natuur in de opvang kan hebben. En het vijfjarig onderzoek naar het effect van vergroende schoolpleinen op basisschoolkinderen is in 2018 afgerond met een tweedaags symposium rond de groene speelleeromgeving, georganiseerd in samenwerking met IVN. Hier ontmoetten 200 professionals uit o.a. onderwijs, opvang, natuureducatie en beleidssectoren elkaar om buitenervaringen op te doen en samen verder op (onder)zoek te gaan naar de toegevoegde waarde van natuur in hun vakgebied.
De lector is sinds mei 2018 als ambassadeur verbonden aan de Stichting Groene Pedagogiek.
Onderwijs en professionalisering
Op basis van de recente onderzoeksopbrengsten van het lectoraat wordt binnen de lerarenopleidingen van de faculteit Educatie het onderwijs in onderzoek onder de loep genomen en de onderzoeksleerlijnen herzien. In de module ‘Schoolomgeving’ van de pabo is het gedachtengoed van het lectoraat inmiddels verankerd. De post-hbo opleiding Jonge Kind is in Leiden ontwikkeld in samenspraak met het lectoraat; het gebruik van de buitenruimte is volledig geïntegreerd in de cursus. In Rotterdam verzorgt het lectoraat gastcolleges/workshops in de post-hbo Jonge Kind bij de Thomas More Hogeschool.
In meerdere onderwijsonderdelen op Hogeschool Leiden en Thomas More Hogeschool heeft Onderwijs buiten een plek gekregen, zoals in de minor ‘Van verhalen groei je’.
In 2018 is verder hard gewerkt aan een digitale ‘Onderwijsbuitenkaart’, in aansluiting op de buitenspeelkaart Leiden. Verwachting is dat deze interactieve kaart begin april 2019 gelanceerd wordt en leerkrachten in en rond Leiden zal inspireren om meer lessen buiten te verzorgen. Na Leiden volgt Rotterdam, waarna telkens een volgende pabo zal worden benaderd om de Onderwijsbuitenkaart voor hun regio geschikt te maken.
De professionalisering van docenten in het traject OnderwijsBuiten is in 2018 voortgezet. Tenslotte wordt ook de methodiek van teamprofessionalisering uit het groene schoolpleinenonderzoek doorontwikkeld in onderwijsonderdelen: in de master 3TO (Teammaster Transitie in Onderwijs met Technologie) wordt deze methodiek van de samen lerende en innoverende gemeenschap toegepast om het teamproces te ondersteunen.
Kennisontwikkeling
Het lectoraat brengt de opgedane kennis naar buiten middels frequente bijdragen aan nationale en internationale congressen en studiedagen. In Rome presenteerden onderzoekers hun bevindingen over de helende werking van natuur in de vrouwen- en maatschappelijke opvang en over de invloed van het vergroenen van schoolpleinen op het spel van schoolkinderen aan een internationaal publiek.
In augustus verscheen het eerste wetenschappelijke artikel vanuit het groeneschoolpleinenproject. Dit werd internationaal zeer goed ontvangen. Vanuit Amerika lieten vakgenoten weten het artikel als onderwijsmateriaal in te willen zetten.
Daarnaast vindt in de klankbordgroepen van de onderzoeksprojecten regelmatig afstemming met vakgenoten en kennisdeling plaats.