Lectorale rede Christiane Nieuwmeijer; ‘Muziek in Onderwijs’
'Muziekonderwijs: voor iedereen, door iedereen'. Met deze titel sprak Christiane Nieuwmeijer, lector Muziek in Onderwijs, donderdag 11 mei jl. haar lectorale rede uit.
Haar boodschap: “Muziek verbindt mensen met zichzelf en met elkaar en dat draagt bij aan een gelukkig leven.
In haar lectorale rede ging Christiane Nieuwmeijer in op het belang van muziekonderwijs en hoe het lectoraat wil bijdragen aan een verbetering/innovatie van het muziekonderwijs middels praktijkgericht onderzoek.
Dit gebeurde aan de hand van de volgende vragen:
- Wat betekenen muziek en kunst voor onze samenleving?
- Wat is het belang van muziekonderwijs voor de ontwikkeling van kinderen en jongeren?
- Welke problematiek speelt er binnen het huidige muziekonderwijs?
- Waar liggen mogelijkheden tot verbetering en innovatie van het muziekonderwijs en hoe kan onderzoek van het lectoraat Muziek in Onderwijs hieraan bijdragen?
Aan de hand van inzichten van de antropoloog en cultuurtheoreticus Ellen Dissanayake en socioloog en cultuurtheoreticus Andreas Reckwitz nam Christiane de aanwezigen mee in de betekenis van muziek en kunst voor de samenleving. Maar niet voordat er eerst gezamenlijk was gezongen, want muziek verbindt. Onder muzikale begeleiding van de muziekdocenten van de opleiding Docent Muziek en de opleiding Leraar Basisonderwijs zongen lector en publiek samen het nummer ‘The rhythm of life.'
Het belang van muziekonderwijs
Muziek is betekenisvol in de levens van mensen: ze luisteren ernaar, ze maken het, ze vieren er (momenten in-) het leven mee en reguleren hun er gemoedtoestand mee. Muziek verbindt mensen met zichzelf en met elkaar. Daarom is muziekonderwijs belangrijk: het brengt kinderen en jongeren in aanraking met (een brede variëteit aan-) muziek en helpt hen zich muzikaal te verbinden met zichzelf en anderen: zowel actief als receptief, op elk niveau. Muziekonderwijs kan zo een basis leggen voor een levenslange betekenisvolle relatie met muziek, die kan bijdragen aan een leven als gelukkig mens.
Knelpunten in het muziekonderwijs
Christiane betoogde dat vooral aandacht nodig is voor muziekonderwijs in het basisonderwijs. Dit muziekonderwijs kent namelijk twee knelpunten:
- Het moet worden gegeven door de groepsleerkracht, maar velen voelen zich onzeker vanwege de benodigde muzikale uitvoeringsvaardigheden.
- De huidige nadruk op het klassikaal zingen en muziek maken is waardevol, maar biedt weinig ruimte aan de bestaande interesses, kennis en vaardigheden van het individuele kind.
En hiermee gaat het lectoraat aan de slag. Op zoek naar mogelijkheden tot verbetering en innovatie van het muziekonderwijs. Het onderzoek van het lectoraat Muziek in Onderwijs richt zich op breed georiënteerd muziekonderwijs dat aansluit bij de muzikale beginsituatie van kinderen en dat gegeven kan worden door de generieke professional.
Gedrevenheid
In zijn dankwoord roemde Joeri van den Steenstoven, lid CvB, Christiane voor haar inzet en gedrevenheid om het muziekonderwijs in Nederland te verbeteren en vernieuwen. “Je wilt dat jouw werk leidt tot echte verandering. Zodat veel meer kinderen de liefde voor muziek kunnen ontdekken zoals jij die hebt gevonden. Dat past goed bij wat een lector is en doet. Die gedrevenheid om in de praktijk impact te hebben, die te verbeteren en vernieuwen, is wat onze lectoren kenmerkt. Onze lectoren zijn maatschappelijk betrokken en bevlogen om in de praktijk te het verschil te maken.”
Opdracht van het lectoraat
De lectorale rede leidt tot een opdracht waarmee het lectoraat Muziek in Onderwijs de komende jaren mee aan de slag gaat. Deze opdracht is:
- Het onderzoeken, zichtbaar maken en verifiëren van de werking van muziek in onderwijs voor de ontwikkeling en vorming van kinderen en jongeren.
- Onderzoek en innovatie van - onderdelen van – de muziekonderwijspraktijk, en het vertalen van nieuwe praktijk naar competenties en opleidingen van (groeps-)leerkrachten en docenten muziek.
- Het toegankelijk maken van goede praktijken voor schoolleiders en leraren.
Bekijk de lectorale rede ( pdf, 1.45 MB )
Het lectoraat Muziek in Onderwijs maakt deel uit van het Kenniscentrum Professionaliseren door Onderwijspedagogisch Praktijkonderzoek, dat zich richt op het vergroten van de kwaliteit van handelen van onderwijsprofessionals.